Mijn Studiezaal (inloggen)
1707
Gelderse Landdagsrecessen 1581-1798
Inleiding
1 De Gelderse Landdagen en Landdagsrecessen, 1581-1798
2 De Gelderse Landdagen en hun recessen ten tijde van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden en de Bataafse Republiek
3 Verklarende woordenlijst
4 Afzonderlijke boekdelen uit de series Landdagsrecessen, andere archivalia en literatuur
laatste wijziging 25-01-2023
11.982 beschreven archiefstukken
509 gedigitaliseerd
totaal 509 bestanden
Inventaris
1593 
Landdag 17 maart - 30 maart 1593 te Zutphen 
a. Deze landdag komt voor in 2000 Oud archief Arnhem, inv. nr. 4696, fol. 316 r. 390 r. (scan 611-759); in 0012 Gelderse Rekenkamer, inv. nr. S 3 (scan 575-650); 0003 Kwartier van Nijmegen, inv. nr. 613; 0005 Kwartier van Zutphen, inv. nr. 1385.
b. De exemplaren van de Rekenkamer, van het Kwartier van Nijmegen en van het Kwartier van Zutphen bevatten naast het reces verscheidene bijlagen; deze ontbreken in het exemplaar van de stad Arnhem. 2000 Oud archief Arnhem, inv. nr. 4750, Bijlagen tot de Landdags- en Kwartiersrecessen, en inv. nr. 4826, Brieven, ingekomen bij, en minuten van brieven, uitgegaan van de Landschap en van het Kwartier van Veluwe, bevatten een groot aantal bijlagen en correspondentie die betrekking hebben op de landdag van maart 1593.
c. (waarschuwing dateringen veteri-novo)
b. De exemplaren van de Rekenkamer, van het Kwartier van Nijmegen en van het Kwartier van Zutphen bevatten naast het reces verscheidene bijlagen; deze ontbreken in het exemplaar van de stad Arnhem. 2000 Oud archief Arnhem, inv. nr. 4750, Bijlagen tot de Landdags- en Kwartiersrecessen, en inv. nr. 4826, Brieven, ingekomen bij, en minuten van brieven, uitgegaan van de Landschap en van het Kwartier van Veluwe, bevatten een groot aantal bijlagen en correspondentie die betrekking hebben op de landdag van maart 1593.
c. (waarschuwing dateringen veteri-novo)
d. Evenals in 1592 werden "gedeputierden" ofwel "gecommittierden ad causas" benoemd. In 1592 hadden dezen enkel nog tot taak kleinere zaken en particuliere rekesten af te handelen; zie de regesten 030 (1592) en 050 (1592). Soortgelijke commissies zijn trouwens al vanaf tenminste 1581 actief, maar zonder speciale benaming, zie bijvoorbeeld de regesten 055 (1581) en 056 (1581). Hier, in 1593, zien we voor het eerst "Gedeputeerden ad causas" die onder deze benamning, naast de kleinere zaken en rekesten, ook de uiteindelijke besluitvorming op de Landdag in klein comité voor hun rekening nemen, zoals later vast gebruik werd. Zie 2000 Oud archief Arnhem, inv. nr. 4696, fol. 328 r. apostille (scan 635), zie de de Inleiding, paragraaf 2.3.2., en zie de regesten 021 (1593) en 024 (1593).
e. Mettertijd werd het tevens usance dat dit klein comité onder leiding van de directeuren stond, doorgaans de hoogste ambtenaren binnen hun respectieve kwartier. Deze directeuren zijn hier nog niet geheel herkenbaar als leiders van de "Gedeputeerden ad causas", maar wel valt op dat twee van hen, zowel 'directeur' als lid van de "Gedeputeerden ad causas", ook hier al de hoogste kwartierlijke ambtenaren zijn, namelijk de burggraaf van Nijmegen en de landdrost van Zutphen; zie de regesten 005 (1593) en 021 (1593) en de Inleiding, paragraaf 2.3.2.
e. Mettertijd werd het tevens usance dat dit klein comité onder leiding van de directeuren stond, doorgaans de hoogste ambtenaren binnen hun respectieve kwartier. Deze directeuren zijn hier nog niet geheel herkenbaar als leiders van de "Gedeputeerden ad causas", maar wel valt op dat twee van hen, zowel 'directeur' als lid van de "Gedeputeerden ad causas", ook hier al de hoogste kwartierlijke ambtenaren zijn, namelijk de burggraaf van Nijmegen en de landdrost van Zutphen; zie de regesten 005 (1593) en 021 (1593) en de Inleiding, paragraaf 2.3.2.
29 maart 
160 In reactie op een schrijven van Maria van Nassau gravin van Buren besluit de Landdag te repliceren dat Maria uit verscheidene brieven en protesten van het Hof van Gelre reeds heeft kunnen opmaken dat de tienden die zij heft te Acquoij niet aan haar, maar vanouds aan Gelderland toekomen. Zij wordt gesommeerd deze tienden voortaan aan het gewest te laten en de Landdag draagt het Hof en de Rekenkamer op het recht van het gewest op de tienden te handhaven. Zie Nota bene.
1707 Gelderse Landdagsrecessen 1581-1798
Inventaris
1593
Landdag 17 maart - 30 maart 1593 te Zutphen
29 maart
160
In reactie op een schrijven van Maria van Nassau gravin van Buren besluit de Landdag te repliceren dat Maria uit verscheidene brieven en protesten van het Hof van Gelre reeds heeft kunnen opmaken dat de tienden die zij heft te Acquoij niet aan haar, maar vanouds aan Gelderland toekomen. Zij wordt gesommeerd deze tienden voortaan aan het gewest te laten en de Landdag draagt het Hof en de Rekenkamer op het recht van het gewest op de tienden te handhaven. Zie Nota bene.
Datering:
1593 maart 29
Notabene:
a. "...Jonffer van Buiren"...: deze jonkvrouwe van Buren was Maria van Nassau gravin van Buren (1556-1616), dochter van Willem van Oranje en Anna van Egmond. Maria trad te Buren op als zaakwaarneemster voor haar oudere broer Filips Willem graaf van Nassau en Buren (1554-1618) die in 1568 door de Spanjaarden gevangen was genomen en naar Spanje gevoerd, waar hij tot 1595 verbleef. Zij zette zich sterk in voor de vrijlating van haar broer en staat bekend als weldoenster van het stadje Buren, waar zij in 1612 een weeshuis stichtte. Maria was vanaf 1595 gehuwd met de beruchte Staatse legeraanvoerder Filips graaf van Hohenlohe (1550-1606). Deze Maria van Nassau mag niet verward worden met haar tante Maria van Nassau (1539-1599), zuster van Willem van Oranje en gehuwd met de Gelderse stadhouder Willem IV graaf van den Bergh (over haar, zie o.a. regest 051, 1592).
b. Exemplaar 2000 Oud archief Arnhem, inv. nr. 4696, bevat op fol. 372 r. (scan 723) de schrijffout "umb", moet zijn "und", vergelijk 0012 Archief van de Rekenkamer, inv. nr. 613, fol. 29 v.
b. Exemplaar 2000 Oud archief Arnhem, inv. nr. 4696, bevat op fol. 372 r. (scan 723) de schrijffout "umb", moet zijn "und", vergelijk 0012 Archief van de Rekenkamer, inv. nr. 613, fol. 29 v.
Bloknummer:
2000
Inventarisnummer:
4696
Folionummer:
371 v. - 372 r. (scan 722-723)
laatste wijziging 13-01-2023
laatste wijziging 25-01-2023
11.982 beschreven archiefstukken
509 gedigitaliseerd
totaal 509 bestanden
Kenmerken
laatste wijziging 25-01-2023
11.982 beschreven archiefstukken
509 gedigitaliseerd
totaal 509 bestanden
Westervoortsedijk 67-D
Openingstijden studiezaal