Vervolg 1 van regest 082: inhoud propositie: De opstellers van de propositie betogen:

a. dat koningin Elisabeth van Engeland hulp zal bieden en de graaf van Leicester zendt; maar dat Gelderland pas verzekerd kan zijn van Engelse steun als het eerst zelf in het bestuur, de contributieheffing en de heffing van de Generale Middelen orde op zaken stelt;

b. dat Holland en andere gewesten hun behoud en hun overwicht over Gelderland danken aan het gewillig opbrengen van de contributiën;

c. dat goed betaalde troepen de burgerij meer handel en inkomsten opleveren; en dat bereidheid tot weerstand tegen de vijand meer hulp van anderen zal genereren;

d. dat een goed georganiseerde, regelmatige heffing van Middelen en contributiën de dagelijkse plunderingen, die honderdmaal schadelijker zijn, kan voorkomen;

e. dat op deze Landdag eendrachtige besluiten nodig zijn om de contributiën, de Middelen en het gewestelijk bestuur op een vaste voet te vestigen;

f. dat daartoe contributiën nodig zijn, zo hoog mogelijk maar voor korte tijd, dat de stadhouder moet meehelpen deze in te vorderen en dat alle delegaties in de Landdag eendrachtig moeten samenwerken om alle heersende ellende te weren;

g. Ook de comparanten die afwezig zijn moet men, zodra ze aankomen, ervan doordringen dat alleen door die heffingen de totale ondergang van het land voorkomen kan worden; want men moet kiezen: ofwel ten onder gaan in de huidige wanorde, ofwel voor korte tijd in krachtdadige onderlinge samenwerking een hoge som aan contributie opbrengen en Middelen heffen, zonder dat dit geldt als precedent voor het schenden van verworven privileges.

h. dat, met Gods hulp, te hopen is dat de afwezigen bij de eerstvolgende oproep zullen komen opdagen en zich achter bovenstaande conclusies zullen scharen, zodat men met ere bij Leicester en in de Staten-Generaal kan verschijnen.

Vervolg 2 van regest 082: inhoud propositie:

i. dat er bekwame en betrouwbare gedeputeerden benoemd worden als toezichthouders op de convooien en licenten en op de inning van de toegezegde Middelen en contributiën;

j. dat met die inning de reputatie van het stadhouderlijk gezag en de welvaart van het land weer zullen toenemen; en dat deze gedeputeerden voor één jaar benoemd zullen worden, of voor zolang als door Leicester daarin met algemene goedkeuring zal worden voorzien. Leoninus c.s. pleiten voor deze tijdelijke aanstelling om te vermijden dat gedeputeerden na een jaar bezwaar zullen maken tegen voortzetting van hun aanstelling en om de Landdag de vrije hand te geven bij de benoemingen.

k. Bij het zenden van afgevaardigden naar Leicester moeten de rekeningen van opgebrachte contributiën van alle kwartieren en steden gereed zijn, vanaf 1 september 1584 tot 1 september 1585. Ingevolge het schrijven van prins Maurits moet men al deze contributierekeningen meebrengen en bovendien ook de vorige, om ze in vergelijking met die van de overige gewesten, de Landraad en de Raad van State te kunnen beoordelen en sluiten.

l. Elbertus Leoninus (Albert de Leeuw) (Zaltbommel 1519 of 1520 - Arnhem, 6/7 dec. 1598), studeerde te Leuven, van 1548 tot en met 1580 hoogleraar in de Rechten aldaar, wegens zijn grote eruditie en zijn pragmatisch maar mild en gematigd oordeel gewild raadsman van vele vorsten en overheden; mede-ontwerper van de Pacificatie van Gent (1576), lid van de Raad van State rond aartshertog Matthias (ca.1579); koos in 1580 voor de Opstand tegen Spanje; van 28 juni 1581 tot zijn dood kanselier van Gelderland, van 10 jan. 1586 tot 1 jan. 1596 tevens lid van de nieuwe Raad van State. Zie over hem onder meer A.E.M. Janssen, 'Elbertus Leoninus 1519/1520 - 1598, rechtsgeleerde en Gelders kanselier', in:J. Kuys e.a. (red.), Biografisch woordenboek Gelderland (6 dln., Hilversum 1998-2006). 2, 58-62.

Vervolg van regest 083: opgave van op 9 november voorgelezen brieven, met bijlagen betreffende de overeenkomsten met Engeland, te vinden in 2000 Oud archief Arnhem, inv. nr. 4736:

1. Copie van het Verdrag van Nonesuch met Engeland (30 artikelen), 10 augustus 1585 (Engelse stijl). Vertaling uit het Frans. Namens Gelderland ondertekend door Rutger van Haersolte. fol. 263 r. - 274 r. Vergelijk met P. Bor, Vervolgh der Nederlandtsche Oorloghen, beroerten, ende Borgerlijcke oneenicheyden (Amsterdam / Leiden, 1621-1634), twintigste boek (band III) fol. 68 r. - 70 r.

2. Copie van een overeenkomst tussen Engeland en de Republiek van 4 september 1585 (Engelse stijl), latijn, , fol. 236 r.- 237 v.

3. Copie van een verklaring van de Staten-Generaal van 2 oktober 1585 betreffende de overeenkomst tussen de Republiek en Engeland, Frans, fol. 226 r. - 227 v.

4. Copie van een brief van de Staten-Generaal aan Leicester, Frans, 239 r. - 239 v.

5. Copie van een schrijven van de Staten-Generaal aan zijn gezanten in Engeland, betreffende de overeenkomst met Engeland, Den Haag, 5 oktober 1585, fol. 229 r. - 231 v.

6. Copie van een schrijven in het Frans van de Staten-Generaal aan koningin Elisabeth I van Engeland, 5 oktober 1585, fol. 223 r.- 224 r.

7. Brief van Evert van Delen van Laer en Rutger van Haersolte, Gelderse afgevaardigden ter Staten-Generaal, aan de Landdag, Den Haag, 5 oktober 1585 (stilo antiquo), fol. 220 r. - 222 v.

8. Brief van Evert van Delen van de Laer over Leicester, opschrift "post dato", fol. 289 r.; mogelijk na 4 november 1585 (stilo veteri), de datum van zijn aldus gedateerde brief aan de Landdag over een achterstallige betaling, geschreven vanuit Amersfoort, fol.289 v. - 290 r.

N.B.: Voor 'stilo antiquo', 'stylo veteri' en 'stilo Anglico' (Engelse stiijl), zie Verklarende woordenlijst.