Menu

De chat is beschikbaar van maandag tot en met vrijdag tussen 13:00 en 16:00 uur. Is de chat offline? Bekijk onze Veelgestelde vragen of stel uw vraag via ons contactformulier.

Uw zoekacties: Gelderse Landdagsrecessen 1581-1798

1707 Gelderse Landdagsrecessen 1581-1798

Archieftoegang

Hier vindt u de inventaris van een archieftoegang. Hierin staat beschreven welke stukken zich in dit archief bevinden. 
 
Het nummer dat voor de titel van het archief staat is het toegangsnummer van dit archief. Het nummer dat voor de beschrijving van een stuk staat is het inventarisnummer. 
  • Bij ‘Kenmerken’ vindt u algemene informatie over dit archief
  • Bij ‘Inleiding’ vindt u achtergrondinformatie over dit archief, denk hierbij aan de openbaarheid, de archiefvormer en de oorsprong en opbouw van het archief.
  • Bij ‘Inventaris’ vindt u de lijst met beschrijvingen van stukken die zich in dit archief bevinden. 

Hoe zoekt u door een archieftoegang?

Klik op de zoekbalk links bovenin en voer uw zoekterm(en) in. Klik vervolgens op ‘zoek’.
Onder ‘Gevonden archiefstukken’ verschijnen de beschrijvingen van stukken uit dit archief waar deze term in voorkomt. Om te zien in welk deel van het archief deze stukken zitten klikt u op ‘Inventaris’. Dor telkens te klikken op het woord/de woorden die vetgedrukt worden weergegeven komt u uit bij de (met geel gemarkeerde) zoektermen. 

Welke archieftoegangen heeft het Gelders Archief?

Bekijk het Archievenoverzicht  om te zien welke archieven zich in het Gelders Archief bevinden. Deze zijn niet allemaal geïnventariseerd en beschikbaar voor inzage. Als er geen inventarislijst beschikbaar is, is dit archief helaas nog niet in te zien. 
 

 

beacon
 
 
Inleiding
1 De Gelderse Landdagen en Landdagsrecessen, 1581-1798
2 De Gelderse Landdagen en hun recessen ten tijde van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden en de Bataafse Republiek
3 Verklarende woordenlijst
4 Afzonderlijke boekdelen uit de series Landdagsrecessen, andere archivalia en literatuur
Inventaris
1585
Landdag 9 november - 29 december 1585 te Arnhem.
a. Deze Landdag komt voor in de exemplaren van de stad Arnhem, het Kwartier van Nijmegen en het Kwartier van Zutphen, maar ontbreekt in de Rekenkamer (hiaat). 0005 Staten van het Kwartier van Zutphen en hun Gedeputeerden, inv. nr. 1384, fol. 411 r. - 423 v., bevat een samenvatting van deze Landdag met puntsgewijs opgenomen besluiten, maar niet de volledige tekst. Wel bevat dit Zutphense kwartiersexemplaar tussen de landdagsrecessen van het jaar 1587, op fol. 457 r. - 462 r., twee instructies, gedateerd 28 en 31 december 1585, voor Bartholdt van Gendt en Goossen van Varick als afgevaardigden namens de Landdag naar een kwartiersdag van het Kwartier van Nijmegen te Tiel. Deze stukken, die in de exemplaren van de stad Arnhemn en van het Kwartier van Nijmegen niet voorkomen, zijn blijkbaar onder het jaar 1587 opgenomen omdat de betreffende onderwerpen dan nog steeds actueel zijn. Zie ook regest 201 (1585) en het eerste en tweede vervolg daarop.
b. Op 10, 11 en 12 november werd officieel niet vergaderd omdat de meeste comparanten druk bezig waren met het voorbereiden van een aanval op het door een katholieke contrarevolutie naar Spanje overgegane Nijmegen. Op 11 november was echter een klein aantal comparanten vergaderd om enkele zaken te regelen en enige besluiten te nemen. Van hen is er in 2000 Oud archief Arnhem, inv. nr. 4695, fol. 262 apostille, een afzonderlijke comparantenlijst. Deze is onderaan de gewone comparantenlijst opgenomen, zie regest 079 (1585). Voor de datering van het klein comité van 11 november, zie 2000 Oud archief Arnhem, inv. nr. 4695, fol. 261 r., onderaan de pagina.
c. Uit de recessen blijkt niet of er van 14 tot en met 16 november vergaderd is. Het verdagen van een overleg over de artikelen 11 en 12 van 13 naar 14 november (zie fol. 264 r. en regest 102, 1585) heeft blijkbaar niet plaatsgevonden, aangezien die artikelen pas op 18 november inhoudelijk besproken zijn. Waarschijnlijk zijn deze vergaderdagen opgeschort vanwege de drukke werkzaamheden van de Landdag in verband met de (mislukte) belegering van Nijmegen in deze novembermaand, nadat daar op 6 maart 1585 een katholieke en pro-Spaanse contrarevolutie had plaatsgevonden.
d. Een groot deel van het reces is gewijd aan besprekingen over een nieuwe concept-instructie voor de Raad van State en, als gouverneur-generaal, Robert Dudley graaf van Leicester. De notering van de besluitvorming op deze concept-instructie is chaotisch; zie voor een juist begrip van de structuur van deze recessen regest 107 (1585) Nota bene en het vervolg daarop.
24 november
1707 Gelderse Landdagsrecessen 1581-1798
Inventaris
1585
Landdag 9 november - 29 december 1585 te Arnhem.
24 november
Vervolg 1 van regest 201:
Het exemplaar 0005 Staten van het Kwartier van Zutphen, inv. nr. 1384, bevat op fol. 457 r. - 462 r., tussen de landdagsrecessen van het jaar 1587, twee instructies, gedateerd 28 en 31 december 1585, voor Bartholdt van Gendt en Goossen van Varick als afgevaardigden namens de Landdag naar een kwartiersdag van het Kwartier van Nijmegen te Tiel. Zij moeten daar volgens de instructie van 31 december aandringen:

1. op het spoedig zenden van comparanten van dit kwartier naar de landdag te Arnhem;
2. op het invoeren van de Generale Middelen in dat kwartier;
3. op het betalen van contributiën aan niemand anders dan de ontvanger-generaal;
4. op het afleggen van rekening en verantwoording van de verrichte betalingen na het sluiten van de rekening van landrentmeester Thomas Gramaye de Oude;
5. op het betalen van de legatiepenningen voor de missies naar Frankrijk en Engeland door dit kwartier, te weten 624 gulden door Neder-Betuwe, 702 gulden door de Tielerwaard, 936 gulden door de Bommelerwaard, 980 gulden door Maas en Waal, 624 gulden door het Rijk
van Nijmegen, 215 gulden en 6 stuivers door de stad Nijmegen en 249 gulden en 17 stuivers
door het Nijmeegse Schependom.
6. Daarnaast moeten zij de hier bedoelde ambtman, Derick Vijgh, vermanen zich niet langer te
verrijken met inkomsten waarop hij geen recht heeft, namelijk inkomsten uit de door de Staten
geheven belastingen, de geconfiskeerde geestelijke goederen en de geconfiskeerde goederen van Spaansgezinden.

Volgens de instructie van 28 december moeten de beide afgevaardigden het Nijmeegse Kwartier:
1. wijzen op het dreigende ingrijpen van andere gewesten in Gelderland als men daar zo verdeeld blijft;
2. aandringen op betaling van contributiën en de invoering van de Middelen;
3. er op wijzen dat stadhouder Adolf van Nieuwenaar de legercommandanten heeft verboden zelf belastingen te heffen;
Vervolg 2 van regest 201:

4. het kwartier er op wijzen dat men Adolf van Nieuwenaar heeft beloofd in het vervolg twee maanden contributie vooruit te zullen opbrengen zodat hij op tijd zijn troepen kan betalen;

5. het kwartier bewegen tot instemming met het besluit elke gulden contributie te verhogen met twee stuivers Brabants en elke gulden uit het verpachten der Middelen met drie stuivers Brabants plus één oortje voor de plaatselijke armen;
6. aandringen op het betalen van de legatiepenningen, zodat men diegenen kan voldoen die uit eigen zak deze penningen hebben voorgeschoten;
7. aandringen op betaling van de extra heffingen in de door de afgevaardigden meegebrachte lijst met Middelen, zoals verhoging van het bieraccijns op binnenlands gebrouwen dikbier van 12,50 gulden naar 13 gulden en elke aam wijn van 14 naar 20 gulden.
8. het kwartier verzoeken twee afgevaardigden met hen mee te zenden om de contributiën goed te regelen, zodat eindelijk de troepen betaald kunnen worden en de arme boeren bevrijd van alle afpersingen en plunderingen.

Toelichting:
a. Deze instructies zijn blijkbaar onder de landdag van 1587 opgenomen omdat men dan nog steeds bezig is al deze zaken te regelen; vergelijk onder meer met regest 046 (1587). Voor de termen ambtman, aam, (Generale) Middelen, contributiën, oortje, gulden, dik ("dijcke gebrouwen") bier, zie Verklarende woordenlijst.

b. Zaltbommel en de Tieler- en Bommelerwaarden werden sinds de verovering door Staatse troepen in 1572 bestuurd door prins Willem van Oranje en na diens dood in 1584 door de Raad van State, tot de hereniging met Gelderland in 1602. De stad Tiel en de ridderschappen in Neder-Betuwe namen, onder leiding van de machtige Derick Vijgh en zijn familie, vaak een uitzonderingspositie in. Zie onder meer de regesten 038 (1584), 081 (1584), 001 (1586) Nota bene, 007 (1586), 010 (1586), 075 (1586), 080 (1586) Nota bene en 102 (1586) Nota bene.

Kenmerken

Datering:
1581-1798
Auteur:
J. Drost, P. Theeuwen
 
 
 

Contact

location Westervoortsedijk 67-D
     6827 AT Arnhem
     (parkeerplaats aan de
     Mercatorweg)

E-mail Contactformulier
Telefoon  Telefoon
calender2 Openingstijden studiezaal