Mijn Studiezaal (inloggen)
1707
Gelderse Landdagsrecessen 1581-1798
Inleiding
1 De Gelderse Landdagen en Landdagsrecessen, 1581-1798
2 De Gelderse Landdagen en hun recessen ten tijde van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden en de Bataafse Republiek
3 Verklarende woordenlijst
4 Afzonderlijke boekdelen uit de series Landdagsrecessen, andere archivalia en literatuur
laatste wijziging 25-01-2023
11.982 beschreven archiefstukken
509 gedigitaliseerd
totaal 509 bestanden
Inventaris
1585 
Landdag 9 november - 29 december 1585 te Arnhem.
a. Deze Landdag komt voor in de exemplaren van de stad Arnhem, het Kwartier van Nijmegen en het Kwartier van Zutphen, maar ontbreekt in de Rekenkamer (hiaat). 0005 Staten van het Kwartier van Zutphen en hun Gedeputeerden, inv. nr. 1384, fol. 411 r. - 423 v., bevat een samenvatting van deze Landdag met puntsgewijs opgenomen besluiten, maar niet de volledige tekst. Wel bevat dit Zutphense kwartiersexemplaar tussen de landdagsrecessen van het jaar 1587, op fol. 457 r. - 462 r., twee instructies, gedateerd 28 en 31 december 1585, voor Bartholdt van Gendt en Goossen van Varick als afgevaardigden namens de Landdag naar een kwartiersdag van het Kwartier van Nijmegen te Tiel. Deze stukken, die in de exemplaren van de stad Arnhemn en van het Kwartier van Nijmegen niet voorkomen, zijn blijkbaar onder het jaar 1587 opgenomen omdat de betreffende onderwerpen dan nog steeds actueel zijn. Zie ook regest 201 (1585) en het eerste en tweede vervolg daarop.
b. Op 10, 11 en 12 november werd officieel niet vergaderd omdat de meeste comparanten druk bezig waren met het voorbereiden van een aanval op het door een katholieke contrarevolutie naar Spanje overgegane Nijmegen. Op 11 november was echter een klein aantal comparanten vergaderd om enkele zaken te regelen en enige besluiten te nemen. Van hen is er in 2000 Oud archief Arnhem, inv. nr. 4695, fol. 262 apostille, een afzonderlijke comparantenlijst. Deze is onderaan de gewone comparantenlijst opgenomen, zie regest 079 (1585). Voor de datering van het klein comité van 11 november, zie 2000 Oud archief Arnhem, inv. nr. 4695, fol. 261 r., onderaan de pagina.
c. Uit de recessen blijkt niet of er van 14 tot en met 16 november vergaderd is. Het verdagen van een overleg over de artikelen 11 en 12 van 13 naar 14 november (zie fol. 264 r. en regest 102, 1585) heeft blijkbaar niet plaatsgevonden, aangezien die artikelen pas op 18 november inhoudelijk besproken zijn. Waarschijnlijk zijn deze vergaderdagen opgeschort vanwege de drukke werkzaamheden van de Landdag in verband met de (mislukte) belegering van Nijmegen in deze novembermaand, nadat daar op 6 maart 1585 een katholieke en pro-Spaanse contrarevolutie had plaatsgevonden.
d. Een groot deel van het reces is gewijd aan besprekingen over een nieuwe concept-instructie voor de Raad van State en, als gouverneur-generaal, Robert Dudley graaf van Leicester. De notering van de besluitvorming op deze concept-instructie is chaotisch; zie voor een juist begrip van de structuur van deze recessen regest 107 (1585) Nota bene en het vervolg daarop.
17 november
1707 Gelderse Landdagsrecessen 1581-1798
Inventaris
1585
Landdag 9 november - 29 december 1585 te Arnhem.
17 november
laatste wijziging 21-10-2016
Vervolg van regest 107, Nota bene:
a. Dit besluit is slechts voor de helft uitgevoerd, namelijk voor wat betreft het opnemen van de tekst van deze nieuwste versie van de instructie voor prins Maurits en de Raad van State achter in het reces, zie 2000 Oud archief Arnhem, inv. nr. 4695, fol. 301 r. - 310 r.; de besluitvorming over die instructie is opgenomen op fol. 266 r. - 268 r. en daarnaast ook als apostillen op fol. 301 r. - 310 r.
a. Dit besluit is slechts voor de helft uitgevoerd, namelijk voor wat betreft het opnemen van de tekst van deze nieuwste versie van de instructie voor prins Maurits en de Raad van State achter in het reces, zie 2000 Oud archief Arnhem, inv. nr. 4695, fol. 301 r. - 310 r.; de besluitvorming over die instructie is opgenomen op fol. 266 r. - 268 r. en daarnaast ook als apostillen op fol. 301 r. - 310 r.
Vervolg van regest 107, Nota bene:
b. In weerwil van dit besluit vond de bespreking van de instructie niet op het einde van de Landdag (29 december) plaats, maar zeer gefragmenteerd op 13, 17 en 18 november, tussen andere besluiten door. Achtereenvolgens kan men daarbij onderscheiden:
- Als gerelateerd punt van bespreking: een aan Maurits en de Raad van State verbonden stelling van de commissie uit de Staten-Generaal, inzake de verhoging van lasten en de beschikking over de contributiegelden ( fol. 264 r.); zie regest 100 (1585).
- Als volgend gerelateerd punt van bespreking: een Memorie van Bezwaar tegen de met Maurits en de Raad van State verbonden stellingen van deze commissie uit de Staten-Generaal inzake de beveiliging van het platteland (fol. 264 r. apostille); zie regest 101 (1585).
- Een eerste verkenning van de nieuwe concept-instructie, met gegevens over het bespreken van de artikelen 11 tm. 14 (fol. 264 r.- 264 v.); zie de regesten 102 tm.104 (1585).
- Een tweede verkenning, namelijk van de artikelen 1 tm. 8 (fol. 265 r. - 265 v.); zie de
regesten 108 tm. 115 (1585).
- De bespreking met resoluties op de gehele instructie (fol. 266 r. - 268 r.), corresponderend
met:
- De onder punt a reeds vermelde opgave van de instructie met de daarop genomen resoluties
(fol. 301 r. - 310 r. en fol. 301 r. - 310 r. apostillen); zie de regesten 120 tm. 128 (1585), met
als vervolg de regesten 131 tm. 161 (1585).
b. In weerwil van dit besluit vond de bespreking van de instructie niet op het einde van de Landdag (29 december) plaats, maar zeer gefragmenteerd op 13, 17 en 18 november, tussen andere besluiten door. Achtereenvolgens kan men daarbij onderscheiden:
- Als gerelateerd punt van bespreking: een aan Maurits en de Raad van State verbonden stelling van de commissie uit de Staten-Generaal, inzake de verhoging van lasten en de beschikking over de contributiegelden ( fol. 264 r.); zie regest 100 (1585).
- Als volgend gerelateerd punt van bespreking: een Memorie van Bezwaar tegen de met Maurits en de Raad van State verbonden stellingen van deze commissie uit de Staten-Generaal inzake de beveiliging van het platteland (fol. 264 r. apostille); zie regest 101 (1585).
- Een eerste verkenning van de nieuwe concept-instructie, met gegevens over het bespreken van de artikelen 11 tm. 14 (fol. 264 r.- 264 v.); zie de regesten 102 tm.104 (1585).
- Een tweede verkenning, namelijk van de artikelen 1 tm. 8 (fol. 265 r. - 265 v.); zie de
regesten 108 tm. 115 (1585).
- De bespreking met resoluties op de gehele instructie (fol. 266 r. - 268 r.), corresponderend
met:
- De onder punt a reeds vermelde opgave van de instructie met de daarop genomen resoluties
(fol. 301 r. - 310 r. en fol. 301 r. - 310 r. apostillen); zie de regesten 120 tm. 128 (1585), met
als vervolg de regesten 131 tm. 161 (1585).
Vervolg van regest 107, Nota bene:
c. Tussen deze besprekingen over de instructie voor de Raad van State door zijn, in verspreide vorm, andere besluiten in het reces opgetekend, namelijk op fol. 264 v., voortgezet op fol. 265 v., fol. 266 v. en fol. 267 r. In de regesten worden deze besluiten weergegeven in de volgorde waarin ze in de recessen staan opgetekend.
d. De hier besproken versie van de instructie voor de Raad van State (ook wel "Regieronge" genoemd) gaat terug op een concept-instructie, bestaande uit 34 artikelen, door Holland, Zeeland en Utrecht op 8 en 9 augustus 1584 aan de andere delegaties ter Staten-Generaal in Delft gepresenteerd. Op 30 september 1584 vond te Hattem een gezamenlijk Gelders-Overijssels overleg plaats over dit concept; vgl. regest 192 (1584). Het commentaar van deze Gelders-Overijsselse commissie is opgenomen in de recessen van de Landdag van 12 - 22 september 1584, zie 2000 Oud archief Arnhem, inv. nr. 4695, fol. 178 r. - 180 v. en de regesten 261 (1584) tm. 276 (1584).
e. Voor de inhoud van de concept-instructie van 8 - 9 augustus 1584, zie N. Japikse (red.), Resolutiën der Staten-Generaal van 1576 tot 1609. Vierde deel. 1583-1584 (Den Haag 1919) pp. 663-664 (zie ook literatuurlijst; ook op http://www.historici.nl). Voor een gedrukte concept-versie van 18 augustus 1584, zie P. Bor, Vervolgh der Nederlandtsche Oorloghen, beroerten, ende Borgerlijcke oneenicheyden (Amsterdam / Leiden, 1621-1634) 19e boek, dl. III, fol. 6 r. - 7 v. en tweede fol. 7, r. en v.
f. De hier besproken nieuwe concept-instructie wijkt op een aantal punten af van het concept van 8 - 9 augustus 1584 en van de gedrukte versie van 18 augustus 1584 in Bor.
c. Tussen deze besprekingen over de instructie voor de Raad van State door zijn, in verspreide vorm, andere besluiten in het reces opgetekend, namelijk op fol. 264 v., voortgezet op fol. 265 v., fol. 266 v. en fol. 267 r. In de regesten worden deze besluiten weergegeven in de volgorde waarin ze in de recessen staan opgetekend.
d. De hier besproken versie van de instructie voor de Raad van State (ook wel "Regieronge" genoemd) gaat terug op een concept-instructie, bestaande uit 34 artikelen, door Holland, Zeeland en Utrecht op 8 en 9 augustus 1584 aan de andere delegaties ter Staten-Generaal in Delft gepresenteerd. Op 30 september 1584 vond te Hattem een gezamenlijk Gelders-Overijssels overleg plaats over dit concept; vgl. regest 192 (1584). Het commentaar van deze Gelders-Overijsselse commissie is opgenomen in de recessen van de Landdag van 12 - 22 september 1584, zie 2000 Oud archief Arnhem, inv. nr. 4695, fol. 178 r. - 180 v. en de regesten 261 (1584) tm. 276 (1584).
e. Voor de inhoud van de concept-instructie van 8 - 9 augustus 1584, zie N. Japikse (red.), Resolutiën der Staten-Generaal van 1576 tot 1609. Vierde deel. 1583-1584 (Den Haag 1919) pp. 663-664 (zie ook literatuurlijst; ook op http://www.historici.nl). Voor een gedrukte concept-versie van 18 augustus 1584, zie P. Bor, Vervolgh der Nederlandtsche Oorloghen, beroerten, ende Borgerlijcke oneenicheyden (Amsterdam / Leiden, 1621-1634) 19e boek, dl. III, fol. 6 r. - 7 v. en tweede fol. 7, r. en v.
f. De hier besproken nieuwe concept-instructie wijkt op een aantal punten af van het concept van 8 - 9 augustus 1584 en van de gedrukte versie van 18 augustus 1584 in Bor.
laatste wijziging 25-01-2023
11.982 beschreven archiefstukken
509 gedigitaliseerd
totaal 509 bestanden
Kenmerken
laatste wijziging 25-01-2023
11.982 beschreven archiefstukken
509 gedigitaliseerd
totaal 509 bestanden
Westervoortsedijk 67-D
Openingstijden studiezaal