Menu

De chat is beschikbaar van maandag tot en met vrijdag tussen 13:00 en 16:00 uur. Is de chat offline? Bekijk onze Veelgestelde vragen of stel uw vraag via ons contactformulier.

Uw zoekacties: Gelderse Landdagsrecessen 1581-1798

1707 Gelderse Landdagsrecessen 1581-1798

Archieftoegang

Hier vindt u de inventaris van een archieftoegang. Hierin staat beschreven welke stukken zich in dit archief bevinden. 
 
Het nummer dat voor de titel van het archief staat is het toegangsnummer van dit archief. Het nummer dat voor de beschrijving van een stuk staat is het inventarisnummer. 
  • Bij ‘Kenmerken’ vindt u algemene informatie over dit archief
  • Bij ‘Inleiding’ vindt u achtergrondinformatie over dit archief, denk hierbij aan de openbaarheid, de archiefvormer en de oorsprong en opbouw van het archief.
  • Bij ‘Inventaris’ vindt u de lijst met beschrijvingen van stukken die zich in dit archief bevinden. 

Hoe zoekt u door een archieftoegang?

Klik op de zoekbalk links bovenin en voer uw zoekterm(en) in. Klik vervolgens op ‘zoek’.
Onder ‘Gevonden archiefstukken’ verschijnen de beschrijvingen van stukken uit dit archief waar deze term in voorkomt. Om te zien in welk deel van het archief deze stukken zitten klikt u op ‘Inventaris’. Dor telkens te klikken op het woord/de woorden die vetgedrukt worden weergegeven komt u uit bij de (met geel gemarkeerde) zoektermen. 

Welke archieftoegangen heeft het Gelders Archief?

Bekijk het Archievenoverzicht  om te zien welke archieven zich in het Gelders Archief bevinden. Deze zijn niet allemaal geïnventariseerd en beschikbaar voor inzage. Als er geen inventarislijst beschikbaar is, is dit archief helaas nog niet in te zien. 
 

 

beacon
 
 
Inleiding
1 De Gelderse Landdagen en Landdagsrecessen, 1581-1798
2 De Gelderse Landdagen en hun recessen ten tijde van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden en de Bataafse Republiek
3 Verklarende woordenlijst
4 Afzonderlijke boekdelen uit de series Landdagsrecessen, andere archivalia en literatuur
Inventaris
1583
Landdag 6 juli - 21 juli 1583 te Zutphen; gehouden in het Dominicanenklooster. Tijdrekening: oude stijl (zie Inleiding, paragraaf 2.5, tijdrekening).
1707 Gelderse Landdagsrecessen 1581-1798
Inventaris
1583
Landdag 6 juli - 21 juli 1583 te Zutphen; gehouden in het Dominicanenklooster. Tijdrekening: oude stijl (zie Inleiding, paragraaf 2.5, tijdrekening).
a. De juli-recessen, qua opbouw per exemplaar verschillend, kunnen bestaan uit zeven onderdelen: (1) inleiding; (2) propositie; (3) resoluties over diverse onderwerpen, verspreid over meerdere dagen; (4) het rapport-Van Westrum uit de Staten-Generaal (Antwerpen) en/of de resoluties daarop; (5) de juli-resoluties op het rapport van de gedeputeerden ter vergadering van de Nadere Unie te Utrecht (zie ook de mei-resoluties, regesten 038 (1583) tm. 073 (1583); (6) besluiten inzake Anjou; (7) aanvullende besluiten op het rapport-Nadere Unie, de zogeheten besluiten "Op die Regieringe".
b. Structuur juli-recessen per exemplaar: Kwartier van Nijmegen: 0003 Staten van het Kwartier van Nijmegen en hun Gedeputeerden, inv. nr. 608: pp. 25-67: inleiding en reces diverse onderwerpen; 69-79: resoluties op het rapport-Nadere Unie; 81-157: rapport-Van Westrum met resoluties, besluiten inzake Anjou en "Op die Regieringe".
c. Structuur juli-recessen per exemplaar: Kwartier van Zutphen: 0005 Staten van het Kwartier van Zutphen en hun Gedeputeerden, inv. nr. 1384: fol. 326 r. - 328 v.: propositie; 330 r. - 339 v.: resoluties op het rapport-Van Westrum, met besluiten inzake Anjou en "Op die Regieringe"; 339 v. - 344 r.: resoluties op het rapport-Nadere Unie; 345 r. - 366 r.: inleiding en reces diverse onderwerpen.
d. Structuur juli-recessen per exemplaar: stad Arnhem: 2000 Oud archief Arnhem, inv. nr. 4694 (recessen), fol. 347 r. - 349 r.: propositie; 351 r. -366 v.: kwartiersreces Veluwe met o.a. onvoltooide resoluties op de rapporten-Nadere Unie en Van Westrum; 369 r. - 400 v.: rapport-Van Westrum met resoluties Landdag. Tweede Arnhemse versie: 2000 Oud archief Arnhem, inv. nr. 4735 ('landzaken'): fol. 291 r. - 298 r.: resoluties op het rapport-Van Westrum, met besluiten inzake Anjou en "Op die Regieringe", deels herhaald op 302 r. - 304 v.; 299 r. - 301 r.: resoluties op het rapport-Nadere Unie, herhaald op 304 v. - 307 r.
e. Structuur juli-recessen per exemplaar: Rekenkamer: 0012 Gelderse Rekenkamer, inv. nr. S 2: pp. 705-740: inleiding en reces diverse onderwerpen; 745-753: resoluties op het rapport-Nadere Unie; 757-814: rapport-Van Westrum met resoluties, besluiten inzake Anjou en "Op die Regieringe".
f. Structuur juli-recessen qua besluitvorming, overzicht: Na de eerste drie besluiten van 19 juli (zie regesten 103, 104 en 105, 1583) nam de Landdag op 19 en 20 juli, blijkens de context van de recessen, achtereenvolgens: (1) besluiten op het rapport-Van Westrum uit de Staten-Generaal te Antwerpen (19 juli; 0012 Gelderse Rekenkamer, inv. nr. S 2, pp. 729 en 757-810) en aansluitend een aantal resoluties betreffende Anjou en diverse regeringszaken (idem, 20 juli, pp. 810-814); (2) de juli-resoluties op het rapport van de gedeputeerden ter vergadering van de Nadere Unie te Utrecht (19 en 20 juli; 0012 Gelderse Rekenkamer, inv. nr. S 2: pp. 729 en 745-753); (3) besluiten over alle overige, nog niet behandelde zaken (19, 20 en 21 juli, 0012 Gelderse Rekenkamer, inv. nr. S 2, pp. 729-740).
g. Structuur juli-recessen qua besluitvorming: resoluties over diverse onderwerpen, verspreid over meerdere dagen: zie de regesten: 079, 082 tot en met 105, en 199 tot en met 209.
Van enkele kleinere zaken, in de Landdag behandeld, kon niet genoegzaam worden bepaald of men die op 19 juli, 20 juli, danwel verspreid over beide dagen heeft afgedaan, zie 0012 Gelderse Rekenkamer, inv. nr. S 2, pp. 729-731. Op 20 en 21 juli werd de behandeling van diverse kleinere zaken voortgezet, zie 0012 Gelderse Rekenkamer, inv. nr. S 2, pp. 731-740.
h. Structuur juli-recessen qua besluitvorming: rapport-Van Westrum:

Het rapport-Van Westrum bevat de letterlijke weergave van het reces van de Staten-Generaal te Antwerpen d.d. 6 mei 1583, zie N. Japikse (red.), Resolutiën..., vierde deel, 1583-1584, pp. 9-22 (zie Literatuurlijst). Niet of onvolledig bij Japikse, maar wel opgenomen in deze regesten: de punten 13 tm. 17, zie regest 112 (1583); punt 18, zie regest 113 (1583); punt 32, zie regest 121 (1583); punt 34, zie regest 122 (1583); punt 35, zie regest 123 (1583); punt 36, zie regest 124 (1583); punt 46, zie regest 134 (1583); punt 49, zie regest 137 (1583); punt 52, regest 140 (1583); de punten 53 en 54, regest 141 (1583); punt 55, regest 142.

Eén besluit, behorend tot de resoluties op het rapport-Van Westrum, blijkt reeds te zijn genomen op 18 juli, één dag voorafgaand aan de eigenlijke behandeling van dit rapport.
i. Structuur juli-recessen qua besluitvorming: rapport-vergadering Nadere Unie: Verdeeld over 19 en 20 juli werd, voor de tweede maal in 1583, het rapport besproken van de gedeputeerden ter vergadering van de Nadere Unie te Utrecht; zie voor de datering 0012 Gelderse Rekenkamer, inv. nr. S 2, pp. 729 en 753.

Deze tweede ronde van besluitvorming op het rapport uit de vergadering van de Nadere Unie vond plaats nadat het stuk reeds uitvoerig aan de orde was gekomen op de Landdag van mei - juni 1583; zie de mei-resoluties, regesten 038 (1583) tm. 073 (1583).

Een derde besluitvormingsronde op basis van het rapport-Nadere Unie vond plaats op 20 juli 1583, de zogeheten besluiten "Op die Regieringe": zie de regesten 193 (1583) tot en met 198 (1583).

De vergadering van gedeputeerden der Nadere Unie, d.w.z. de Unie van Utrecht (1579), was tegen 14 april 1583 (stilo novo) bijeengeroepen op initiatief van het gewest Utrecht en uitgeschreven door de Landraad beoosten Maas en Schelde. De Gelderse deputatie heeft pas in mei aan de besprekingen deelgenomen, ondanks het in de instructie van 26 maart opgenomen voornemen deze deputatie reeds tegen 4 of 8 april (stilo veteri) naar Utrecht te zenden. Zie regest 038 (1583) en R. Fruin (red. H.T. Colenbrander), Geschiedenis der staatsinstellingen in Nederland... 404, 405 (zie Literatuurlijst).
j. Structuur juli-recessen qua besluitvorming: besluiten aangaande Anjou en "Op die Regieringe": Aansluitend aan de behandeling van het rapport-Van Westrum op 19 juli en het rapport van de gedeputeerden ter vergadering van de Nadere Unie op 19 en 20 juli, werden op 20 juli nadere besluiten genomen over de wijze waarop men verder moest handelen inzake Anjou en diverse andere zaken betreffende de regering, aangeduid met het kopje "Op die Regieringe". Voor datering van deze besluiten van 20 juli, zie 0012 Gelderse Rekenkamer, inv. nr. S 2, p. 814.

De besluiten aangaande Anjou, in de regesten 170 (1583) tot en met 192 (1583), werden deels genomen conform de 27 voorwaarden van Plessis / Tours - Bordeaux en de negen Gelderse voorwaarden van 8 december 1581: de basisvoorwaarden die ten grondslag lagen aan de aanvaarding van Anjou als landsheer door Gelderland; zie 2000 Oud archief Arnhem, inv. nr. 4734, fol. 270 r. - 297 r. (Franse en Nederlandse tekst; vgl. M.J. van Gent, Landdagen...1423-1584, doc. nrs. 1104 en 1270, en P. Bor, Vervolgh der Nederlandtsche Oorloghen... , deel II (1621), boek 17, fol. 11 v. - 12 v. (zie literatuurlijst). Vgl. verder regest 003 (1582).

De besluiten "Op die Regieringe", in de regesten 193 (1583) tot en met 198 (1583), vormen een derde ronde van besluitvorming op het rapport van de gedeputeerden ter vergadering van de Nadere Unie. Voor de twee eerdere ronden, zie de de mei-resoluties, regesten 038 (1583) tot en met 073 (1583), en de juli-resoluties, regesten 147 (1583) tot en met 169 (1583).

Voor de overeenkomst tussen Gelderland en Anjou (Antwerpen, 1 april 1582), de daarbij geaccepteerde negen Gelderse voorwaarden van 8 december 1581 en de bekrachtiging van de overeenkomst op 3 april 1582, zie J.H. Hofman, 'Gelderland en de hertog van Anjou' (zie literatuurlijst).
Deze Landdag was aanvankelijk gepland tegen 25 juni, maar uitgesteld tot 6 juli omdat men wilde wachten op de terugkeer van de gedeputeerden ter vergadering van de Nadere Unie te Utrecht. De afgevaardigden naar de Landdag hadden 25 juni 's avonds moeten arriveren om op 26 juni met hun werk te beginnen (zie aanhef reces, 0012 Gelderse Rekenkamer, inv. nr. S 2, p. 707, en M.J. van Gent, Landdagen...1423-1584, document nr. 1405 (zie Literatuurlijst). Blijkens de uitgekeerde presentiegelden in de rekeningen van de landrentmeester-generaal over 1583 en 1584 blijkt dat Henrick van Munster als een van de weinigen reeds vanaf 25 juni aanwezig was (zie voor hem 0012 Gelderse Rekenkamer, inv. nr. 1788, rekening over 1584, fol. 49 v.).

Kenmerken

Datering:
1581-1798
Auteur:
J. Drost, P. Theeuwen
 
 
 

Contact

location Westervoortsedijk 67-D
     6827 AT Arnhem
     (parkeerplaats aan de
     Mercatorweg)

E-mail Contactformulier
Telefoon  Telefoon
calender2 Openingstijden studiezaal