1707
Gelderse Landdagsrecessen 1581-1798
Inleiding
2 De Gelderse Landdagen en hun recessen ten tijde van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden en de Bataafse Republiek
laatste wijziging 25-01-2023
11.982 beschreven archiefstukken
509 gedigitaliseerd
totaal 509 bestanden
Inventaris
1584
Landdag 14 - 18 mei 1584 te Wageningen.
a. Deze vergadering vormt de uiteindelijke voortzetting van de Landdag van 14 april 1584 te Nijmegen, die nog op diezelfde dag werd afgebroken, op 18 april hervat, maar op 21 april nogmaals afgebroken.
b. Noodzakelijk voor het begrijpen van dit reces is 2000 Oud archief Arnhem, inv. nr. 4736 (boek E, Land-Zaaken 1582 - 1585), dat een aantal documenten bevat waarnaar het reces door middel van letteraanduidingen verwijst. Let op: in inv. nr. 4695 komen andere bescheiden voor met dezelfde letteraanduiding als in inv. nr. 4736 en wordt soms naar die stukken verwezen !
c. Voor een goed begrip van het op 15 mei 1584 in inv. nr. 4695, fol. 89 r. - 91 r. besproken punt 3, "op die Regierong", vanaf regest 113 (1584), is het aan te bevelen de besluitenlijst te raadplegen in inv. nr. 4735, fol. 458 r. - 463 v., opgesteld op 12 december 1583, en binnen deze lijst de afdeling "Op die Regierongh", fol. 460 r. - 462 v., alsmede het rapport van de afgevaardigden ter Staten-Generaal te Dordt in inv. nr. 4735, fol. 448 r. - 451 v., en de regesten 246 (1583) tm. 261 (1583).
Een moeilijkheid blijft dat verscheidene van de onder punt 3 "op die Regieronge" behandelde artikelen in geen van de betreffende bronnen de volledige inhoudelijke informatie bevatten. Een aantal artikelen in inv. nr. 4695 draagt een ander nummer dan de gelijkluidende bepalingen in inv. nr. 4735, fol. 460 r. - 462 v. en inv. nr. 4735, fol. 448 r. - 451 v.
Een moeilijkheid blijft dat verscheidene van de onder punt 3 "op die Regieronge" behandelde artikelen in geen van de betreffende bronnen de volledige inhoudelijke informatie bevatten. Een aantal artikelen in inv. nr. 4695 draagt een ander nummer dan de gelijkluidende bepalingen in inv. nr. 4735, fol. 460 r. - 462 v. en inv. nr. 4735, fol. 448 r. - 451 v.
d. Bijzonder in dit reces en uitzonderlijk in dit vroege stadium van de Landdag als soevereine gewestelijke regering is de werkwijze van de Landdag, met twee vanuit het Hof benoemde comparanten om de vergaderingen te 'dirigeren' en een gremium van gecommitteerden, gelijkend op de latere Landschapstafel, om namens hun respectieve kwartieren plenair overleg te voeren en in bepaalde belangrijke zaken de gezamenlijke conclusies te trekken en besluiten te formeren; zie de regesten 098, 102, 111 en 112 (1584).
14 mei
094 Opening van de Landdag: De Landdag weigert de Staten-Generaal inzage vooraf in de adviezen die de Gelderse steden op de huidige vergadering in Wageningen ter tafel willen brengen.
1707 Gelderse Landdagsrecessen 1581-1798
Inventaris
1584
Landdag 14 - 18 mei 1584 te Wageningen.
14 mei
094
Opening van de Landdag: De Landdag weigert de Staten-Generaal inzage vooraf in de adviezen die de Gelderse steden op de huidige vergadering in Wageningen ter tafel willen brengen.
Datering:
1584 mei 14
Notabene:
a. De Staten-Generaal verzochten die inzage via hun rondschrijven aan de Gelderse steden. Dit schrijven was opgesteld nadat hun commissie het vastlopen op 21 april van de Landdag te Nijmegen had gerapporteerd, en na een klacht van kanselier Leoninus; zie regest 093 (1584) en zie 2000 Oud archief Arnhem, inv. nr. 4736, fol. 98 v. ("Wollen also...Eurer...Antwort bej Bringeren dieses gewertig sein...").
b. De commissie was de commissie-Van Merode, die ook present was op de bijeenkomst van de Kwartieren van Nijmegen en Veluwe, 24 en 25 maart: zie regesten 002 (1584) en 034 (1584).
c. Redenen voor de Landdag tot afwijzing van het verzoek tot inzage vooraf: (1) de behandeling van Gelderse zaken komt uitsluitend de Landdag en geboren Gelderslieden toe; (2) De Staten-Generaal hebben alleen de steden aangeschreven en de Ridderschappen gepasseerd, wat aanleiding zou kunnen geven tot tweespalt in de Landdag tussen Ridderschappen en steden.
d. Venlo en Geldern hadden het Hof reeds hun adviezen toegezonden met de bedoeling dat deze naar de Staten-Generaal doorgestuurd zouden worden. Daarop vroeg de Landdag de commissie uit het Hof die te Wageningen was om de vergadering te openen, het Hof schriftelijk te verzoeken de verzending van die adviezen naar de Staten-Generaal tegen te houden of tenminste uit te stellen, totdat de Landdag anders zou beschikken of de vergadering beëindigd zou zijn. Dat de brieven van Venlo en Geldern na afloop van deze vergadering tegelijk met de besluiten van de Landdag naar de Staten-Generaal zijn gezonden, blijkt uit Japikse (red.) Resolutiën...1583-1584, p. 469.
e. Voor het rondschrijven van de Staten-Generaal aan de Gelderse steden, in inv. nr. 4695, fol. 84 v. gemerkt met de letter B, zie inv. nr. 4736, fol. 97 r. - 98 v. Voor de adviezen van Venlo en Geldern, inv. nr. 4695, fol. 84 v. gemerkt met B2 en B3, zie inv. nr. 4736, fol. 105 r., 121 r. - 122 r. en 106 r. - 106 v.
b. De commissie was de commissie-Van Merode, die ook present was op de bijeenkomst van de Kwartieren van Nijmegen en Veluwe, 24 en 25 maart: zie regesten 002 (1584) en 034 (1584).
c. Redenen voor de Landdag tot afwijzing van het verzoek tot inzage vooraf: (1) de behandeling van Gelderse zaken komt uitsluitend de Landdag en geboren Gelderslieden toe; (2) De Staten-Generaal hebben alleen de steden aangeschreven en de Ridderschappen gepasseerd, wat aanleiding zou kunnen geven tot tweespalt in de Landdag tussen Ridderschappen en steden.
d. Venlo en Geldern hadden het Hof reeds hun adviezen toegezonden met de bedoeling dat deze naar de Staten-Generaal doorgestuurd zouden worden. Daarop vroeg de Landdag de commissie uit het Hof die te Wageningen was om de vergadering te openen, het Hof schriftelijk te verzoeken de verzending van die adviezen naar de Staten-Generaal tegen te houden of tenminste uit te stellen, totdat de Landdag anders zou beschikken of de vergadering beëindigd zou zijn. Dat de brieven van Venlo en Geldern na afloop van deze vergadering tegelijk met de besluiten van de Landdag naar de Staten-Generaal zijn gezonden, blijkt uit Japikse (red.) Resolutiën...1583-1584, p. 469.
e. Voor het rondschrijven van de Staten-Generaal aan de Gelderse steden, in inv. nr. 4695, fol. 84 v. gemerkt met de letter B, zie inv. nr. 4736, fol. 97 r. - 98 v. Voor de adviezen van Venlo en Geldern, inv. nr. 4695, fol. 84 v. gemerkt met B2 en B3, zie inv. nr. 4736, fol. 105 r., 121 r. - 122 r. en 106 r. - 106 v.
Bloknummer:
2000
Inventarisnummer:
4695
Folionummer:
84 v.
laatste wijziging 18-06-2014
laatste wijziging 25-01-2023
11.982 beschreven archiefstukken
509 gedigitaliseerd
totaal 509 bestanden
Kenmerken
laatste wijziging 25-01-2023
11.982 beschreven archiefstukken
509 gedigitaliseerd
totaal 509 bestanden