1707
Gelderse Landdagsrecessen 1581-1798
Inleiding
2 De Gelderse Landdagen en hun recessen ten tijde van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden en de Bataafse Republiek
laatste wijziging 25-01-2023
11.982 beschreven archiefstukken
509 gedigitaliseerd
totaal 509 bestanden
Inventaris
1584
Landdag 14 - 18 mei 1584 te Wageningen.
a. Deze vergadering vormt de uiteindelijke voortzetting van de Landdag van 14 april 1584 te Nijmegen, die nog op diezelfde dag werd afgebroken, op 18 april hervat, maar op 21 april nogmaals afgebroken.
b. Noodzakelijk voor het begrijpen van dit reces is 2000 Oud archief Arnhem, inv. nr. 4736 (boek E, Land-Zaaken 1582 - 1585), dat een aantal documenten bevat waarnaar het reces door middel van letteraanduidingen verwijst. Let op: in inv. nr. 4695 komen andere bescheiden voor met dezelfde letteraanduiding als in inv. nr. 4736 en wordt soms naar die stukken verwezen !
c. Voor een goed begrip van het op 15 mei 1584 in inv. nr. 4695, fol. 89 r. - 91 r. besproken punt 3, "op die Regierong", vanaf regest 113 (1584), is het aan te bevelen de besluitenlijst te raadplegen in inv. nr. 4735, fol. 458 r. - 463 v., opgesteld op 12 december 1583, en binnen deze lijst de afdeling "Op die Regierongh", fol. 460 r. - 462 v., alsmede het rapport van de afgevaardigden ter Staten-Generaal te Dordt in inv. nr. 4735, fol. 448 r. - 451 v., en de regesten 246 (1583) tm. 261 (1583).
Een moeilijkheid blijft dat verscheidene van de onder punt 3 "op die Regieronge" behandelde artikelen in geen van de betreffende bronnen de volledige inhoudelijke informatie bevatten. Een aantal artikelen in inv. nr. 4695 draagt een ander nummer dan de gelijkluidende bepalingen in inv. nr. 4735, fol. 460 r. - 462 v. en inv. nr. 4735, fol. 448 r. - 451 v.
Een moeilijkheid blijft dat verscheidene van de onder punt 3 "op die Regieronge" behandelde artikelen in geen van de betreffende bronnen de volledige inhoudelijke informatie bevatten. Een aantal artikelen in inv. nr. 4695 draagt een ander nummer dan de gelijkluidende bepalingen in inv. nr. 4735, fol. 460 r. - 462 v. en inv. nr. 4735, fol. 448 r. - 451 v.
d. Bijzonder in dit reces en uitzonderlijk in dit vroege stadium van de Landdag als soevereine gewestelijke regering is de werkwijze van de Landdag, met twee vanuit het Hof benoemde comparanten om de vergaderingen te 'dirigeren' en een gremium van gecommitteerden, gelijkend op de latere Landschapstafel, om namens hun respectieve kwartieren plenair overleg te voeren en in bepaalde belangrijke zaken de gezamenlijke conclusies te trekken en besluiten te formeren; zie de regesten 098, 102, 111 en 112 (1584).
14 mei
096 Opening van de Landdag: De ambtman en Ridderschappen van de Tieler- en Bommelerwaarden, Beesd en Rhenoy laten weten (1) geen afgevaardigden naar Wageningen te zullen zenden; (2) geen bemoeienis te wensen met de verzoening met Anjou en de benoeming van een nieuwe stadhouder; (3) wat hun standpunt is inzake de Middelen; en (4) een klacht in te dienen over een decreet dat derden, in casu de schepenen van Beesd, de rechts- en beschikkingsbevoegdheid ontzegt over de Mariënweerdse goederen en de daaruit getrokken inkomsten.
1707 Gelderse Landdagsrecessen 1581-1798
Inventaris
1584
Landdag 14 - 18 mei 1584 te Wageningen.
14 mei
096
Opening van de Landdag: De ambtman en Ridderschappen van de Tieler- en Bommelerwaarden, Beesd en Rhenoy laten weten (1) geen afgevaardigden naar Wageningen te zullen zenden; (2) geen bemoeienis te wensen met de verzoening met Anjou en de benoeming van een nieuwe stadhouder; (3) wat hun standpunt is inzake de Middelen; en (4) een klacht in te dienen over een decreet dat derden, in casu de schepenen van Beesd, de rechts- en beschikkingsbevoegdheid ontzegt over de Mariënweerdse goederen en de daaruit getrokken inkomsten.
Datering:
1584 mei 14
Notabene:
a. Over deze goederen, zie met name de regesten 289 (1583) en 290 (1583). De Landdag draagt de kanselier op de klacht over het decreet meteen te beantwoorden. Het betreft een decreet van het Kwartier van Nijmegen van 24 april 1584.
b. In 2000 Oud archief Arnhem, inv. nr. 4695, fol. 85 r. wordt verwezen naar de brief van de Tieler- en Bommelerwaarden etc., gemerkt met C2, het antwoord van kanselier Leoninus, gemerkt C3, en een afschrift van een daaropvolgend decreet van de Landdag, gemerkt C4. Twee van deze stukken zijn in copie opgenomen in 2000 Oud archief Arnhem, inv. nr. 4736, fol. 107 r. - 108 r. (C2), 113 r. - 114 v. (C3). Het derde, C4, is blijkbaar zoekgeraakt; zie de kladaantekening in. nr. 4736, fol. 125 v.: "C4. to suecken".
c. De afzenders geven te kennen dat zij de Middelen gaarne willen betalen mits deze dragelijk zijn en mits het platteland bij invoering ervan bevrijd zal worden van het betalen van de maandelijkse quoten. Aangaande de andere zaken, met name de benoeming van een nieuwe stadhouder, beroepen zij zich op het feit dat zij onder rechtstreeks bestuur van Willem van Oranje staan. Zie de brief onder C2.
d. Als reden voor afwezigheid op de Landdag wordt de dijkschouw op de eerste dinsdag in mei aangvoerd.
e. 2000 Oud archief Arnhem, inv. nr. 4736, fol. 113 v.: "synder Ex[cellen]cie" = prins Willem van Oranje.
f. Over de problemen met de bovengenoemde gebieden en de Mariënweerdse goederen in 1583-1584, vgl. D. Brouwer, De Reductie van Bommel (1572-1602) (Arnhem 1918)., pp. 50-52 (zie Literatuurlijst).
b. In 2000 Oud archief Arnhem, inv. nr. 4695, fol. 85 r. wordt verwezen naar de brief van de Tieler- en Bommelerwaarden etc., gemerkt met C2, het antwoord van kanselier Leoninus, gemerkt C3, en een afschrift van een daaropvolgend decreet van de Landdag, gemerkt C4. Twee van deze stukken zijn in copie opgenomen in 2000 Oud archief Arnhem, inv. nr. 4736, fol. 107 r. - 108 r. (C2), 113 r. - 114 v. (C3). Het derde, C4, is blijkbaar zoekgeraakt; zie de kladaantekening in. nr. 4736, fol. 125 v.: "C4. to suecken".
c. De afzenders geven te kennen dat zij de Middelen gaarne willen betalen mits deze dragelijk zijn en mits het platteland bij invoering ervan bevrijd zal worden van het betalen van de maandelijkse quoten. Aangaande de andere zaken, met name de benoeming van een nieuwe stadhouder, beroepen zij zich op het feit dat zij onder rechtstreeks bestuur van Willem van Oranje staan. Zie de brief onder C2.
d. Als reden voor afwezigheid op de Landdag wordt de dijkschouw op de eerste dinsdag in mei aangvoerd.
e. 2000 Oud archief Arnhem, inv. nr. 4736, fol. 113 v.: "synder Ex[cellen]cie" = prins Willem van Oranje.
f. Over de problemen met de bovengenoemde gebieden en de Mariënweerdse goederen in 1583-1584, vgl. D. Brouwer, De Reductie van Bommel (1572-1602) (Arnhem 1918)., pp. 50-52 (zie Literatuurlijst).
Bloknummer:
2000
Inventarisnummer:
4695
Folionummer:
85 r.
laatste wijziging 18-06-2014
laatste wijziging 25-01-2023
11.982 beschreven archiefstukken
509 gedigitaliseerd
totaal 509 bestanden
Kenmerken
laatste wijziging 25-01-2023
11.982 beschreven archiefstukken
509 gedigitaliseerd
totaal 509 bestanden