1707
Gelderse Landdagsrecessen 1581-1798
Inleiding
2 De Gelderse Landdagen en hun recessen ten tijde van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden en de Bataafse Republiek
laatste wijziging 25-01-2023
11.982 beschreven archiefstukken
509 gedigitaliseerd
totaal 509 bestanden
Inventaris
1584
Landdag 14 - 18 mei 1584 te Wageningen.
a. Deze vergadering vormt de uiteindelijke voortzetting van de Landdag van 14 april 1584 te Nijmegen, die nog op diezelfde dag werd afgebroken, op 18 april hervat, maar op 21 april nogmaals afgebroken.
b. Noodzakelijk voor het begrijpen van dit reces is 2000 Oud archief Arnhem, inv. nr. 4736 (boek E, Land-Zaaken 1582 - 1585), dat een aantal documenten bevat waarnaar het reces door middel van letteraanduidingen verwijst. Let op: in inv. nr. 4695 komen andere bescheiden voor met dezelfde letteraanduiding als in inv. nr. 4736 en wordt soms naar die stukken verwezen !
c. Voor een goed begrip van het op 15 mei 1584 in inv. nr. 4695, fol. 89 r. - 91 r. besproken punt 3, "op die Regierong", vanaf regest 113 (1584), is het aan te bevelen de besluitenlijst te raadplegen in inv. nr. 4735, fol. 458 r. - 463 v., opgesteld op 12 december 1583, en binnen deze lijst de afdeling "Op die Regierongh", fol. 460 r. - 462 v., alsmede het rapport van de afgevaardigden ter Staten-Generaal te Dordt in inv. nr. 4735, fol. 448 r. - 451 v., en de regesten 246 (1583) tm. 261 (1583).
Een moeilijkheid blijft dat verscheidene van de onder punt 3 "op die Regieronge" behandelde artikelen in geen van de betreffende bronnen de volledige inhoudelijke informatie bevatten. Een aantal artikelen in inv. nr. 4695 draagt een ander nummer dan de gelijkluidende bepalingen in inv. nr. 4735, fol. 460 r. - 462 v. en inv. nr. 4735, fol. 448 r. - 451 v.
Een moeilijkheid blijft dat verscheidene van de onder punt 3 "op die Regieronge" behandelde artikelen in geen van de betreffende bronnen de volledige inhoudelijke informatie bevatten. Een aantal artikelen in inv. nr. 4695 draagt een ander nummer dan de gelijkluidende bepalingen in inv. nr. 4735, fol. 460 r. - 462 v. en inv. nr. 4735, fol. 448 r. - 451 v.
d. Bijzonder in dit reces en uitzonderlijk in dit vroege stadium van de Landdag als soevereine gewestelijke regering is de werkwijze van de Landdag, met twee vanuit het Hof benoemde comparanten om de vergaderingen te 'dirigeren' en een gremium van gecommitteerden, gelijkend op de latere Landschapstafel, om namens hun respectieve kwartieren plenair overleg te voeren en in bepaalde belangrijke zaken de gezamenlijke conclusies te trekken en besluiten te formeren; zie de regesten 098, 102, 111 en 112 (1584).
14 mei
092 Opening van de Landdag: De commissie uit het Hof die de Landdag te Wageningen opent, laat weten dat (1) de geruchten omtrent het overlijden van Anjou onjuist zijn en (2) Willem van Oranje en de Staten-Generaal enkele gecommitteerden naar deze Landdag willen zenden; waarna (3) de gedelegeerden uit het Hof zelf naar de nog afwezige steden zijn vertrokken om hen te manen spoedig afgevaardigden naar Wageningen te sturen.
1707 Gelderse Landdagsrecessen 1581-1798
Inventaris
1584
Landdag 14 - 18 mei 1584 te Wageningen.
14 mei
092
Opening van de Landdag: De commissie uit het Hof die de Landdag te Wageningen opent, laat weten dat (1) de geruchten omtrent het overlijden van Anjou onjuist zijn en (2) Willem van Oranje en de Staten-Generaal enkele gecommitteerden naar deze Landdag willen zenden; waarna (3) de gedelegeerden uit het Hof zelf naar de nog afwezige steden zijn vertrokken om hen te manen spoedig afgevaardigden naar Wageningen te sturen.
Datering:
1584 mei 14
Notabene:
a. Deze commissie uit het Hof: Derick van Westrum, Geerlich van der Capellen en Gerhardt Voeth. Blijkens de titel boven de instructie voor deze commissie uit het Hof behoort ook de raadsheer Aerndt van Bonenberch (Boonenburch) genaamd Honstein, heer tot Ubbergen, tot deze commissie: zie regest 098 (1584).
De commissie is tegelijkertijd met een aantal comparanten van de Ridderschappen en steden uit het Overkwartier en het Kwartier van Veluwe op 8 mei te Wageningen gearriveerd.
b. Men heeft brieven van de Staten-Generaal ontvangen met de hierboven vermelde berichten. Uit die brieven blijkt dat Anjou op 4 mei aan Willem van Oranje had laten weten weer gezond te zijn.
d. "i i i i huius": op de vierde van deze (maand); "die prin[celij]ke Ex[cellen]cie" = prins Willem van Oranje; Syne H[oochhei] t" = de hertog van Anjou; "S.[ijne] Ex[cellen]cie. = prins Willem van Oranje.
e. Voor de dagtekening 'stilo novo', zie Verklarende woordenlijst en Inleiding paragraaf 2.5, Tijdrekening.
f. "...deselve [gecommitteerden] by den Aenwesende vander Landtschap...: de delegatie uit het Hof die de Landdag geopend had (zie hierboven bij a).
g. 2000 Oud archief Arnhem, inv. nr. 4695, fol. 84 v. geeft verwijzingen naar de brieven van de prins en de Staten-Generaal met de genoemde berichten, die geregistreerd staan onder de letters A1 en A2. Eén van deze brieven, die van Willem van Oranje over de gecommitteerden, is als A2 in copie opgenomen in 2000 Oud archief Arnhem, inv. nr. 4736, fol. 104 r., gedateerd 17 mei (stilo novo); de brief van de Staten-Generaal als A1 in copie op fol. 151 r., gedateerd 16 mei (stilo novo). Zie ook het afschrift van de brief van de Staten-Generaal van 16 mei (stilo novo) in 2000 Oud archief Arnhem, inv. nr. 4818.
h. Over Van der Capellen, zie: A.E.M. Janssen, 'Gerlach van der Capellen 1543-1625, raadsheer en kanselier', in: Biografisch Woordenboek Gelderland , VII (Hilversum 2009) 29-32.
De commissie is tegelijkertijd met een aantal comparanten van de Ridderschappen en steden uit het Overkwartier en het Kwartier van Veluwe op 8 mei te Wageningen gearriveerd.
b. Men heeft brieven van de Staten-Generaal ontvangen met de hierboven vermelde berichten. Uit die brieven blijkt dat Anjou op 4 mei aan Willem van Oranje had laten weten weer gezond te zijn.
d. "i i i i huius": op de vierde van deze (maand); "die prin[celij]ke Ex[cellen]cie" = prins Willem van Oranje; Syne H[oochhei] t" = de hertog van Anjou; "S.[ijne] Ex[cellen]cie. = prins Willem van Oranje.
e. Voor de dagtekening 'stilo novo', zie Verklarende woordenlijst en Inleiding paragraaf 2.5, Tijdrekening.
f. "...deselve [gecommitteerden] by den Aenwesende vander Landtschap...: de delegatie uit het Hof die de Landdag geopend had (zie hierboven bij a).
g. 2000 Oud archief Arnhem, inv. nr. 4695, fol. 84 v. geeft verwijzingen naar de brieven van de prins en de Staten-Generaal met de genoemde berichten, die geregistreerd staan onder de letters A1 en A2. Eén van deze brieven, die van Willem van Oranje over de gecommitteerden, is als A2 in copie opgenomen in 2000 Oud archief Arnhem, inv. nr. 4736, fol. 104 r., gedateerd 17 mei (stilo novo); de brief van de Staten-Generaal als A1 in copie op fol. 151 r., gedateerd 16 mei (stilo novo). Zie ook het afschrift van de brief van de Staten-Generaal van 16 mei (stilo novo) in 2000 Oud archief Arnhem, inv. nr. 4818.
h. Over Van der Capellen, zie: A.E.M. Janssen, 'Gerlach van der Capellen 1543-1625, raadsheer en kanselier', in: Biografisch Woordenboek Gelderland , VII (Hilversum 2009) 29-32.
Bloknummer:
2000
Inventarisnummer:
4695
Folionummer:
84 r. - 84 v.
laatste wijziging 11-10-2019
laatste wijziging 25-01-2023
11.982 beschreven archiefstukken
509 gedigitaliseerd
totaal 509 bestanden
Kenmerken
laatste wijziging 25-01-2023
11.982 beschreven archiefstukken
509 gedigitaliseerd
totaal 509 bestanden