0012
Gelderse Rekenkamer
Inleiding
laatste wijziging 06-04-2024
9.793 beschreven archiefstukken
7.478 gedigitaliseerd
totaal 698.773 bestanden
Inventaris
Tweede afdeeling. Onderdeelen van het domeinbeheer (uitgezonderd rekeningen en bijlagen)
C. Beheer van de rivieren
N.B. De groote stroomen behoorden tot het landsheerlijk domein. Op dit feit berustte de tolheffing en voorts ook het recht op middenin de rivieren opkomende zandplaten. Een afzonderlijk rentambt is voor dit domein uiteraard nooit ingesteld, doch de bemoeienissen van de Rekenkamer zelve met verschillende desbetreffende aangelegenheden geven er aanleiding toe, een aantal stukken, die op de rivieren betrekking hebben, in een afzonderlijke afdeeling van den inventaris te vereenigen. De stukken betreffende de tolheffing zal men in een andere afdeeling vinden, waar ook o. m. beschreven zijn die betreffende de lijnpaden, waarvan het onderhoud aan de tolheffing ten goede kwam. Ten behoeve van de tolheffing had de Rekenkamer belang bij de bevaarbaarheid der rivieren, doch vóór ongeveer het midden der 17de eeuw werd aan de zorg daarvoor weinig aandacht besteed. Integendeel stond de aanwinning van land uit de bovengenoemde zandplaten of middelzanden met behulp van kribben zoozeer op den voorgrond, dat de bevaarbaarheid der rivieren weleens ernstig werd geschaad.
N.B. De groote stroomen behoorden tot het landsheerlijk domein. Op dit feit berustte de tolheffing en voorts ook het recht op middenin de rivieren opkomende zandplaten. Een afzonderlijk rentambt is voor dit domein uiteraard nooit ingesteld, doch de bemoeienissen van de Rekenkamer zelve met verschillende desbetreffende aangelegenheden geven er aanleiding toe, een aantal stukken, die op de rivieren betrekking hebben, in een afzonderlijke afdeeling van den inventaris te vereenigen. De stukken betreffende de tolheffing zal men in een andere afdeeling vinden, waar ook o. m. beschreven zijn die betreffende de lijnpaden, waarvan het onderhoud aan de tolheffing ten goede kwam. Ten behoeve van de tolheffing had de Rekenkamer belang bij de bevaarbaarheid der rivieren, doch vóór ongeveer het midden der 17de eeuw werd aan de zorg daarvoor weinig aandacht besteed. Integendeel stond de aanwinning van land uit de bovengenoemde zandplaten of middelzanden met behulp van kribben zoozeer op den voorgrond, dat de bevaarbaarheid der rivieren weleens ernstig werd geschaad.
Het z.g. bevaren van die zanden behoorde van ouds tot de taak der landsheerlijke officieren, doch zoodra zij productief geworden waren, deelde de Rekenkamer ze bij een rentambt in. Hetzelfde geldt van de aanwassen tegen de rivieroevers, waarop de Rekenkamer alleen daar, waar het domein aan de rivier grensde, recht kon laten gelden. De geregelde inspecties van de rivieren hadden aanvankelijk op die aanwassen en middelzanden betrekking, in de 17de eeuw daarnaast echter in toenemende mate op de zorg voor de bevaarbaarheid. In de 18de eeuw werd het aanwinnen van middelzanden gestaakt: in het belang van de veel meer opbrengende tollen werd juist getracht, de rivieren er van te bevrijden. Aan andere rechthebbenden op aanwassen werd belet, voor de scheepvaart hinderlijke kribben aan te leggen. Een belangrijk feit in de geschiedenis van het in bevaarbaren staat houden van de groote stroomen is de oprichting in 1705 van het College tot de beneficieering van Nederrijn en IJsel. (Zie 0011 College tot de Beneficiëring van Neder-Rijn en IJssel ) Dit college is door Gelderland, Holland en Utrecht ingesteld om Rijn en IJsel bevaarbaar te houden en niet al het water langs de Waal te laten afloopen. De Rekenkamer verleende er een subsidie aan, dat door den landrentmeester-generaal werd uitbetaald. Omtrent plannen met hetzelfde doel vóór de oprichting van het college vindt men stukken in deze afdeeling. Daar de uitvoering van verschillende rivierwerken ten laste van het landrentambt-generaal werd gebracht, zijn ook onder de rekeningen en andere stukken betreffende dat rentambt gegevens omtrent de rivieren te vinden.
Stukken betreffende plannen tot verbetering van den waterafvoer langs de rivieren vóór de oprichting van het interprovinciale College tot de beneficieering van Nederrijn en IJsel, 1654-1705.
N.B. De meeste hier beschreven stukken zijn door NIJHOFF gevonden in het archief van de Rekenkamer, door hem onder het hoofd "rivieren" 4, litterae a-I, beschreven, doch daarna niet in den inventaris van dit archief opgenomen, omdat hij ze beter geplaatst achtte in het archief van het College tot de beneficieering. Bij de inventarisatie van het laatstgenoemde archief in 1915 zijn zij naar dat van de Rekenkamer teruggebracht.
N.B. De meeste hier beschreven stukken zijn door NIJHOFF gevonden in het archief van de Rekenkamer, door hem onder het hoofd "rivieren" 4, litterae a-I, beschreven, doch daarna niet in den inventaris van dit archief opgenomen, omdat hij ze beter geplaatst achtte in het archief van het College tot de beneficieering. Bij de inventarisatie van het laatstgenoemde archief in 1915 zijn zij naar dat van de Rekenkamer teruggebracht.
684-0002 Caarte van de rivier den Neederrijn en IJssel boven den Dorre Heuvel aan den Slangh, den Neederrijn tot Arnhem en IJssel van IJsseloort tot bij den grooten Durck..., 10 april 1697
0012 Gelderse Rekenkamer
Inventaris
Tweede afdeeling. Onderdeelen van het domeinbeheer (uitgezonderd rekeningen en bijlagen)
C. Beheer van de rivieren
N.B. De groote stroomen behoorden tot het landsheerlijk domein. Op dit feit berustte de tolheffing en voorts ook het recht op middenin de rivieren opkomende zandplaten. Een afzonderlijk rentambt is voor dit domein uiteraard nooit ingesteld, doch de bemoeienissen van de Rekenkamer zelve met verschillende desbetreffende aangelegenheden geven er aanleiding toe, een aantal stukken, die op de rivieren betrekking hebben, in een afzonderlijke afdeeling van den inventaris te vereenigen. De stukken betreffende de tolheffing zal men in een andere afdeeling vinden, waar ook o. m. beschreven zijn die betreffende de lijnpaden, waarvan het onderhoud aan de tolheffing ten goede kwam. Ten behoeve van de tolheffing had de Rekenkamer belang bij de bevaarbaarheid der rivieren, doch vóór ongeveer het midden der 17de eeuw werd aan de zorg daarvoor weinig aandacht besteed. Integendeel stond de aanwinning van land uit de bovengenoemde zandplaten of middelzanden met behulp van kribben zoozeer op den voorgrond, dat de bevaarbaarheid der rivieren weleens ernstig werd geschaad.
Stukken betreffende plannen tot verbetering van den waterafvoer langs de rivieren vóór de oprichting van het interprovinciale College tot de beneficieering van Nederrijn en IJsel, 1654-1705.
N.B. De meeste hier beschreven stukken zijn door NIJHOFF gevonden in het archief van de Rekenkamer, door hem onder het hoofd "rivieren" 4, litterae a-I, beschreven, doch daarna niet in den inventaris van dit archief opgenomen, omdat hij ze beter geplaatst achtte in het archief van het College tot de beneficieering. Bij de inventarisatie van het laatstgenoemde archief in 1915 zijn zij naar dat van de Rekenkamer teruggebracht.
N.B. De groote stroomen behoorden tot het landsheerlijk domein. Op dit feit berustte de tolheffing en voorts ook het recht op middenin de rivieren opkomende zandplaten. Een afzonderlijk rentambt is voor dit domein uiteraard nooit ingesteld, doch de bemoeienissen van de Rekenkamer zelve met verschillende desbetreffende aangelegenheden geven er aanleiding toe, een aantal stukken, die op de rivieren betrekking hebben, in een afzonderlijke afdeeling van den inventaris te vereenigen. De stukken betreffende de tolheffing zal men in een andere afdeeling vinden, waar ook o. m. beschreven zijn die betreffende de lijnpaden, waarvan het onderhoud aan de tolheffing ten goede kwam. Ten behoeve van de tolheffing had de Rekenkamer belang bij de bevaarbaarheid der rivieren, doch vóór ongeveer het midden der 17de eeuw werd aan de zorg daarvoor weinig aandacht besteed. Integendeel stond de aanwinning van land uit de bovengenoemde zandplaten of middelzanden met behulp van kribben zoozeer op den voorgrond, dat de bevaarbaarheid der rivieren weleens ernstig werd geschaad.
Stukken betreffende plannen tot verbetering van den waterafvoer langs de rivieren vóór de oprichting van het interprovinciale College tot de beneficieering van Nederrijn en IJsel, 1654-1705.
N.B. De meeste hier beschreven stukken zijn door NIJHOFF gevonden in het archief van de Rekenkamer, door hem onder het hoofd "rivieren" 4, litterae a-I, beschreven, doch daarna niet in den inventaris van dit archief opgenomen, omdat hij ze beter geplaatst achtte in het archief van het College tot de beneficieering. Bij de inventarisatie van het laatstgenoemde archief in 1915 zijn zij naar dat van de Rekenkamer teruggebracht.
684-0002
Caarte van de rivier den Neederrijn en IJssel boven den Dorre Heuvel aan den Slangh, den Neederrijn tot Arnhem en IJssel van IJsseloort tot bij den grooten Durck..., 10 april 1697
Datering:
10 april 1697
Titel:
Caarte van de rivier den Neederrijn en IJssel boven den Dorre Heuvel aan den Slangh, den Neederrijn tot Arnhem en IJssel van IJsseloort tot bij den grooten Durck...
Maker:
G. Passavant
Plaats:
Ijsselmond en Rijn tussen Pannerden en Arnhem zie ook Grote Rivieren : algemeen en bij de betreffende gemeenten
Plaats van uitgave:
['s-Gravenhage]
Techniek:
Handschrift, gekleurd
Math. gegevens:
[Schaal ca. 1:10.000]
Drager:
Perkament
Vorm:
1 kaart
Afmeting:
50 x 104 cm op blad 52 x 105 cm
Annotatie:
Het zuidwesten boven. 600 Rijnlandse roeden voor de kaart= 223 mm. 80 Rijnlandse roeden voor het profiel= 290 mm. Met ontwerp doorsnijding van de Plei. Kopie van de kaart gemaakt te Arnhem 4 juli 1696. Met notitie dat deze kaart overeenkomt met de aan de Raad van State overgeleverde kaart van 10 april 1697. Op achterzijde: No. 3 en dezelfde notities als op achterzijde van de kaart in 0005 Staten van het Kwartier van Zutphen en hun Gedeputeerden 1310
Signatuur:
0012 Gelderse Rekenkamer 684
Verwijzing:
zie 0003 Staten van het kwartier van Nijmegen en hun gedeputeerden 1004
Uitleg auteursrechten:
Op dit werk rusten geen auteursrechten meer. U mag het werk zonder toestemming kopiëren, distribueren, vertonen, opvoeren, wijzigen of van het werk afgeleid materiaal maken alsmede gebruiken voor commerciële doeleinden. Public Domain Mark 1.0 licentie Disclaimer
Het Gelders Archief stelt een bronvermelding op prijs: Gelders Archief: [toegangsnummer] - [inventarisnummer], [indien bekend: naam maker/fotograaf], Public Domain Mark 1.0 licentie.
Het Gelders Archief stelt een bronvermelding op prijs: Gelders Archief: [toegangsnummer] - [inventarisnummer], [indien bekend: naam maker/fotograaf], Public Domain Mark 1.0 licentie.
Zie ook:
laatste wijziging 15-06-2018
1 gedigitaliseerd
laatste wijziging 06-04-2024
9.793 beschreven archiefstukken
7.478 gedigitaliseerd
totaal 698.773 bestanden
Kenmerken
laatste wijziging 06-04-2024
9.793 beschreven archiefstukken
7.478 gedigitaliseerd
totaal 698.773 bestanden