458 Comparuerunt Johan Coenraeths Pelser, Gerrit Heucekmaecker, Gaerth Henricxen en Caerll Steenhouwer ter instantie van Gerrit van Hoeghstraetten ad dicendum veritatis testimonium citati en hebben getuigd als hierna volgt: - In den eersten hebben Gerritt Heuckemaeker en Gerritt Fredericx [!] getuigd dat op zondag Vastelavond 's avonds na besetter wachten Baerndt van Presickhave wachtmeester hun, deponanten, met Wanner Byen in de raadsdeur toegekomen en tot hun gezegd: "Ghy mannen, gaeth hen baeven; daer leyt een goeth vuer aen; uwer een iss doch sie veell niet und maecht een bierken mede; daer yss een vaen biers then besten"; zo zijn zij opten kamer gegaan en waren aan de tafel gaan zitten en [zij] zeide Wanner: "kompt laeth onss een bierken maecken"; Mitsdien zeide de burgemeester om en vroeg wie dat waren; zei Caerll Steenhouwer: "dat syn dye borgers"; vroeg de burgemeester of daar beneden geen vuur was; Zegde Gerrit van Hoeghstraetten: "Jae"; Vroeg de burgemeester of daar ook iemand bij was; Zei Gerritt: "Jae, oere acht offte negen"; Zei de burgemeester: "Gaeth aff beneden, Ghy en sydt hier niet bescheiden"; Zei Wanner: "Aff beneden?"; antwoordde, de burgemeester: "Jae aff beneden ende en maeckt hier geen woordt"; zei Gerrit van Hoeghstraetten: "kom, kom, gaen wij, gaen wij; volght my" en is voorts afgegaan en zij, deposanten, Wanner, Gerrit en Gaerth zijn afgegaan en Gerrit Heuyckmaecker bleef op "dy Sytten" zitten; zo zijn Wanner Byen en Gaerth Frericks weder voor de kamer gekomen en hebben Gerritt Heuickemaecker geroepen en heeft Beernth de kamerknecht de deur opgedaan en zich onversiens, als zij verstaan, tegen Wanner Byens gewehr gestoten; - Tuigen Johan Coenders Pelser en Caerll Steenhouwer dat Wanner Byen en Gerritt Heuickemaecker opter Raadkamer gekomen; vroeg Beerndt de kamerknecht: "Ghy mannen, hebt gy tho huiss geweest; hebt ghy watt geetten?";

386 Comparuerunt infrascripti testes citatie ad instantiam: [blanco] en tuigen Gerrit van Ercculens en Evert van Genth wie dat zij gezien dat op dinsdag verleden, de 7e september, de weduwe van zal. Beerndt van Maennen Jacob van Maennes huis opgedaan en daarin gegaan is en daar voorts groot gerucht gehoord zo zij malkander in de huize sloegen; Is vrouw van Maennen een weinig tijds daarna uit de huize komende met bloedende hand, klagende dat des provoost vrouw haar zo uitgericht had; zo is Johan van Riennen keettelbuetters vrouw voor Jacoba voorzegd deur bij vrouw van Maennen gekomen en ten besten willen spreken, nam de provoost vrouw een vuist, zich aanstellende of zij haar voor de kop slaan wilde, zeggende wat zij daar te doen had; is voorts een alder vrouw, kort van persoon, gekomen om ten beste te spreken die zij insgelijks teegh te slaan; is vervolgens ener Vincent van Dueren genaamd Spitsken, die zeker koren aldaar op zolder liggende in zijn bewaar heeft, voor de voorzegde deur gekomen; vroeg de provoost vrouw wat hij daar te doen had en stiet hem met een vuist voor de borst; zegt Spitsken: hij had daar koren te bewaren en is mitsdien op de bijslach gaan zitten en wijders niet gedaan; voorts daarna is de provoost uitter Wilhackesteeg gekomen en is tot gemelde Spitsken aangetreden, tevorens niet sprekende, en heeft hem met zijn zwaard op het hoofd en op de arm gehouwen en gewond en een steek gegeven op de rug, die niet doorging, en ging alzo treden voor de deur met het blote mes en stak daarna zijn mes op; volgend is Vincent vrouw voor Jacobs deur gekomen en riep en kreet tot de provoost, zo is de provoost toegetreden en heeft haar met de provooststok geslagen; heeft Johan Bartyens, die daar stond en hout kliefde met de bijl, daar vóór willen vallen en zulks verhinderen; dan is gehouden worden, hebbende mitsdien etlijke wijveren steen gegrepen en naar de provoost geworpen; dan wordt niet beschadigd;

260 Comparuerunt Johan van Rhienen en Goessen van Wamel ter instantie van Doctor Evert Potouw als gemachtigde van Philips van Varick met recht gebadet om hun rechte wetenschap te zeggen van de gerechtigheid der burgers van Wageningen dat men die hier te Arnhem voor geen actien zou mogen beletten dan voor hun competente richter als recht en schepenen van Wageningen behoren aan te spreken, waartoe exhiberende gedachte gemachtigde voor schepenen voorzegd copie van een missive der stad Wageningen met zekere aantekening van approbatie, door burgmeesters, schepenen en raad der stad Arnhem inhoud derzelver gedaan, daaronder gesteld, door des secretarien Peter van der Moelen hand geschreven, auctentizeerd en ondertekend, waarop Mr. Johan van Rhienen getuigd dat hij Rutger van Arnhem in de zaak, waarvan in de missive melding geschiedt, gediend heeft en dat een eerzame raad op [schrijven] der eerzamen van Wageningen (waarop Johan van Reness en Gerrit die Ruyter, burgemeesters der stad Wageningen, opter raadkamer alhier verschenen) erkend dat met de burgers van Wageningen hier voor generhand actie met besat in rechte mocht betrekken dan voor de richter en schepenen van Wageningen zou behoren aan te spreken en heeft alzo hij, getuige, gemelde Rutger uit kracht des gebruiks voorzegd vrihe] gedingd: - tuigde wijders dat hij naderhand meer tuigen wan Wageningen, alhier besat zijnde, vrihe gedingd heeft; - tuigde Goessen van Wamell dat hem van de zaak van Rutger van Arnhem niet bewust dan dat hij eertijds te Wageningen vanwege Joffer Aelheidt Verschuyr besat geweest en met recht aan gesproken worden en, zo hij forum declineerde, vryhe gewezen is, dewijl hij een burger van arnhem en hem desfals voor zijn, competente richter zou behoren aan te spreken nadem die van Arnhem en Wageningen malkander niet mochten besetten;

1303 Cornelis Ariaenssen, waard in Sanct Anthonis binnen Rhenen, heeft verlijd en bekend dat Lammert van Bronckhorst en Agnies, zijn huisvrouw, hem goedlijk en wel uitgericht, vernoegd en betaald hebben alzulke 180 keizers gl. als zij hem vermogens een obligatie, voor schepenen van Arnhem gepasseerd op St. Johansdag thoe midzomer [jaar ontbreekt], schuldig waren, bedankende zich daarvan goeder betaling;