Mijn Studiezaal (inloggen)
1707
Gelderse Landdagsrecessen 1581-1798
Inleiding
1 De Gelderse Landdagen en Landdagsrecessen, 1581-1798
2 De Gelderse Landdagen en hun recessen ten tijde van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden en de Bataafse Republiek
3 Verklarende woordenlijst
4 Afzonderlijke boekdelen uit de series Landdagsrecessen, andere archivalia en literatuur
laatste wijziging 25-01-2023
11.982 beschreven archiefstukken
509 gedigitaliseerd
totaal 509 bestanden
Inventaris
1585 
Landdag 18 / 27 februari - 8 maart 1585 te Arnhem; aanvankelijk gepland vanaf 1 februari, maar achtereenvolgens naar 7, 18 en 27 februari verplaatst. 
a. In de aanhef van de propositie is sprake van de "prolongiertten Landtdach", wat hier betekent dat deze Landdag naar een later tijdstip verschoven is. Zie 2000 Oud archief Arnhem, inv. nr. 4695, 214 r., 222 r. - 223 v. en vooral 248 r.; en zie hieronder bij c.
b. In 2000 Oud archief Arnhem, inv. nr. 4695, 216 r. staat vermeld dat de Landdag wordt geopend "alhier in die Raedtkaemer": dit is de raadszaal van het stadhuis van Arnhem. Zie ook regest 178 (1584) en vergelijk met 0012 Gelderse Rekenkamer, inv. nr. S 3, p. 361, waar expliciet sprake is van "...die Raetcamer der Stat Arnhem..." bij een landdag in februari 1591: zie Landdag 10 februari 1591, aanhef.
c. Over de beschrijving voor deze landdag en de planning en herhaalde verschuiving ervan bericht ons een open brief van de magistraat van Arnhem d.d. 14 maart 1585, opgenomen in 2000 Oud archief Arnhem, inv. nr. 4695, fol. 248 r - 248 v. (zie ook regest 078, 1585):
Aanvankelijk door stadhouder Adolf graaf van Nieuwenaar uitgeschreven tegen 1 februari 1585, te Arnhem; wegens niet nader genoemde bezwaren verschoven naar Nijmegen, tegen 7 februari. Vanwege de onveiligheid van de wegen (door de heersende oorlogstoestand) en "andere inconvenienten" (moeilijkheden) kwamen te Nijmegen slechts enkele comparanten opdagen. Daarop verschoof de stadhouder de Landdag naar de 18de en naar Arnhem. Op 18 februari werd weliswaar kort vergaderd, maar de Landdag werd nog dezelfde dag, spoedig na aanvang, afgebroken en verschoven naar de 27ste.
Aanvankelijk door stadhouder Adolf graaf van Nieuwenaar uitgeschreven tegen 1 februari 1585, te Arnhem; wegens niet nader genoemde bezwaren verschoven naar Nijmegen, tegen 7 februari. Vanwege de onveiligheid van de wegen (door de heersende oorlogstoestand) en "andere inconvenienten" (moeilijkheden) kwamen te Nijmegen slechts enkele comparanten opdagen. Daarop verschoof de stadhouder de Landdag naar de 18de en naar Arnhem. Op 18 februari werd weliswaar kort vergaderd, maar de Landdag werd nog dezelfde dag, spoedig na aanvang, afgebroken en verschoven naar de 27ste.
d. De "andere inconveniënten": de toenemende onvrede van de grote katholieke meerderheid in Nijmegen met de Opstand en de calvinisten, deels vanwege belemmering van de Nijmeegse handel door Hollandse oorlogsschepen op de Waal en de Maas, deels om religieuze redenen, en aangewakkerd door enkele verzoenende brieven van Parma. Deze onvrede resulteerde op 6 maart 1585 in een katholieke contrarevolutie. Zie J. Kolman, pp. 47-56; M. Hageman, 'De Reductie', pp. 45-67 (zie Literatuurlijst).
e. In 0005 Staten van het Kwartier van Zutphen en hun Gedeputeerden, inv. nr. 1384, komt dit landdagsreces van februari-maart 1585 niet voor (hiaat). Hetzelfde is van toepassing op 0012 Archief van de Gelderse Rekenkamer, inv. nr. S3 (landdagsrecessen 1584-1593).
4 maart 
029 Recapitulatie concept-instructie Raad van State: artikel 13: Artikel 13, waarin wordt bepaald dat de Raad van State alle gewesten om de drie maanden een opgave dient te verstrekken van de inkomsten en uitgaven ten behoeve van de oorlog, wordt ongewijzigd gepasseerd en aangenomen.
1707 Gelderse Landdagsrecessen 1581-1798
Inventaris
1585
Landdag 18 / 27 februari - 8 maart 1585 te Arnhem; aanvankelijk gepland vanaf 1 februari, maar achtereenvolgens naar 7, 18 en 27 februari verplaatst.
4 maart
029
Recapitulatie concept-instructie Raad van State: artikel 13: Artikel 13, waarin wordt bepaald dat de Raad van State alle gewesten om de drie maanden een opgave dient te verstrekken van de inkomsten en uitgaven ten behoeve van de oorlog, wordt ongewijzigd gepasseerd en aangenomen.
Datering:
1585 maart 4
Notabene:
a. In de Staten-Generaal wordt op 11 augustus artikel 13 niet nader besproken; zie Japikse, Resolutiën der Staten-Generaal, dl. 4, 663.
b. Voor de gedrukte concept-versie van 18 augustus 1584, zie P. Bor, Vervolgh der Nederlandtsche Oorloghen, beroerten, ende Borgerlijcke oneenicheyden (Amsterdam / Leiden, 1621-1634) 19e boek, dl. III; voor art. 13, zie fol. 7 r. (1) (zie Literatuurlijst). Deze uitgave van Bor bevat een drukfout, namelijk twee achtereenvolgende folio's met nummer "7"; hier met (1) en (2) aangeduid.
c. Zie voor deze concept-instructie voor de nieuwe Raad van State de regesten 191-193 (1584), 200 (1584) en 261 tm. 276 (1584); voor artikel 13, zie regest 269 (1584).
d. Voor de delegatie uit de Staten-Generaal, zie de regesten 002, 004, 005, 009, 016, 017 en 018 (alle 1585); voor de commissie uit de Landdag, zie regest 017 (1585).
b. Voor de gedrukte concept-versie van 18 augustus 1584, zie P. Bor, Vervolgh der Nederlandtsche Oorloghen, beroerten, ende Borgerlijcke oneenicheyden (Amsterdam / Leiden, 1621-1634) 19e boek, dl. III; voor art. 13, zie fol. 7 r. (1) (zie Literatuurlijst). Deze uitgave van Bor bevat een drukfout, namelijk twee achtereenvolgende folio's met nummer "7"; hier met (1) en (2) aangeduid.
c. Zie voor deze concept-instructie voor de nieuwe Raad van State de regesten 191-193 (1584), 200 (1584) en 261 tm. 276 (1584); voor artikel 13, zie regest 269 (1584).
d. Voor de delegatie uit de Staten-Generaal, zie de regesten 002, 004, 005, 009, 016, 017 en 018 (alle 1585); voor de commissie uit de Landdag, zie regest 017 (1585).
Bloknummer:
2000
Inventarisnummer:
4695
Folionummer:
219 v.
laatste wijziging 21-11-2014
laatste wijziging 25-01-2023
11.982 beschreven archiefstukken
509 gedigitaliseerd
totaal 509 bestanden
Kenmerken
laatste wijziging 25-01-2023
11.982 beschreven archiefstukken
509 gedigitaliseerd
totaal 509 bestanden
Westervoortsedijk 67-D
Openingstijden studiezaal