Mijn Studiezaal (inloggen)
1707
Gelderse Landdagsrecessen 1581-1798
Inleiding
1 De Gelderse Landdagen en Landdagsrecessen, 1581-1798
2 De Gelderse Landdagen en hun recessen ten tijde van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden en de Bataafse Republiek
3 Verklarende woordenlijst
4 Afzonderlijke boekdelen uit de series Landdagsrecessen, andere archivalia en literatuur
laatste wijziging 25-01-2023
11.982 beschreven archiefstukken
509 gedigitaliseerd
totaal 509 bestanden
Inventaris
1584 
Landdag 12 - 22 september 1584 te Arnhem.
a. Het reces van september 1584 is bewaard gebleven in vier van de zeven in het Gelders Archief bewaarde series landdagsrecessen. Inhoudelijk betreft het vier verschillende versies:
- 0005 Staten van het Kwartier van Zutphen en hun Gedeputeerden, inv. nr. 1384: geen chronologische maar puntsgewijze weergave van de hoofdpunten van het reces, met afschriften van enige bijlagen maar zonder de laatste vergadering (22 september);
- 0003 Staten van het Kwartier van Nijmegen en hun Gedeputeerden, inv. nr. 609: chronologisch relaas van de gehele Landdag, met afschriften van enige bijlagen (17de eeuws afschrift);
- 0012 Gelderse Rekenkamer, inv. nr. S 3: chronologisch relaas van de gehele Landdag èn puntsgewijze weergave van de hoofdpunten, met afschriften van enige bijlagen;
- 2000 Oud archief Arnhem, inv. nr. 4695: chronologisch relaas, tijdens de Landdag geschreven, met originele bijlagen waarvan er enkele uitsluitend hier te vinden zijn, maar zonder de laatste vergaderdag (22 september).
- 0005 Staten van het Kwartier van Zutphen en hun Gedeputeerden, inv. nr. 1384: geen chronologische maar puntsgewijze weergave van de hoofdpunten van het reces, met afschriften van enige bijlagen maar zonder de laatste vergadering (22 september);
- 0003 Staten van het Kwartier van Nijmegen en hun Gedeputeerden, inv. nr. 609: chronologisch relaas van de gehele Landdag, met afschriften van enige bijlagen (17de eeuws afschrift);
- 0012 Gelderse Rekenkamer, inv. nr. S 3: chronologisch relaas van de gehele Landdag èn puntsgewijze weergave van de hoofdpunten, met afschriften van enige bijlagen;
- 2000 Oud archief Arnhem, inv. nr. 4695: chronologisch relaas, tijdens de Landdag geschreven, met originele bijlagen waarvan er enkele uitsluitend hier te vinden zijn, maar zonder de laatste vergaderdag (22 september).
b. Kenmerkend voor het september-reces is de vermelding van de verrichte handeling of het feit van de besluitvorming zonder de inhoudelijke resultaten: de inhoud van deze besluiten is, mèt bijlagen, elders in het reces opgenomen: zie hiertoe het exemplaar van de stad Arnhem en de serie 'Landzaken' van die stad, 2000 Oud archief Arnhem, inv. nr. 4695 (recessen) en inv. nr. 4736 ('Landzaken'). Het reces verwijst vaak expliciet naar een van deze bijlagen, maar even vaak ook niet. Voorbeelden van 'doorgeschoven' inhoudelijke informatie over bepaalde besluiten vindt men onder de regesten 180, 183, 188, 194, 200, 202 en 203 (alle 1584).
c. In 2000 Oud archief Arnhem, inv. nr. 4695, 132 v. wordt gezegd dat men die dag "op die Raedtkaemer versaemelt" is: dit is de raadszaal van het stadhuis van Arnhem. Zie ook regest 178 (1584) en vergelijk met 0012 Gelderse Rekenkamer, inv. nr. S 3, p. 361, waar expliciet sprake is van "...die Raetcamer der Stat Arnhem..." bij een landdag in februari 1591: zie Landdag 10 februari 1591, aanhef.
Commentaar van de gezamenlijke Gelders-Overijsselse commissie op de concept-instructie voor de nieuwe Raad van State.
1707 Gelderse Landdagsrecessen 1581-1798
Inventaris
1584
Landdag 12 - 22 september 1584 te Arnhem.
Commentaar van de gezamenlijke Gelders-Overijsselse commissie op de concept-instructie voor de nieuwe Raad van State.
laatste wijziging 03-08-2018
a. Het betreft hier besluitvorming over een concept-instructie, bestaande uit 34 artikelen, door Holland, Zeeland en Utrecht op 8 en 9 augustus 1584 aan de andere delegaties ter Staten-Generaal in Delft gepresenteerd en op 11 augustus in de Staten-Generaal behandeld. Het stuk werd ondertekend door Brabant, Vlaanderen, Holland, Zeeland, Utrecht, Mechelen en Friesland. Dit commentaar behoort bij regest 200 (1584) van 19 september 1584. Het Gelders-Overijsselse overleg over deze instructie vond plaats te Hattem op 30 september 1584.
b. Voor de inhoud van deze instructie, zie N. Japikse (red.), Resolutiën der Staten-Generaal van 1576 tot 1609, deel IV, 1583-1584 (Den Haag 1919) besluit nr. 638, pp. 661-664 (zie ook literatuurlijst; ook op http://www.historici.nl).
Voor de gedrukte concept-versie van 18 augustus 1584, zie P. Bor, Vervolgh der Nederlandtsche Oorloghen, beroerten, ende Borgerlijcke oneenicheyden (Amsterdam / Leiden, 1621-1634) 19e boek, dl. III, fol. 6 r. - 7v.
Voor de gedrukte concept-versie van 18 augustus 1584, zie P. Bor, Vervolgh der Nederlandtsche Oorloghen, beroerten, ende Borgerlijcke oneenicheyden (Amsterdam / Leiden, 1621-1634) 19e boek, dl. III, fol. 6 r. - 7v.
c. In de resolutiën der Staten-Generaal met de bespreking op 11 augustus komt artikel 1 in twee gedeelten gesplitst voor, terwijl in de versie bij Bor het eerste gedeelte niet onder artikel 1 valt maar een afzonderlijke preambule is (vgl. Japikse, a.w., pp. 661-662 resp. 663 en Bor, a.w., fol. 6 r. - 6 v.).
De resolutiën van het overleg van 11 augustus tonen ons van art. 2 een andere versie dan die van 18 augustus in Bor (vgl. Japikse, a.w., pp. 661-662 en Bor, a.w., fol. 6 v.). Op p. 663 ontbreekt zelfs de eindversie van art. 2 zoals die bij Bor, fol. 6.v., wordt afgedrukt en zoals deze door de Gelders-Overijsselse commissie werd besproken (zie regest 262, 1584).
Van art. 5 wordt bij het overleg op 11 augustus niets weergegeven behalve een kleine, toen gemaakte aanvulling, die echter in de tekst van art. 5 bij Bor ontbreekt (vgl. Japikse, a.w., 663 en Bor, a.w., fol. 6 v.). De Gelders-Overijsselse commissie gaat juist op die aanvulling uitvoerig in.
De weergave in de resolutiën van de Staten-Generaal van 11 augustus komt, zoals uit deze voorbeelden blijkt, in veel gevallen niet of slechts ten dele overeen met de door Bor weergegeven versie van 18 augustus. Ook zijn niet alle artikelen in de resolutiën van 11 augustus opgenomen.
De resolutiën van het overleg van 11 augustus tonen ons van art. 2 een andere versie dan die van 18 augustus in Bor (vgl. Japikse, a.w., pp. 661-662 en Bor, a.w., fol. 6 v.). Op p. 663 ontbreekt zelfs de eindversie van art. 2 zoals die bij Bor, fol. 6.v., wordt afgedrukt en zoals deze door de Gelders-Overijsselse commissie werd besproken (zie regest 262, 1584).
Van art. 5 wordt bij het overleg op 11 augustus niets weergegeven behalve een kleine, toen gemaakte aanvulling, die echter in de tekst van art. 5 bij Bor ontbreekt (vgl. Japikse, a.w., 663 en Bor, a.w., fol. 6 v.). De Gelders-Overijsselse commissie gaat juist op die aanvulling uitvoerig in.
De weergave in de resolutiën van de Staten-Generaal van 11 augustus komt, zoals uit deze voorbeelden blijkt, in veel gevallen niet of slechts ten dele overeen met de door Bor weergegeven versie van 18 augustus. Ook zijn niet alle artikelen in de resolutiën van 11 augustus opgenomen.
laatste wijziging 25-01-2023
11.982 beschreven archiefstukken
509 gedigitaliseerd
totaal 509 bestanden
Kenmerken
laatste wijziging 25-01-2023
11.982 beschreven archiefstukken
509 gedigitaliseerd
totaal 509 bestanden
Westervoortsedijk 67-D
Openingstijden studiezaal