0012
Gelderse Rekenkamer
Inleiding
laatste wijziging 06-04-2024
9.793 beschreven archiefstukken
7.480 gedigitaliseerd
totaal 698.981 bestanden
Inventaris
Derde afdeeling. Rekeningen en bijlagen
N.B. Van de bijlagen is de groote meerderheid verloren, gelijk in de inleiding is medegedeeld. Aangezien nu een gedetailleerde beschrijving van alle nog aanwezige bijlagen den inventaris te omvangrijk zou hebben gemaakt en het aan den anderen kant toch gewenscht scheen, op menig belangrijk stuk onder die bijlagen de aandacht te vestigen, is bij de beschrijving slechts in bepaalde gevallen de inhoud van de bijlagen aangegeven. Zoo zal men omschrijvingen aantreffen van de meeste bijlagen, die tot de Charterverzameling (0243) hebben behoord, en van vele stukken van dien aard, die bij de oudere rekeningen der landrentmeesters-generaal zijn overgelegd en waarvan de inhoud min of meer verrassend, althans opmerkelijk is. Hiermede is natuurlijk allerminst bedoeld, op de niet nader omschreven bijlagen het stempel van onbelangrijkheid te drukken, Op de omslagen, waarin bijlagen bewaard zijn, is aangeduid, tot welke rekeningen zij behooren.
N.B. Van de bijlagen is de groote meerderheid verloren, gelijk in de inleiding is medegedeeld. Aangezien nu een gedetailleerde beschrijving van alle nog aanwezige bijlagen den inventaris te omvangrijk zou hebben gemaakt en het aan den anderen kant toch gewenscht scheen, op menig belangrijk stuk onder die bijlagen de aandacht te vestigen, is bij de beschrijving slechts in bepaalde gevallen de inhoud van de bijlagen aangegeven. Zoo zal men omschrijvingen aantreffen van de meeste bijlagen, die tot de Charterverzameling (0243) hebben behoord, en van vele stukken van dien aard, die bij de oudere rekeningen der landrentmeesters-generaal zijn overgelegd en waarvan de inhoud min of meer verrassend, althans opmerkelijk is. Hiermede is natuurlijk allerminst bedoeld, op de niet nader omschreven bijlagen het stempel van onbelangrijkheid te drukken, Op de omslagen, waarin bijlagen bewaard zijn, is aangeduid, tot welke rekeningen zij behooren.
E. Rekeningen van de rentmeesters der subalterne rentambten
N.B. Afgezien van de rentambten in het Overkwartier en van enkele rentambten, die in de 16de eeuw met dat van de Veluwsche domeinen zijn vereenigd, is alleen het keurmeesterambt op de Veluwe in 1795 afgeschaft. Van de overige rentambten, waarvan hier rekeningen beschreven zijn, vindt men daarbij aansluitende rekeningen in de archieven der colleges, die na de opheffing van de Rekenkamer de domeinen hebben beheerd.
N.B. Afgezien van de rentambten in het Overkwartier en van enkele rentambten, die in de 16de eeuw met dat van de Veluwsche domeinen zijn vereenigd, is alleen het keurmeesterambt op de Veluwe in 1795 afgeschaft. Van de overige rentambten, waarvan hier rekeningen beschreven zijn, vindt men daarbij aansluitende rekeningen in de archieven der colleges, die na de opheffing van de Rekenkamer de domeinen hebben beheerd.
XVIII. Keurmeesters op de Veluwe, 1557-1795
N.B. Zie de aanteekening aan het hoofd van E XV in de 2de Afdeeling
De keurmeester inde uit de nalatenschappen der keurmedige lieden, bastaarden en uitheemschen, die in Veluwe en Veluwezoom stierven, de keur, d.i. het beste stuk roerend goed of de waarde daarvan in geld; voorts een deel der nalatenschap van de hoorige lieden en andere recognities, uit het hofrecht voortvloeiende. Het toenemende gebruik om de met de hoorigheid samenhangende verplichtingen in geld te voldoen maakte de laatstgenoemde inkomsten van het keurambt van zoo overwegend belang, dat er in 1571 een afzonderlijke serie rekeningen voor werd aangelegd. Tengevolge van het in onbruik geraken van de betaling der keuren werden de rekeningen, die de oorspronkelijk voornaamste inkomsten betroffen, steeds minder belangrijk, totdat zij in 1719 geheel zijn afgeschaft. De in 1571 ingestelde serie wordt kortheidshalve "rekeningen van de misbruiken" genoemd; de titel luidt in den regel "rekening van de recognitiën der heeren-, eigenen vrije goederen". Het niet uitvoeren van een hofrechtelijke verplichting werd n.l. misbruik genoemd. Kocht men zulk een verplichting af, door tevoren consent voor het niet nakomen er van te verwerven (d.i. oprukking) of wel door compositie nadat een handeling in strijd met het hofrecht was verricht, dan werd dus een gepleegd of nog te plegen, misbruik goedgemaakt. Hierop hebben de bedoelde rekeningen in hoofdzaak betrekking.
N.B. Zie de aanteekening aan het hoofd van E XV in de 2de Afdeeling
De keurmeester inde uit de nalatenschappen der keurmedige lieden, bastaarden en uitheemschen, die in Veluwe en Veluwezoom stierven, de keur, d.i. het beste stuk roerend goed of de waarde daarvan in geld; voorts een deel der nalatenschap van de hoorige lieden en andere recognities, uit het hofrecht voortvloeiende. Het toenemende gebruik om de met de hoorigheid samenhangende verplichtingen in geld te voldoen maakte de laatstgenoemde inkomsten van het keurambt van zoo overwegend belang, dat er in 1571 een afzonderlijke serie rekeningen voor werd aangelegd. Tengevolge van het in onbruik geraken van de betaling der keuren werden de rekeningen, die de oorspronkelijk voornaamste inkomsten betroffen, steeds minder belangrijk, totdat zij in 1719 geheel zijn afgeschaft. De in 1571 ingestelde serie wordt kortheidshalve "rekeningen van de misbruiken" genoemd; de titel luidt in den regel "rekening van de recognitiën der heeren-, eigenen vrije goederen". Het niet uitvoeren van een hofrechtelijke verplichting werd n.l. misbruik genoemd. Kocht men zulk een verplichting af, door tevoren consent voor het niet nakomen er van te verwerven (d.i. oprukking) of wel door compositie nadat een handeling in strijd met het hofrecht was verricht, dan werd dus een gepleegd of nog te plegen, misbruik goedgemaakt. Hierop hebben de bedoelde rekeningen in hoofdzaak betrekking.
4607 Bijlage bij de 1ste rekening van GERRIT DENIS van de misbruiken over 1631/32. 1 stuk i
0012 Gelderse Rekenkamer
Inventaris
Derde afdeeling. Rekeningen en bijlagen
N.B. Van de bijlagen is de groote meerderheid verloren, gelijk in de inleiding is medegedeeld. Aangezien nu een gedetailleerde beschrijving van alle nog aanwezige bijlagen den inventaris te omvangrijk zou hebben gemaakt en het aan den anderen kant toch gewenscht scheen, op menig belangrijk stuk onder die bijlagen de aandacht te vestigen, is bij de beschrijving slechts in bepaalde gevallen de inhoud van de bijlagen aangegeven. Zoo zal men omschrijvingen aantreffen van de meeste bijlagen, die tot de Charterverzameling (0243) hebben behoord, en van vele stukken van dien aard, die bij de oudere rekeningen der landrentmeesters-generaal zijn overgelegd en waarvan de inhoud min of meer verrassend, althans opmerkelijk is. Hiermede is natuurlijk allerminst bedoeld, op de niet nader omschreven bijlagen het stempel van onbelangrijkheid te drukken, Op de omslagen, waarin bijlagen bewaard zijn, is aangeduid, tot welke rekeningen zij behooren.
N.B. Van de bijlagen is de groote meerderheid verloren, gelijk in de inleiding is medegedeeld. Aangezien nu een gedetailleerde beschrijving van alle nog aanwezige bijlagen den inventaris te omvangrijk zou hebben gemaakt en het aan den anderen kant toch gewenscht scheen, op menig belangrijk stuk onder die bijlagen de aandacht te vestigen, is bij de beschrijving slechts in bepaalde gevallen de inhoud van de bijlagen aangegeven. Zoo zal men omschrijvingen aantreffen van de meeste bijlagen, die tot de Charterverzameling (0243) hebben behoord, en van vele stukken van dien aard, die bij de oudere rekeningen der landrentmeesters-generaal zijn overgelegd en waarvan de inhoud min of meer verrassend, althans opmerkelijk is. Hiermede is natuurlijk allerminst bedoeld, op de niet nader omschreven bijlagen het stempel van onbelangrijkheid te drukken, Op de omslagen, waarin bijlagen bewaard zijn, is aangeduid, tot welke rekeningen zij behooren.
E. Rekeningen van de rentmeesters der subalterne rentambten
N.B. Afgezien van de rentambten in het Overkwartier en van enkele rentambten, die in de 16de eeuw met dat van de Veluwsche domeinen zijn vereenigd, is alleen het keurmeesterambt op de Veluwe in 1795 afgeschaft. Van de overige rentambten, waarvan hier rekeningen beschreven zijn, vindt men daarbij aansluitende rekeningen in de archieven der colleges, die na de opheffing van de Rekenkamer de domeinen hebben beheerd.
N.B. Afgezien van de rentambten in het Overkwartier en van enkele rentambten, die in de 16de eeuw met dat van de Veluwsche domeinen zijn vereenigd, is alleen het keurmeesterambt op de Veluwe in 1795 afgeschaft. Van de overige rentambten, waarvan hier rekeningen beschreven zijn, vindt men daarbij aansluitende rekeningen in de archieven der colleges, die na de opheffing van de Rekenkamer de domeinen hebben beheerd.
XVIII. Keurmeesters op de Veluwe, 1557-1795
N.B. Zie de aanteekening aan het hoofd van E XV in de 2de Afdeeling
De keurmeester inde uit de nalatenschappen der keurmedige lieden, bastaarden en uitheemschen, die in Veluwe en Veluwezoom stierven, de keur, d.i. het beste stuk roerend goed of de waarde daarvan in geld; voorts een deel der nalatenschap van de hoorige lieden en andere recognities, uit het hofrecht voortvloeiende. Het toenemende gebruik om de met de hoorigheid samenhangende verplichtingen in geld te voldoen maakte de laatstgenoemde inkomsten van het keurambt van zoo overwegend belang, dat er in 1571 een afzonderlijke serie rekeningen voor werd aangelegd. Tengevolge van het in onbruik geraken van de betaling der keuren werden de rekeningen, die de oorspronkelijk voornaamste inkomsten betroffen, steeds minder belangrijk, totdat zij in 1719 geheel zijn afgeschaft. De in 1571 ingestelde serie wordt kortheidshalve "rekeningen van de misbruiken" genoemd; de titel luidt in den regel "rekening van de recognitiën der heeren-, eigenen vrije goederen". Het niet uitvoeren van een hofrechtelijke verplichting werd n.l. misbruik genoemd. Kocht men zulk een verplichting af, door tevoren consent voor het niet nakomen er van te verwerven (d.i. oprukking) of wel door compositie nadat een handeling in strijd met het hofrecht was verricht, dan werd dus een gepleegd of nog te plegen, misbruik goedgemaakt. Hierop hebben de bedoelde rekeningen in hoofdzaak betrekking.
N.B. Zie de aanteekening aan het hoofd van E XV in de 2de Afdeeling
De keurmeester inde uit de nalatenschappen der keurmedige lieden, bastaarden en uitheemschen, die in Veluwe en Veluwezoom stierven, de keur, d.i. het beste stuk roerend goed of de waarde daarvan in geld; voorts een deel der nalatenschap van de hoorige lieden en andere recognities, uit het hofrecht voortvloeiende. Het toenemende gebruik om de met de hoorigheid samenhangende verplichtingen in geld te voldoen maakte de laatstgenoemde inkomsten van het keurambt van zoo overwegend belang, dat er in 1571 een afzonderlijke serie rekeningen voor werd aangelegd. Tengevolge van het in onbruik geraken van de betaling der keuren werden de rekeningen, die de oorspronkelijk voornaamste inkomsten betroffen, steeds minder belangrijk, totdat zij in 1719 geheel zijn afgeschaft. De in 1571 ingestelde serie wordt kortheidshalve "rekeningen van de misbruiken" genoemd; de titel luidt in den regel "rekening van de recognitiën der heeren-, eigenen vrije goederen". Het niet uitvoeren van een hofrechtelijke verplichting werd n.l. misbruik genoemd. Kocht men zulk een verplichting af, door tevoren consent voor het niet nakomen er van te verwerven (d.i. oprukking) of wel door compositie nadat een handeling in strijd met het hofrecht was verricht, dan werd dus een gepleegd of nog te plegen, misbruik goedgemaakt. Hierop hebben de bedoelde rekeningen in hoofdzaak betrekking.
4607
Bijlage bij de 1ste rekening van GERRIT DENIS van de misbruiken over 1631/32. 1 stuk
laatste wijziging 06-04-2024
9.793 beschreven archiefstukken
7.480 gedigitaliseerd
totaal 698.981 bestanden
Kenmerken
laatste wijziging 06-04-2024
9.793 beschreven archiefstukken
7.480 gedigitaliseerd
totaal 698.981 bestanden