Menu

De chat is beschikbaar van maandag tot en met vrijdag tussen 13:00 en 16:00 uur. Is de chat offline? Bekijk onze Veelgestelde vragen of stel uw vraag via ons contactformulier.

Uw zoekacties: Graven en hertogen van Gelre, graven van Zutphen

0001 Graven en hertogen van Gelre, graven van Zutphen

Archieftoegang

Hier vindt u de inventaris van een archieftoegang. Hierin staat beschreven welke stukken zich in dit archief bevinden. 
 
Het nummer dat voor de titel van het archief staat is het toegangsnummer van dit archief. Het nummer dat voor de beschrijving van een stuk staat is het inventarisnummer. 
  • Bij ‘Kenmerken’ vindt u algemene informatie over dit archief
  • Bij ‘Inleiding’ vindt u achtergrondinformatie over dit archief, denk hierbij aan de openbaarheid, de archiefvormer en de oorsprong en opbouw van het archief.
  • Bij ‘Inventaris’ vindt u de lijst met beschrijvingen van stukken die zich in dit archief bevinden. 

Hoe zoekt u door een archieftoegang?

Klik op de zoekbalk links bovenin en voer uw zoekterm(en) in. Klik vervolgens op ‘zoek’.
Onder ‘Gevonden archiefstukken’ verschijnen de beschrijvingen van stukken uit dit archief waar deze term in voorkomt. Om te zien in welk deel van het archief deze stukken zitten klikt u op ‘Inventaris’. Dor telkens te klikken op het woord/de woorden die vetgedrukt worden weergegeven komt u uit bij de (met geel gemarkeerde) zoektermen. 

Welke archieftoegangen heeft het Gelders Archief?

Bekijk het Archievenoverzicht  om te zien welke archieven zich in het Gelders Archief bevinden. Deze zijn niet allemaal geïnventariseerd en beschikbaar voor inzage. Als er geen inventarislijst beschikbaar is, is dit archief helaas nog niet in te zien. 
 

 

beacon
 
 
Naar boven om te zoeken
0001   Graven en hertogen van Gelre, graven van Zutphen
Inleiding
1. Auteursrechten en andere rechten
2. Openbaarheid en citeren
3. Archief en inventarisatie
4. Verkort aangehaalde literatuur en bronnenuitgaven
5. Genealogisch overzicht
laatste wijziging 26-03-2024
13.225 beschreven archiefstukken
5.243 gedigitaliseerd
totaal 117.690 bestanden
Inventaris
1. Graven van Zutphen
2. Graven, later hertogen, van Gelre, graven van Zutphen
2.01. Gerard
N.B. * ca. 1185, graaf van Gelre en Zutphen 1207-1229, overl. 1229, zn. van Otto I en Richardis van Scheyern-Wittelsbach; tr. Margaretha van Brabant, overl. 1231, dr. van Hendrik I, hertog van Brabant en Mathilde van Vlaanderen-Boulogne.
2.02. Otto II
N.B. * ca. 1215, graaf van Gelre en Zutphen 1229-1271, overl. 1271, zn. van Gerard en Margaretha van Brabant; tr. 1e Margaretha van Kleef, overl. 1251, dr. van Dirk IV, graaf van Kleef en Mechteld van Dinslaken; tr. 2e Philippa van Dammartin, overl. 1280, dr. van Simon van Dammartin, graaf van Ponthieu en Maria van Ponthieu-Aumâle (tr. 1e Raoul van Issoudun, graaf van Eu en 2e Raoul van Coucy).
2.03. Reinoud I
N.B. * ca. 1255, graaf van Gelre en Zutphen 1271-1326, overl. 1326, zn. van Otto II en Philippa van Dammartin; tr. 1e Ermgard van Limburg, overl. 1283, dr. van Walram IV, hertog van Limburg en Jutta van Kleef; 2e Margaretha van Vlaanderen (1272-1331), dr. van Gwijde van Dampierre, graaf van Vlaanderen en Isabella van Luxemburg.
2.04. Reinoud II
N.B. * ca. 1295, regent van Gelre en Zutphen 1318-1326, graaf van Gelre en Zutphen sinds 1326, 1339 in de rijksvorstenstand verheven als hertog van Gelre en graaf van Zutphen, overl. 1343, zn. van Reinoud I en Margaretha van Vlaanderen; tr. 1e Sophia Berthout van Mechelen, overl. 1329, dr. van Floris Berthout, heer van Mechelen en Mathilde van der Mark; tr. 2e Eleonora van Engeland (1318-1355), dr. van koning Eduard II en Isabella van Frankrijk.
2.05. Reinoud III
N.B. * 1333, hertog van Gelre en graaf van Zutphen 1343-1361 en 1371, overl. 1371, zn. van Reinoud II en Eleonora van Engeland; tr. Maria van Brabant (ca. 1325-1399), dr. van hertog Jan III en Maria van Évreux.
2.06. Eduard
N.B. * 1336, hertog van Gelre en graaf van Zutphen 1361-1371, overl. 1371, zn. van Reinoud II en Elleonora van Engeland; tr. Catharina van Beieren (1358-1400), dr. van Albrecht, hertog van Beieren en graaf van Henegouwen en Holland en Margaretha van Brieg (tr. 2e Willem I van Gulik, hertog van Gelre, zie ald.).
2.07. Mechteld
N.B. * ca. 1325, hertogin van Gelre en gravin van Zutphen 1371-1379, overl. 1384, dr. van Reinoud II en Sophie Berthout; tr. 1e Godfried van Loon en Chiny, overl. 1342, zn. van Dirk van Heinsberg, graaf van Loon en Chiny en Kunigunde van der Mark; tr. 2e Johan I, graaf van Kleef (1292/1293-1368), zn. van Dirk VI en Margaretha van Kyburg; tr. 3e Jan van Chatillon, graaf van Blois, overl. 1381, zn. van Lodewiijk I en Johanna van Henegouwen-Beaumont.
Voor een regestenlijst van haar archief door M. Flokstra zie inv.nr. 5334. Over haar correspondentie: B. Sternberg, 'Die Briefsammlung der Mechtild von Geldern (um 1320-1384)', U. Ludwig en T. Schilp (ed.), Mittelalter an Rhein und Maas. Beiträge zur Geschichte des Niederrheins. Dieter Geuenich zum 60. Geburtstag. Studien zur Geschichte und Kultur Nordwesteuropas 8 (Münster 2004) 107-123 en R. in 't Velt, “To a dear and merciful woman”. Exploring the letter collection of Mechtild of Guelders, duchess-pretender of Guelders, 1365-1380. Master’s thesis Ancient, Medieval and Renaissance Studies, Utrecht University, 2022.
2.08. Willem I van Gulik
N.B. * 1363, hertog van Gelre en graaf van Zutphen 1371-1402, hertog van Gulik 1393-1402, overl. 1402, zn. van Willem II, hertog van Gulik en Maria van Gelre; tr. Catharina van Beieren-Holland (1358-1400), dr. van Albrecht, hertog van Beieren en graaf van Holland en Margaretha van Brieg (tr. 1e hertog Eduard van Gelre, zie ald.).
Zijn vader trad aanvankelijk op als zijn voogd (momber), maar noemde zich vanaf 1374 hertog van Gelre, zijn moeder komt sindsdien voor als hertogin van Gelre; beiden oefenden binnen het Overkwartier gezag uit (vgl. J. Benders, 'De munten van Willem van Gulik en Gelre uit het Overkwartier (1372-1393)', Jaarboek voor Munt- en Penningkunde 107 (2020) 33-37).
2.09. Reinoud IV van Gulik
N.B. * ca. 1365, hertog van Gelre en Gulik en graaf van Zutphen 1402-1423, overl. 1423, zn. van van hertog Willem II van Gulik en Maria van Gelre; tr. Maria van Harcourt (1380- 1428/1429), dr. van Johan VI, graaf van Harcourt en Aumâle en Catharina van Bourbon (tr. 2e Ruprecht van Gulik en Berg, overl. 1431).
2.10. Arnold van Egmond
N.B. * 1410, hertog van Gelre en graaf van Zutphen 1423-1465 en 1471-1473, overl. 1473, zn. van Jan II, heer van Egmond en Maria van Arkel; tr. Catharina van Kleef (1417-1479), dr. van Adolf I, hertog van Kleef en Maria van Bourgondië.
2.10.1. Persoon en familie
2.10.2. Bestuur en rechtspraak
2.10.2.1. Algemeen
1057 “Greve Gerits pri(vi)legien van Lobede …”. Register van akten betreffende beleningen, opdrachten, verbonden en overeenkomsten, geschiedkundige aantekeningen over Gelderland in het algemeen en de heren van Waardenburg in het bijzonder, 1223-1468. Afschriften en uittreksels, ca. 1460-1468. 1 band
N.B. Voor een specificatie zie de regesten hieronder. In de literatuur en in oorkondenboeken wordt het register “Register A” genoemd. De geschiedkundige aantekeningen zijn (onvolledig) afgedrukt in P.N. van Doorninck, Gelderse Kronieken, Werken Gelre 5 (Arnhem, 1904), 47-56 als Kroniek IV, zie daarvoor ook M.J. Gerdes Oosterbeek, 'De heerlijkheid Weerdenburg leen ten Zutfenschen rechte', Gelderse Volksalmanak (1874), 7 en Meij, 'Lotgevallen', 148-150. Voorin een lijst van roomskoningen en keizers, graven en hertogen van Gelre, aartsbisschoppen van Keulen en bisschoppen van Utrecht en Münster tot ca. 1343. Zie voor de verhouding tot inv.nr. 1677: Meij, 'Lotgevallen', 148-150. i
1057.01-0001 Zie inv.nr. 2164.
1057.01-0002 Keizer Frederik II herhaalt zijn toestemming aan graaf Gerard voor het verplaatsen van de tol van Arnhem naar Lobith.
1057.01-0003 Zie inv.nr. 2166.
1057.01-0004 Zie inv.nr. 2167.
1057.01-0005 Samenvatting van inv.nr. 2169.
1057.01-0006 Paus Innocentius IV beveelt de bisschop van Utrecht om graaf Otto II, die gewetensbezwaren had dat hij en zijn vader novale tienden binnen zijn landen in het bisdom in eigendom hadden bezeten, daarmee te belenen.
1057.01-0007 Zie inv.nr. 2176.
1057.01-0008 Paus Innocentius IV bevestigt voor graaf Otto II de verlening van de tol te Lobith door keizer Frederik II en roomskoning Willem.
1057.01-0009 Paus Alexander IV bevestigt voor graaf Otto II de belening met de burcht te Nijmegen en de tol te Lobith en de opvolging bij gebrek aan mannelijke nageslacht door dochters.
1057.01-0010 Paus Alexander IV beveelt de deken van Zutphen om erop toe te zien dat geen inbreuk wordt gemaakt op de belening van graaf Otto II met de burcht van Nijmegen en de tol te Lobith.
1057.01-0011 Paus Nicolaas IV bevestigt voor graaf Reinoud I de belening met de burcht te Nijmegen en de tol te Lobith.
1057.01-0012 Samenvatting van inv.nr. 2178.
1057.01-0013 Zie inv.nr. 2184.
1057.01-0014 Zie inv.nr. 2185.
1057.01-0015 Herman, graaf van Virneburg draagt graaf Otto II zijn allodium in villa Thore op om dit in leen te ontvangen.
1057.01-0016 Gerlach van Büdingen wordt leenman voor goederen ter waarde van 20 marken jaarlijks.
1057.01-0017 Arnold, graaf van Loon en Chiny staat toe dat Gozewijn, heer van Born met zijn toestemming zijn leen van Born aan graaf Otto II opdraagt en van deze in leen ontvangt.
1057.01-0018 Sweder van Dingethe (Dingede, naar Dingden onder Hamminkeln) en zijn oudste zoon Sweder worden leenman van graaf Otto II, op voorwaarde dat zij in voorkomende gevallen niet met hem zullen strijden tegen de bisschop van Münster of de graaf van Kleef en dat ook het huis Rengelberg (Ringenberg onder Hamminkeln) daarbuiten zal blijven, waarbij de eerste de curia Westraborke (Westenborke, onder Borken) en het huis Rhederbroek (Rhedebrügge, onder Borken) opdraagt ten behoeve van de tweede, die beide in leen ontvangt.
1057.01-0019 Herman, graaf van Loon (Lohn) draagt graaf Otto II zijn huis Bredevoort op om daarmee door deze beleend te worden en staat aan hem bovendien de parochies Eibergen, Neede, Groenlo en Geisteren af
1057.01-0020 Zie inv.nr. 2501.
1057.01-0021 Herman, graaf van Loon (Lohn) verklaart dat hij de goederen die hij van Heinsberg in leen houdt, niet zonder instemming van de graaf van Gelre mag afstaan.
1057.01-0022 Zie inv.nr. 2611.
1057.01-0023 Zie inv.nr. 2612.
1057.01-0024 Gijsbrecht van Gevengoye (uten Goye) draagt zijn huis te Gaspewerde (Gaasperwaard, later Hagestein) c.a. op aan graaf Otto om het van deze in leen te ontvangen onder voorwaarde dat hij niet met hem zal strijden tegen bisschop en kerk van Utrecht.
1057.01-0025 Graaf Otto II en Walram IV, hertog van Limburg sluiten een overeenkomst over het vervoer van wijn door hun landen door de burgers van Roermond.
1057.01-0026 Zie inv.nr. 5.
1057.01-0027 Otto II, graaf van Bentheim draagt aan graaf Otto II zijn allodia Malsen en Maurik - waar ook het land van laatstgenoemde gelegen is, op om dit van deze in leen te houden.
1057.01-0028 Zie inv.nr. 2323.
1057.01-0029 Adolf V, graaf van Berg verklaart, dat wanneer graaf Otto II de voor zijn dochter toegezegde huwelijksgift van 3000 marken heeft voldaan, hij de bewijzen daarvan zal retourneren en dat bij haar overlijden zonder kinderen de gift terugkeert naar de graaf of zijn erfgenamen.
1057.01-0030 Rechters, schepenen, raad en burgers van Keulen beloven aan graaf Otto II en zijn opvolgers jaarlijks 100 mark te betalen ter verzekering van de onderlinge vriendschap.
1057.01-0031 Hendrik (van Vianden), bisschop van Utrecht, Willem IV, graaf van Gulik en Gozewijn van Born doen uitspraak in de geschillen tussen de graven van Gelre en Kleef, met regeling van de door de burgers van Nijmegen te betalen tol, de rechten die beiden hebben op het Rijkswald, de muntslag van de graaf van Kleef, de visserij te Warbeyen (tegenwoordig deel van de stad Kleef) en hoe de graaf van Kleef zijn recht op de nieuwe tol te Huissen zal bewijzen.
1057.01-0032 Uitgewiste mededeling van de ruil tussen graaf Otto II en Rudolf Cock, waarbij de eerste goederen tussen Beesd en Leerdam en Lek en Linge ontvangt en de tweede de hoven Hiern, Neerijnen en Opijnen c.a., met uitzondering van het hooggerecht, alsmede Meteren en het recht te Hiern op de berg een houten versterking te bouwen.
1057.01-0033 Paus Nicolaas IV vergunt graaf Reinoud I een draagbaar altaar.
1057.01-0034 Paus Nicolaas IV vergunt graaf Reinoud I dat deze ook tijdens een interdict in zijn kapel de mis mag laten lezen.
1057.01-0035 Paus Bonifatius VIII beperkt de interdicten.
1057.01-0036 Roomskoning Hendrik VII keurt de verkoop door graaf Gerard van goederen te Gent aan het klooster Lorsch goed.
1057.01-0037 Zie inv.nr. 2501.
1057.01-0038 Zie inv.nr. 2189.
1057.01-0039 Zie inv.nr. 2190.
1057.01-0040 Zie inv.nr. 2192.
1057.01-0041 Zie inv.nr. 2217.
1057.01-0042 Uittreksel van de lijst van Gelderse leenmannen in het sticht Utrecht in inv.nr. 1677.
1057.01-0043 Zie inv.nr. 57.
1057.01-0044 Gerardus van Malderick draagt de burcht Maurik op aan graaf Reinoud.
1057.01-0045 Johan van Beusinchem en Culemborg belooft, voor zich en zijn zoon Hubert, verwekt bij zijn echtgenote, dochter van Gerard van Maurik, dat zij de
burcht Malderich (Maurik), waarmee Hubert door graaf Reinoud I was beleend, als open huis zullen bewaren, waarbij als borgen optreden Jan, heer
van Arkel, Arnold van Arkel, Hubert van Vianen, Hubert van Schonauwen en Steven, zn. van Allard van Beusinchem , ridders en Zweder van Abcoude, Sweder van Montfoort, Wouter van Zuylen en Dirk en Steven van Lynden, knapen.
1057.01-0046 Hubert Schenk van Culemborg geeft een polder die hij en zijn voorouders van oudsher hebben bezeten aan de graaf van Gelre met het verzoek hem daarmee te belenen vraagt en verzoekt de graaf aandacht te geven aan de aanspraken van het klooster Mariënweerd op tienden en hoeven in Rietveld en Paveien.
1057.01-0047 Jan van Beusinchem, heer van Culemborg verklaart dat graaf Reinoud uitspraak heeft gedaan betreffende de polder bij Marienwaard en Lanksmeer gelegen, waarin hij zich de eigendom ervan voorbehoudt, met uitzondering van wat daarin aan het klooster Mariënwaard was toegewezen en belooft het land, de tienden en het dagelijks gerecht aldaar, door de graaf hem geschonken, van deze, evenals het slot te Culemborg in leen te zullen houden.
1057.01-0048 Hubert, zoon van Johan van Culemborg erkent dat de graaf van Gelre hem vier hoeven land met tienden en gerecht in pand heeft gegeven te Paveien.
1057.01-0049 Zie inv.nr. 2790.
1057.01-0050 Otto van Cuijk, heer van Zelhem erkent van de graaf van Gelre 30 penning uit zijn recht van gemaal te Malsen in leen te houden.
1057.01-0051 Zie inv.nr. 2319.
1057.01-0052 Otto, heer van Buren en zijn zoon Allard beloven graaf Reinoud I om de burcht te Buren als open huis te bewaren.
1057.01.0053 Graaf Reinoud I doet uitspraak inzake een geschil met Allard van Buren onder meer over het rechtsgebied tussen Beesd en Trichtersluis.
1057.01-0054 Abt en convent van Sint Paulus te Utrecht doen afstand ten behoeve van Arnoud van Arkel, (heer van Noordeloos) van de 2 morgen land waarop het huis te Nyger Lede (Nyer Lede, Ter Lede, nu onder Neder-Betuwe) staat.
1057.01-0055 Rudolf gezegd Cock, ridder verklaart dat hij een ruiling is aangaan met graaf Otto II waarbij de graaf zijn goederen verwerft tussen Beesd en Leerdam en tussen Lek en Linge en Rudolf van deze de curtes Hiern, Neerijnen en Opijnen in leen ontvangt, uitgezonderd het hooggerecht en Meteren, en hij bovendien een houten sterkte mag bouwen op de berg te Hiern.
1057.01-0056 Hertogin Eleonora en Dirk, heer van Montjoie (Monschau) en Valkenburg beloven dat zij hun zoon en neef tot zijn mondigheid zullen houden aan schadeloosstelling voor heer Johan van Valkenburg, heer van Born en van Sittard, heer Dirk, graaf van Meurs, Lodewijk, heer van Randerode, heer Gjisbrecht, heer van Bronkhorst, Sweder, heer van Voorst, Johan, heer van Bylandt, heer Hubert Schenk, heer van Culemborg, heer Hendrik van Borculo, Dirk, heer van Wisch, Frederik, heer van Bahr, heer Everard van Ulft, Frederik van der Eese en heer Otto van Bylandt.
1057.01-0057 Hertog Eduard belooft schadeloosstelling aan Johan van Wijflit, heer van Cuijk en Blaarsveld (Blaasveld), heer Frederik, graaf van Meurs, heer Gijsbrecht van Bronchhorst, heer van Batenburg, heer Gerard van Herlaer, heer van Ammersoyen, heer Frederik, heer van Bahr heer Dirk, heer van Zuilen, heer Willem, heer van Megen, heer Johan de Coc, heer van Waardenburg, heer Dirk vander Straten, heer Gerard van Aeswijn, heer Johan van Homoet, heer Johan van der Straten, ridders, Johan van der Kemenaden, Johan die Buc van Mere, Johan van Mierlaer en Gerard van Leyenburg, knapen.
1057.01-0058 Zie inv.nr. 326.
1057.01-0059 Deken en kapittel, burgemeesters, schepenen, raden, kerkmeesters, huis(armen)meesters en de gemeente van Zaltbommel verklaren door het testament van wijlen Daniel van Boechout, ridder voldaan te zijn voor de door deze aan stad en kerk toegebrachte oorlogsschade.
1057.01-0060 Jan van Blois en Mechteld, hertog en hertogin van Gelre, verzoenen zich met een groot aantal met naam genoemde edelen.
1057.01-0061 Jan van Blois en Mechteld, hertog en hertogin van Gelre, sluiten een verbond met een aantal edelen en steden.
1057.01-0062 Willem, hertog, en Maria van Gelre, hertogin van Gulik, verbinden zich met een groot aantal edelen, om hun rechten bij leven en na de dood van hun broer, (de hertog) van Gelre te handhaven.
1057.01-0063 Albrecht van Beieren, ruwaard van Holland en Henegouwen, verklaart dat zijn dochter Catharina bij haar huwelijk met hertog Willem I eenmalig de 3400 mottoenen zal inbrengen die destijds waren bedoeld voor hertog Eduard en daarboven jaarlijks 6000 mottoenen.
1057.01-0064 Schepenen, raden en gemeente van Harderwijk beloven aan graaf Reinoud tegen afstand van het recht op de telvis, wekelijks op kosten van de stad vis te zullen verschaffen als hij een veldtocht ondernam en ook als hij zich in Harderwijk zou bevinden.
1057.01-0065 Schout en schepenen van Harderwijk beloven aan graaf Reinoud I een erf naast de stadsmuur te zullen afstaan.
1057.01-0066 Zie inv.nr. 2505.
1057.01-0067 Arnold, commandeur van het huis van Sint-Jan van Jeruzalem te Njmegen, broeder van wijlen Dirk, heer van Nijenbeek, draagt aan graaf Reinoud I de waard Nijenbeek op, met burcht en molen.
1057.01-0068 Hendrik van Rheden met zijn vrouw Christina, Peregrin van Putten en Hendrik van Keppel, (half)broers, Albert, Dirk en Arnold van Sinderen, broers en Rekense, weduwe van Everhard van Enghusen, ridder, bevestigen de opdracht door broeder Arnold van Vrensdorp van Nijenbeek c.a.
1057.01-0069 Hubert van Putten en Lomodis, zijn vrouw verklaren aan graaf Reinoud I hun huis Nijenbeek c.a., gelegen bij de zee, te hebben opgedragen en daarmee naar Zutphens recht te zijn beleend.
0001 Graven en hertogen van Gelre, graven van Zutphen
Inventaris
2. Graven, later hertogen, van Gelre, graven van Zutphen
2.10. Arnold van Egmond
N.B. * 1410, hertog van Gelre en graaf van Zutphen 1423-1465 en 1471-1473, overl. 1473, zn. van Jan II, heer van Egmond en Maria van Arkel; tr. Catharina van Kleef (1417-1479), dr. van Adolf I, hertog van Kleef en Maria van Bourgondië.
2.10.2. Bestuur en rechtspraak
2.10.2.1. Algemeen
1057 “Greve Gerits pri(vi)legien van Lobede …”. Register van akten betreffende beleningen, opdrachten, verbonden en overeenkomsten, geschiedkundige aantekeningen over Gelderland in het algemeen en de heren van Waardenburg in het bijzonder, 1223-1468. Afschriften en uittreksels, ca. 1460-1468. 1 band
N.B. Voor een specificatie zie de regesten hieronder. In de literatuur en in oorkondenboeken wordt het register “Register A” genoemd. De geschiedkundige aantekeningen zijn (onvolledig) afgedrukt in P.N. van Doorninck, Gelderse Kronieken, Werken Gelre 5 (Arnhem, 1904), 47-56 als Kroniek IV, zie daarvoor ook M.J. Gerdes Oosterbeek, 'De heerlijkheid Weerdenburg leen ten Zutfenschen rechte', Gelderse Volksalmanak (1874), 7 en Meij, 'Lotgevallen', 148-150. Voorin een lijst van roomskoningen en keizers, graven en hertogen van Gelre, aartsbisschoppen van Keulen en bisschoppen van Utrecht en Münster tot ca. 1343. Zie voor de verhouding tot inv.nr. 1677: Meij, 'Lotgevallen', 148-150.
1057.01-0069
Hubert van Putten en Lomodis, zijn vrouw verklaren aan graaf Reinoud I hun huis Nijenbeek c.a., gelegen bij de zee, te hebben opgedragen en daarmee naar Zutphens recht te zijn beleend.
Datering:
1307 december 24
NB:
Afschriften: inv.nr. 1057 fo. 35 en 1677 fo. 89. Druk: Nijhoff, Gedenkwaardigheden I, 98 (naar 1677 en 1057) en Van Doorninck, Acten 1107-1415, 295 (naar 1677). Regest: inv.nr. 5270 (regest 5270.1-0087) (naar het niet meer voorhanden origineel). Ligging van de Nijenbeek: J.W. Schaap en C.N. Fehrmann, 'De conflicten tussen de stad Kampen en de Gelderse Heren van Putten', Kamper Almanak 1966-1967, 270.
Toegangsnummer:
0001 Graven en hertogen van Gelre, graven van Zutphen
laatste wijziging 29-06-2023
1057.01-0070 Zie inv.nr. 2585.
1057.01-0071 Everard van Middachten verklaart zijn huis te Middach (Middachten) aan graaf Reinoud I te hebben opgedragen en het van deze naar Zutphens recht in leen te hebben ontvangen.
1057.01-0072 Godfried gezegd Berch, kastelein van Kessel, erkent dat graaf Reinoud I de hem toegekende inkomsten uit de tol van Kessel kan aflossen.
1057.01-0073 Zie inv.nr. 2736.
1057.01-0074 Dirk VII, graaf van Kleef verklaart dat het huis van (Dirk gezegd) Doys van Halt niet aan hem leenplichtig is.
1057.01-0075 Zie inv.nr. 110.
1057.01-0076 Elisabeth, gravin van Gulik erkent ten behoeve van graaf Reinoud I dat haar lijftocht aan de villa Bremich (Brempt) de inlossing daarvan bij haar man Gerard V, graaf van Gulik, niet in de weg zal staan.
1057.01-0077 Zie inv.nr. 2787.
1057.01-0078 Zie inv.nr. 2757.
1057.01-0079 Rudolf van Reifferscheid en Molenberg (Malberg) verklaart de burcht van Myllendonk van graaf Reinoud in leen ontvangen te hebben en belooft dit als open huis voor deze te zullen bewaren en zich ervoor in te spannen dat de voorburcht grafelijk allodium wordt dan wel door hem aan deze wordt opgedragen om in leen te ontvangen.
1057.01-0080 Abt en convent van Sankt Panthaleon te Keulen verklaren door graaf Reinoud I te zijn voldaan betreffende de overdracht door hen van de curtis te Hengelo aan de graaf.
1057.01-0081 Gerlach, ridder, heer van Dolendorp (Dollendorf) ontvangt van graaf Reinoud 220 mark Brabants en draagt daarvoor een rente van 25 mark Brabants op als leen, gevestigd op zijn tiende van Ainsghe (Sinzig), allodiaal bezit (met de leenmannen Johan, burggraaf van Rynecghe (Rheineck), ridder en Johan van Castelberg (Kasselburg), knaap).
1057.01-0082 Willem van Millen, maakt zijn burcht Grebben in het kerspel Vorst (Grubbenvorst) tot leen en open huis van graaf Reinoud I.
1057.01-0083 Jan van Merwijck draagt zijn huis Merwijk met de voorburcht op aan graaf Reinoud I op als leen en open huis en belooft diens homo ligius te zijn.
1057.01-0084 Jan van Hemert draagt zijn burcht te Hemert met de voorburcht op aan graaf Reinoud om deze als leen te ontvangen en als open huis voor hem te bewaren.
1057.01-0085 Graaf Reinoud geeft Herbaren van Arkel, ridder 600 pond zwarte toernoois, (waarvoor deze met zijn vrouw Elisabeth goederen te Driel opdraagt).
1057.01-0086 Herbaren van Erkel, ridder, en zijn vrouw Elisabeth verklaren aan graaf Reinoud hun huis en erf te Driel c.a. te hebben opgedragen om van deze erfelijk in leen te ontvangen.
1057.01-0087 Zie inv.nr. 64.
1057.01-0088 Zie inv.nr. 66.
1057.01-0089 Zie inv.nr. 67.
1057.01-0090 Zie inv.nr. 65.
1057.01-0091 Zie inv.nr. 69.
1057.01-0092 Zie inv.nr. 68.
1057.01-0093 Dirk van Letene verklaart zijn goed bij de burcht Holthe, geheten Lerycke te hebben opgedragen aan de graaf van Gelre om dit erfelijk in leen te ontvangen, waarbij op zijn verzoek zijn heer, Engelbert, graaf van der Mark mede zegelt.
1057.01-0094 Johan, graaf van Sayn, verklaart dat Siegfried en Herman van Hadamar, ridders, hebben opgedragen aan de graaf van Gelre 10 pond Leuvens payments gevestigd op wijngaarden onder Andernach om die erfelijk in leen te ontvangen.
1057.01-0095 Wessel van Lembeke (Lembeck) en zijn vrouw Griet verklaren aan graaf Reinoud I hun twee hoven Subbelswick onder Lembeck te hebben opgedragen om dit erfelijk in leen te ontvangen.
1057.01-0096 Mechteld, edelvrouwe, weduwe van heer Hendrik van Smithusen, sticht met advies en medewerking van haar schoonzoon heer Volpert van der Leck een klooster voor tien premonstratenzer nonnen te Zennewijnen in de parochie van Tiel.
1057.01-0097 Dirk van Heeswijc, ridder, zoon van de edele Dirk, heer van Heeswijk, verkoopt zijn tienden te Zennewijnen, die hij van de proost van Tiel in leen hield aan het klooster aldaar.
1057.01-0098 Johan gezegd Koc, ridder en zijn vrouw Aleid verkopen hun tienden te Zennewijnen aan het klooster aldaar onder voorwaarde van uitkering van een jaarlijkse rente aan het altaar in de kapel aldaar.
1057.01-0099 Dirk VI, graaf van Kleef, schenkt Rudolf gezegd Koc, ridder 85 pond uit zijn helft van de tol te Nijmegen.
1057.01-0100 Dirk VI, graaf van Kleef, schenkt Otto van Buren 100 pond uit zijn helft van de tol te Nijmegen.
1057.01-0101 Jan I, hertog van Brabant, verklaart dat Jan gezegd Koc met instemming van zijn vrouw aan hem zijn huis en erf te Tiel heeft opgedragen, dat voorheen aan Iwan van Vauderic had toebehoord en waarmee hij deze vervolgens erfelijk heeft beleend.
1057.01-0102 Jan I, hertog van Brabant, staat Jan gezegd Koc, zijn kastelein te Tiel, toe om de kosten die hij maakt ten behoeve van het huis dat hij aldaar van hem in leen houdt en voor de aankoop van drie huizen daarbij, te innen uit de tol te Tiel.
1057.01-0103 Wichbold, aartsbisschop van Keulen, beleent Rudolf gezegd Koc erfelijk met een rente van 150 pond Brabants.
1057.01-0104 Schepenen van Tiel verklaren dat ten overstaan van hen de edelen Hendrik van Ochten en zijn broer Godfried aan Rudolf gezegd Koc hun goederen te IJzendoorn verkopen, waarbij hun moeder Jutta en Hendriks vrouw Jutta afstand doen van hun rechten en dat beiden zullen zorg dragen dat ook Johan Wolft en Bertha diens vrouw afstand van hun rechten doen, dat Hendrik de akten zal overdragen waarbij Arnold van Almelo, ridder en diens vrouw Marina de verkoop goedkeuren, dat beide broers ervoor zorgen dat de uitkering aan hun zuster Jutte uit de goederen wordt beëindigd en dat Berederuna, weduwe van Herman gezegd van Westreenen hun IJzendoornse lenen aan Hendrik zullen opdragen om die van Rudolf terug te ontvangen.
1057.01-0105 Gerard van Waardenburg, heer van Puiflijk verklaart met zijn schoonzuster Mabelie, weduwe van zijn broer Willem gezegd Koc overeengekomen te zijn dat zij de voogdij krijgt over haar zoon Willem van Isendoorn onder zekere voorwaarden.
1057.01-0106 Engelbert, graaf van der Mark, verklaart aan Gerard gezegd Koc de 200 pond toernoois gegeven te hebben die hij zal innen van graaf Reinoud I.
1057.01-0107 Reinoud, zn. van de graaf van Gelre, verklaart geen verzoening te zullen aangaan met zijn vijanden zonder daarin Johan Koc, ridder, Gerard van Waardenburg en Eustatius van Brakel te zullen betrekken.
1057.01-0108 Hertog Reinoud III geeft Johan de Koc het molenrecht te Hier (tegenwoordig Waardenburg) en Ynen (Neerijnen).
1057.01-0109 Hertog Willem I bevestigt ten behoeve van Gerard de Koc, heer van Waardenburg de akten die graaf Otto aan zijn voorouders had gegeven.
1057.01-0110 Hertog Willem I beleent Gerard de Koc, heer van Waardenburg met de waarden en visserijen en hun aanwas van boven Opijnen tot aan de godshuisdijk van Tuyl.
1057.01-0111 Hertog Willem I verklaart dat hij Gerard van Waardenburg heeft beleend met het huis Waardenburg c.a. zoals zijn voorouders dit hielden, na zijn dood te komen op Johan van Waardenburg, oudste zoon van Willem van Broekhuizen en Agnese, dochter van Gerard, mits deze naam en wapen van Waardenburg zal behouden en voeren.
1057.01-0112 Jacob, heer van Mierlaer en zijn vrouw Johanna van Broekhuizen verklaren, met toestemming van hertog Willem I en met instemming en onder medebezegeling van hun kinderen Johan en Hendrik, het erfdrost- en erfhofmeesterambt te hebben verkocht aan heer Willem, heer van Broekhuizen.
1057.01-0113 Hertog Reinoud IV verklaart heer Willem van Broehhuizen te hebben beleend met het erfdrost- en erfhofmeesterambt.
1057.01-0114 Hertog Reinoud IV verklaart heer Willem van Broekhuizen heer Willemsz. te hebben beleend met het erfdrost- en erfhofmeesterambt.
1057.01-0115 Hertog Arnold verklaart heer Willem van Broekhuizen te hebben beleend met het erfdrost- en erfhofmeesterambt.
1057.01-0116 Hertog Willem I beleent Johan van Waardenburg heer Willemsz. met Waardenburg.
1057.01-0117 Hertog Reinoud IV beleent Johan van Waardenburg met Waardenburg.
1057.01-0118 Hertog Arnold beleent Johan van Waardenburg met Waardenburg.
1057.01-0119 Hertog Arnold beleent Gerard van Waardenburg met Waardenburg.
1057.01-0120 Hertog Arnold beleent Johan van Waardenburg met Broekhuizen, Waardenburg en Ammersoyen c.s. en de tienden te Driel, Rossem en Herwaarden.
1058 “Anno 1327 per comitem Renoldum …”. Register van akten betreffende het landrecht en de privilegiëring van de Nederbetuwe, Tiel en Zandwijk, het Land van Maas en Waal en Buren, alsmede van verbondsbrieven, 1327-1450. Afschriften, ca. 1450-1499. 1 deel
N.B. Vervaardigd naar GldA, 0012 Gelderse Rekenkamer, inv.nr. 303, maar daarmee niet identiek; sommige stukken komen daarin niet voor. Voor een specificatie zie de regesten hieronder. Bondam maakte afschriften van de fo. 1-22 (zie GldA, 0648 P. Bondam, inv.nr. 50). i
1059 Aantekeningen betreffende door hertog Arnold uitgevaardigde akten, minuten van brieven en antwoord op een memorie van grieven van de stad Zutphen met hertogelijke tegenmemorie. Deels fragmenten, 1435-1445. 1 omslag i
1060 Juridische adviezen betreffende een gefingeerde akte van verpanding van een gefingeerde heerlijkheid, ca. 1420-ca. 1470. 1 omslag
N.B. Twee adviezen (nrs. 1-12 en 13-20); het tweede is onvolledig. Vorm: gefingeerde akte waarbij Gaius, zich noemend graaf van Slestat met zijn vrouw Cornelia hun neef Marcus de heerlijkheid Krakenborch verpanden; met in volkstaal gestelde vraagpunten en antwoorden daarop in Latijn. Datering op grond van de watermerken. i
1061 Ontwerp of formulier voor clausules in een overeenkomst betreffende arbitrage en betreffende rechtsgeldigheid van een beschadigde oorkonde. Fragment, ca. 1450. 1 stuk i
1062 Brieven van doctor Adolf van der Mark (hertogelijk raad en kanselier) aan hertogin (Catharina van Kleef), betreffende het landsbestuur, ca. 1450. 1 omslag
N.B. Datering: vgl. W. Jappe Alberts, Staten, De Staten van Gelre en Zutphen I (Groningen, 1950) 234-235. i
1063 Lijsten van hertogelijke archivalia betreffende de betrekkingen met Luik en betreffende de vervreemding van domeingoederen, daarin opgenomen een uitvoerige beschrijving van een akte van ruil met Udo die Boese van het bovendeel van het Land van Cuijk met Hatendonk c.a., zoals door Reinoud IV aan Johanna van Cuijk toegedeeld, tegen Kernhem c.a. en andere goederen, 1426.07.17 (akte) en ca. 1450 (lijsten). 2 stukken
N.B. De lijsten zouden betrekking hebben op bescheiden in het depot in Buren, aldus M.J. van Gent en M.-Ch. Le Bailly, Gids voor de landsheerlijke archieven van Gelre, Holland, Zeeland en het Sticht. Bestuurlijke, economische en sociale geschiedenis voor 1500 (Den Haag, 2003) 23; een verband met Buren blijkt echter nergens. i
2.10.2.2. Inrichting van het bestuur
2.10.2.3. Verlening van stads-, land- en dijkrechten
N.B. Zie ook inv.nr. 850.
2.10.2.4. Rechtspraak, arbitrage en openbare orde
2.10.2.5. Betrekkingen met standen en onderdanen
2.10.3. Leenzaken en open huizen
N.B. Zie voor beleningen ook GldA, 0002 Leenkamer van Gelre en Zutphen.
2.10.4. Betrekkingen buiten Gelre
2.11. Adolf van Egmond
N.B. * 1438, hertog van Gelre en graaf van Zutphen 1465-1471 en 1477, overl. 1477, zn. van Arnold en Catharina van Kleef; tr. 1463 Catharina van Bourbon (ca. 1440-1469), dr. van Karel I, hertog van Bourbon en Agnes van Bourgondië.
2.12. Karel van Bourgondië
N.B. * 1433, hertog van Zutphen en graaf van Gelre 1473-1777, overl. 1477, zn. van Philips, hertog van Bourgondië en Isabella van Portugal; tr. 1e 1440 Catharina van Valois (1428-1446), dr. van koning Karel VII van Frankrijk en Maria van Anjou; tr. 2e 1454 Isabella van Bourbon (1436-1465), dr. van hertog Karel I en Agnes van Bourgondië; tr. 3e 1468 Margaretha van York (1446- 1503), dr. van hertog Richard en Cecily Neville.
2.13. Maria van Bourgondië en Maximiliaan en Philips van Oostenrijk
N.B. Maria van Bourgondië, * 1457, hertogin van Gelre en gravin van Zutphen 1477-1482, overl. 1482, dr. van Karel van Bourgondië en Isabella van Bourbon; tr. 1477 Maximiliaan, aartshertog van Oostenrijk, hertog van Gelre en graaf van Zutphen (als zaakwaarnemer van zijn vrouw en voogd voor zijn zn. Philips) 1477-1492, (1459-1519), zn. van keizer Frederik III van Duitsland en Eleonora Helena van Portugal.
Zie ook onder Karel van Bourgondië.
2.14. Karel van Egmond
N.B. * 1467, hertog van Gelre en graaf van Zutphen (1477-1483) 1492-1538, overl. 1538, zn. van Adolf van Egmond en Catharina van Bourbon; tr. 1518 Elisabeth van Brunswijk-Lüneburg (1494-1572), dr. van hertog Hendrik VII en Margaretha van Saksen.
Zijn testament bevindt zich niet in dit archief maar wel in het Österreichisches Staatsarchiv: AT-OeStA/HHStA UR LUK 189, in druk: A.P. van Schilfgaarde, 'Het testament van hertog Karel van Gelre en zijn afstammelingen', Bijdragen en Mededelingen Gelre LI (1950) 30-34. Een gedeeltelijk Nederlands afschrift bevindt zich in de Universiteitsbibliotheek Groningen, vgl. Dezelfde, 'Nadere gegevens over het testament van hertog Karel van Gelre en zijn afstammelingen', Ibid. LVI (1957) 199-211. Voor zijn geboortehoroscoop zie inv.nr. 1698 en de aantekeningen daarbij.
2.15. Philips van Oostenrijk
N.B. * 1478, aartshertog van Oostenrijk, hertog van Gelre en graaf Zutphen 1506, overl. 1506, zn. van Maximiliaan, aartshertog van Oostenrijk en Maria, hertogin van Bourgondië; tr. 1496 Johanna van Castilië (1479-1555), dr. van Ferdinand II, koning van Aragon en Isabella I, koningin van Castilië.
2.16. Karel V van Oostenrijk
N.B. * 1500, hertog van Gelre en graaf van Zutphen 1506-1513, overl. 1558, zn. van Philips van Bourgondië en Johanna van Castilië; tr. 1526 Isabella van Portugal (1503-1539), dr. van koning Emanuel I en Maria van Aragon.
Zie ook inv.nrs. 5105-5108.
2.17. Willem II van Kleef
N.B. * 1516, hertog van Gelre en graaf van Zutphen 1538-1543, overl. 1592, zn. van Johan III, hertog van Kleef, Gulik en Berg en Maria van Gelre; tr. 1e 1541 Jeanne III van Albret (1528-1572), dr. van Hendrik, koning van Navarra en Margaretha van Valois (nietig verklaard); tr. 2e 1546 Maria van Oostenrijk (1531-1581), dr. van Ferdinand van Oostenrijk en Anna van Bohemen.
Zie voor beleningen tijdens zijn regering GldA, 0002 Leenkamer van Gelre en Zutphen.
3. Rechten en bezittingen
4. Financieel beheer
5. Inventarissen en andere stukken betreffende het beheer van het archief
6. Stukken niet behorend tot dit archief of waarvan het verband met dit archief onduidelijk is
7. Niet bewaard gebleven charters
N.B. In de loop van de tijd zijn zeer veel archiefbescheiden uit de Gelderse landsheerlijke archieven verloren gegaan, deels al tijdens de landsheerlijke periode, deels daarna, tot aan het begin van het moderne archiefwezen in de negentiende eeuw en zelfs ook nog tijdens die periode (vgl. inv.nr. 5270 met regesten).
In de door G. van Hasselt, I.A. Nijhoff en hun opvolgers vervaardigde beschrijving van de Charterverzameling (bekend onder nr. 0243, zie inv.nrs. 5296 e.v.), is een aantal nummers opgenomen behorend tot het archief van de graven en hertogen dat tegenwoordig ontbreekt. Dit betreft vooral charters die ter hand gesteld waren aan P. Bondam, maar niet zijn teruggekeerd. Zij zijn hieronder gespecificeerd.
Daarnaast zijn in het Koninklijk Huisarchief twee inventarissen van archivalia uit het Gelderse hertogelijke archiefdepot in het kasteel te Buren bewaard gebleven. De daarin beschreven stukken zijn over het algemeen verloren gegaan. Voor regesten van deze deperdita zie inv.nr. 5270.
8. Appendix. Inventarisatie sinds de 19e eeuw
9. Concordansen
laatste wijziging 26-03-2024
13.225 beschreven archiefstukken
5.243 gedigitaliseerd
totaal 117.690 bestanden

Kenmerken

Datering:
(969) 1107-1543 (2020)
Auteur:
I.A. Nijhoff, A.H. Martens van Sevenhoven, P.J. Meij, A.H. Jenniskens, J. den Draak, M. van Driel, red. F.J.W. van Kan
Categorie:
laatste wijziging 26-03-2024
13.225 beschreven archiefstukken
5.243 gedigitaliseerd
totaal 117.690 bestanden
 
 
 

Contact

location Westervoortsedijk 67-D
     6827 AT Arnhem
     (parkeerplaats aan de
     Mercatorweg)

E-mail Contactformulier
Telefoon  Telefoon
calender2 Openingstijden studiezaal

Handige links

Disclaimer
Klachten
Privacy statement
Toegankelijkheid
Wet open overheid (WOO)