Zijn historische belangstelling was reden om bij een archief te gaan werken. Na 44 jaar neemt Jan Harder deze maand afscheid van het Gelders Archief. Wat is hem van deze 44 jaar bijgebleven?
Werken bij een echte archiefdienst
"Na mijn stage voor de opleiding tot middelbaar archiefambtenaar bij het ministerie van Justitie in Den Haag had ik daar kunnen blijven, maar ik wilde liever bij een echte archiefdienst werken om meer aspecten van het vak te leren." Dus begon Jan in 1980 aan zijn archief-carrière bij het Rijksarchief in Gelderland, een voorloper van het Gelders Archief.
Bij het Rijksarchief was Jans eerste taak de verwerving en het zo goed mogelijk toegankelijk maken van geacquireerde overheids- en vooral particuliere archieven. "Maar af en toe moest ik ook op de studiezaal invallen. Toen werd nog verwacht dat je op alle onderdelen van het bedrijf kon meedraaien."
Jan stond niet stil. Hij bleef medewerker acquisitie tot 1986. Daarna werd hij medewerker inventarisatie en van 1993 tot 2002 was hij sectorhoofd inspectie en acquisitie. In 2002 fuseerde het Rijksarchief Gelderland met de gemeentearchieven van Rheden, Renkum, Rozendaal en Arnhem. Zo ontstond het Gelders Archief. "De gedachte was dat schaalvergroting zou leiden tot meer efficiëntie en betere dienstverlening. Ook zou de aanwezigheid van twee archiefdiensten in één stad moeilijk uit te leggen zijn. Na de fusie werd ik relatiebeheerder. Mijn taken bleven grotendeels onveranderd, maar ik moest me beperken tot overheidsarchieven. Er kwam een aparte medewerker voor de acquisitie van particuliere archieven."
Kijkje achter de schermen
Interessant vond Jan vooral dat hij als archiefverwerver en inspecteur bij veel organisaties achter de schermen kon en mocht kijken. Hij bezocht gemeenten, bedrijven, rechtbanken, gevangenissen, instellingen voor geestelijke gezondheidszorg, kamers van koophandel, musea en scholen. "Archieven werden vaak bewaard in kelders of op zolders. Daar heb ik dan ook veel tijd doorgebracht."
Zijn grootste uitdaging in de afgelopen 44 jaar? Dat was het wegwerken van de achterstand van de overbrenging van rechtbankarchieven. In de jaren ’90 waren sommige Gelderse rechtbankarchieven nog niet verder overgebracht dan tot 1930. Jan pakte de klus op en in 2018 waren de meeste rechtbankarchieven tot 1990 in goede, geordende en toegankelijke staat overgebracht. "Bij de inventarisatie van deze archieven hebt ik veel samengewerkt met medewerkers van de rechtbank."
Tot slot: waar is Jan het meest trots op? "De acquisitie van particuliere archieven zoals die van AKZO, KEMA en enkele fruitveilingbedrijven. De contacten met deze bedrijven heb ik zelf gelegd en resultaat bereikte ik pas na lang en veel onderhandelen."
Westervoortsedijk 67-D
Openingstijden studiezaal