De Zutphense fotograaf Johan Wilhelm Jr. Brincker (1876-1950) fotografeerde ergens tussen 1896 en 1923 mevrouw Koppert, personeelslid van de Gelderse adellijke familie Van der Borch van Verwolde. Op de portretfoto kijkt ze strak vooruit in de camera. Na de uitvinding van de daguerreotypie omstreeks 1839 nam de vraag naar fotoportretten een enorme vlucht. Een korte blog over portretfotografie.
Waarom op de foto?
Waarom lieten mensen zich in het verleden portretteren? In vroegere eeuwen maakten schilders portretten van adellijke en vooraanstaande personen als ze wilden trouwen. Huwelijkskandidaten wilden graag weten hoe hun toekomstige bruid of bruidegom er uitzag. Status speelde uiteraard ook een rol. Met een groot schilderijportret van een rijk of invloedrijk persoon stal je de show en gaf je een onmiskenbare boodschap af. De opkomst van de fotografie gaf ook minder gefortuneerde mensen de kans om zichzelf of familieleden vast te laten leggen op de gevoelige plaat. Je kon een foto van je lief of dierbaren meenemen op reis. Aanvankelijk was het maken van een portretfoto een tijdrovend karwei in een studio met zeer lange opnametijden en een hoop gedoe om de foto af te drukken. Maar dat veranderde na 1900 in Nederland snel. Twintig jaar later waren er in Nederland al meer dan 150 studio’s waar snelfotografen werkten. De periode tussen opname en afdrukken was flink ingekort. Róman Kienjet, fotohistoricus van het Rijksmuseum, schreef er zelfs een boek over (De snelfotograaf – Een geschiedenis van het moderne portret).
'Mevrouw Koppert'
Mevrouw Koppert werkte op het landgoed Verwolde bij Laren, destijds eigendom van de adellijke familie Van der Borch van Verwolde. Fotograaf Johan Wilhelm Jr. Brincker werkte als 20-jarige bij fotostudio J. Meyer & Co in Groningen. Later vestigde hij zijn eigen fotostudio in Zutphen en Doetinchem. Brincker kon waarschijnlijk niet goed rondkomen van zijn fotostudio, want hij werkte ook als lithograaf, handelsagent en verkoper van wijn en sterke drank. Als fotograaf bekwaamde hij zich in kabinet- en portretfotografie en cartes-de-visite.
Meer?
Het Gelders Archief beheert veel fotoportretten uit verschillende perioden. Portretten van familie- en personeelsleden van vooraanstaande families, foto’s van studenten en leerlingen van scholen, van militairen, van 19e-eeuwers et cetera. Bekijk een willekeurige selectie portretten.
Meer informatie over fotografen uit de 19e eeuw:
Steven Wachlin. Photographers in the Netherlands. A-L en M-Z (2 delen). Uitgevers: Centraal Bureau voor Genealogie / Nederlands Fotomuseum / Rijksbureau Voor Kunsthistorische Documentatie 2011.
Afbeeldingen
Mevrouw Koppert, personeelslid van de familie van der Borch werkzaam op huize Verwolde, circa 1896-1923. Bron: Gelders Archief 0556 - 113-0003, J.W. Brinker jr., Public Domain Mark 1.0 licentie, https://permalink.geldersarchief.nl/F8EFE6F1E9994252A5DEFA142EE3F6D4
Portretfoto van een leerling van de Rijkskweekschool, 1906-1915. Bron: Gelders Archief 4418-2, Gerrit Vonk, Public Domain Mark 1.0 licentie, https://permalink.geldersarchief.nl/3B18AFAD898842F7889877D28278A479.
Westervoortsedijk 67-D
Openingstijden studiezaal