Een kaart waarin een lijkweg het middelpunt is

In 1656 tekende de Gelderse landmeter en cartograaf Nicolaes van Geelkercken een kaart van de lijkweg van de boerenbuurtschap De Born naar de kerk van Bennekom. De doodweg liep over het terrein van het landgoed Boekelo. Wat is een lijkweg? Wat valt er over de kaart nog meer te vertellen?

Een lijkweg of doodweg is volgens Wikipedia een weg of pad tussen plaatsen zonder kerkhof en plekken waar een begraafplaats aanwezig is. Over zo’n weg of pad brachten nabestaanden een overleden persoon naar zijn of haar laatste rustplaats.
Wat de kaart zo aardig maakt, zijn de details. Zo is het dorp Bennekom met kerk en huizenrij duidelijk in een lintvorm getekend. Gehuchten, individuele boerderijen en landgoed Boekelo staan ook helder aangegeven. De landmeter heeft ook wegen, paden en bomensingels de nodige aandacht gegeven. Dat laatste bevreemdt niet. De kaart van Van Geelkercken bevindt zich in de civiele procesdossiers van het Hof van Gelre en Zutphen. Die is gemaakt omdat er een juridisch conflict was. Bewoners van buurtschap De Born waren een rechtszaak begonnen tegen de eigenaar van landgoed Boekelo, jonker Sloet. De jonker had een weg naar Bennekom afgesloten met een hek. Een weg die streekbewoners gebruikten als lijkweg. De lijkweg loopt van de letter A via de letters B, C, D en E. Centraal stond de juridische vraag: is de weg over landgoed Boekelo openbaar of niet? Meer informatie over de kaart en de omgeving is te vinden op WikiWageningen van de Stichting Cultuur in Wageningen.

Het was in het verleden zeker niet altijd zo dat op kaarten en plattegronden het noorden boven lag. Op de kaart van Van Geelkercken bevindt het oosten zich boven.

^{Afbeeldingen: 5391-1658-8-0002, Nicolaes van Geelkercken, Public Domain Mark 1.0 licentie, https://permalink.geldersarchief.nl/4C3774457CA548B3B5CD0D683E642C52.}