Menu

De chat is beschikbaar van maandag tot en met vrijdag tussen 13:00 en 16:00 uur. Is de chat offline? Bekijk onze Veelgestelde vragen of stel uw vraag via ons contactformulier.

 

Vakantiefilm Zwitserland 1939 Tegenwoordig denken we nog wel eens dat alle films vroeger in zwartwit waren. Het tekent ons beeld van het verleden. Het is soms lastig voor te stellen dat de wereld vóór de jaren ’60 toch echt in kleur bestond. Oorspronkelijke filmopnames waren inderdaad vaak zwartwit, maar filmproducenten die een commerciële filmproductie maakten, pasten regelmatig een kleurbad toe of huurden mensen in die een film frame voor frame inkleurden. Zo had de bioscoopbezoeker toch de ervaring van een kleurenfilm. Voor hobbyisten waren deze opties niet beschikbaar. Zij waren aangewezen op het zwart-wit beeld dat uit hun camera kwam.

Vakantiefilm onbekende bestemming, circa 1940Vroegste amateurfilms in kleur

Toch zochten filmmakers al sinds de jaren ’10 van de 20e eeuw naar manieren om direct in kleur te filmen. Deze methodes waren nog experimenteel en niet op grote schaal beschikbaar. Na 20 jaar verder onderzoek presenteerden fabrikanten Kodak en Agfa ieder een nieuw filmformaat: in 1935 kwam Kodachrome op de markt in de Verenigde Staten en een jaar later volgde Agfacolor in Europa. Beide kleurenfilmformaten waren betaalbaar voor amateurs. De vroegste amateurfilms in kleur stammen dus al uit 1935.

Deze eerste kleurenfilms waren zogeheten omkeerfilms. Dit waren filmstroken die laboranten alleen maar hoefden te ontwikkelen om een goed beeld te krijgen, in tegenstelling tot filmnegatieven. De ontwikkellaboratoria moesten negatieven namelijk nog kopiëren om een positief beeld te krijgen. Het voordeel daarvan was dat laboratoria fouten in de belichting konden corrigeren. Omkeerfilm moest er daarentegen in één keer goed op staan. Daardoor zie je bij deze films nog wel eens problemen met de belichting: ze zijn vaak te licht of te donker. Dit komt ook terug in de helderheid van de kleuren. Het zou tot 1940 duren voor de eerste filmnegatieven in kleur verschenen.

Vakantiefilm Noordwijk aan Zee en Frankrijk, ca. 1939Oudste voorbeelden in onze collectie

De oudste voorbeelden van kleurenfilms uit onze collectie komen uit 1939. Opvallend genoeg zijn dit vakantiefilms. Waarom kozen deze filmers ervoor hun vakanties in kleur te filmen? Het zal geen verrassing zijn dat de onderwerpen voor de camera veelkleurig zijn: we zien kinderkleding, bloemen en vlaggen in beeld. Mogelijk vonden amateurfilmers deze onderwerpen makkelijker op een zonnige vakantiebestemming dan in de eigen woonomgeving.

Afbeeldingen/film stills:
Boven: Vakantiefilm Zwitserland, 1939 (16 mm). Bron: Gelders Archief 4055-8-0001, B.G. van Griethuysen, CC-BY-4.0,
https://permalink.geldersarchief.nl/8BA23AC31E344EBA9BAAA9C65E09E50E
Midden: Vakantiefilm onbekende bestemming, ca. 1940 (S8mm). Bron: Gelders Archief 1533-20049-0001, P.J. de Booys, CC-BY-4.0, 
https://permalink.geldersarchief.nl/460D36F026C546AEA815A4F05F339A5B
Onder: Vakantiefilm Noordwijk aan Zee en Frankrijk, ca. 1939 (8mm). Bron: Gelders Archief 4051-4-0006, G.J.W. Meijnen, CC-BY-4.0,
https://permalink.geldersarchief.nl/3174C8135A47427384998C1D9476C930

 

Contact

location Westervoortsedijk 67-D
     6827 AT Arnhem
     (parkeerplaats aan de
     Mercatorweg)

E-mail Contactformulier
Telefoon  Telefoon
calender2 Openingstijden studiezaal