Het was een ambitieus project en sinds 10 november is het af: het Verhaal van Gelderland ligt in de boekhandel en is ook online te koop. Meer dan twintig eeuwen geschiedenis van een bijzonder gewest en provincie in het midden en oosten van Nederland.
Het Verhaal van Gelderland vertelt de geschiedenis van Gelderland. Het doel van de vier boeken is de kennis over het verleden van Gelderland bij elkaar te brengen in een samenhangend en toegankelijk overzicht. Ruim dertig auteurs en redacteuren zijn vanaf 2019 onder leiding van prof. dr. Dolly Verhoeven druk in de weer geweest met dit omvangrijke project.
4 delen
Het Verhaal van Gelderland vangt aan in de prehistorie, gevolgd door de Romeinse periode: “Gelderland voordat het Gelderland werd”. In deel twee komt Gelderland als graafschap en hertogdom aan de orde. Dit bestrijkt een belangrijk deel van de middeleeuwen. Deel 3 concentreert zich op de periode van de Republiek der Zeven Verenigde Provinciën (circa 1550 tot 1795), waarin Gelderland één van die zeven gewesten was. Het laatste deel tot slot behandelt Gelderland tijdens de Bataafs-Franse tijd, de 19e en 20e eeuw, het tijdvak van het Koninkrijk der Nederlanden.
Dolly Verhoeven zei in een interview in Gelderland Magazine (juni 2022): “Sommige projecten roepen vanaf het begin energie en enthousiasme op. Het Verhaal van Gelderland is zo’n project…We wilden vertellen wat Gelderland en haar geschiedenis zo bijzonder maakt.” Verhoeven zei ook dat het verhaal ook na het verschijnen van de vier boeken niet af is: “Daar komen steeds nieuwe hoofdstukken bij”.
Grensprovincie
Gelderland is een grensprovincie. Dat weerspiegelt zich in de geschiedenis. In de Romeinse tijd liep de noordelijke limes van de Romeinen langs de Rijn. In de Tachtigjarige Oorlog knokten de legers van de Republiek en de Spanjaarden vaak op Gelderse grondgebied. Ook daarna was het landgewest Gelderland geregeld de pineut, bijvoorbeeld toen de troepen van de Franse zonnekoning Lodewijk XIV in 1672 met slechte bedoelingen via Schenkenschans Gelderland binnentrokken. Ook de Duitsers effenden zich in de meidagen van 1940 een weg via Gelderland naar de Grebbeberg.
De samenstellers hebben flink geput uit de collectie van het Gelders Archief. Algemeen directeur Fred van Kan was voorzitter van het redactieteam, dat de auteurs begeleidde bij het schrijven van Gelderland als graafschap en hertogdom (deel 2).
Dolly Verhoeven, Maarten Gubbels en Michel Melenhorst (red.). Verhaal van Gelderland. Vier delen. Uitgeverij Boom, 2022. ISBN 9789024442560