Schaarsbergen is een dorp in een stad. Het ligt aan de noordzijde van de Gelderse hoofdstad. Het wemelt er van de gemeentelijke en rijksmonumenten: ontginningsboerderijen, landgoederen, grafheuvels, militaire objecten op en nabij de vliegbasis Deelen en kleine landschapselementen. Historica Ingrid D. Jacobs verdiepte zich in Schaarsbergen, ging er wandelen en schreef een boekje over monumentaal erfgoed in het groen.
Jacobs boekje over Schaarsbergen is inmiddels al weer het 37e deel in de inmiddels monumentale Arnhemse Monumentenreeks. Het begon in september 1996 met uitgavenummer 1: C.J.B.P. Frank en F.A.C. Haans over 'De binnenstad. Duizend jaar wonen in Arnhem tussen Singels en Rijn'. Er verschenen in de afgelopen zesentwintig jaren deeltjes over onder meer architect Willem Diehl, scholenbouw, religieuze bouwkunst, Elden, militaire complexen, de wederopbouw et cetera. Een respectabele lijst titels.
Schaarsbergen, zo schetst Jacobs, ontstond in de 19e eeuw als ontginningsdorp. Het begon in het midden van de 19e eeuw met het bouwen van een kerk, een school en ontginningsboerderijen. De naam Schaarsbergen is mogelijk afgeleid van een naam die terug te vinden is op een 17e-eeuwse kaart van Nicolaes van Geelkercken: De Schaarse Bergen. Die naam kan wijzen op lage zandduinen, weinig begroeide zandheuvels of gewoonweg weinig zandduinen. Dick Veerman meent dat de naam Schaarsbergen is afgeleid van 'schaarsgronden', een deel van een marke, gemeenschappelijke gronden. Jacobs schrijft niet voor niets dat er nogal wat speculaties zijn over waar de naam 'schaars' vandaan komt. 
Het boek van Jacobs is, naast interessant, te gebruiken als een 'reisgids' voor een bezoek aan Schaarsbergen. Van veel Schaarsbergense monumenten zijn de context en korte geschiedenis terug te vinden in de uitgave. Dat maakt een bezoek aan Schaarsbergen dubbel zo boeiend.
De schrijfster maakte ruim gebruik van de collecties en de beeldbank van het Gelders Archief.
Ingrid D. Jacobs. Schaarsbergen. Ontginningsdorp in Arnhem-Noord. Arnhemse Monumentenreeks nr. 37. Uitgave van Uitgeverij Matrijs en Stichting Monuscript. Arnhem, 2021.
Afbeelding onder: detail van de 17e-eeuwse kaart van Nicolaes van Geelkercken met de naam Schaarsberg (1731). Gelders Archief 0409-1537, Public Domain Mark 1.0 licentie, https://bit.ly/3kacfcU.
