De oorlog in de Oekraïne schudt ons wakker. Dagelijks zien we beelden van vluchtende mensen, raket- en granaatinslagen, gebombardeerde huizen. Oorlogsellende niet ver van huis. Het herinnert onze oudste generatie misschien wel aan de Tweede Wereldoorlog, die 77 jaar geleden eindigde. Arnhem, Oosterbeek en omgeving kregen het in het laatste oorlogsjaar zwaar te verduren. Er was veel verdriet. Vlak na de bevrijding legde fotograaf Nico Kramer de puinhopen en ruïnes van Arnhem en Oosterbeek vast met zijn camera.
"als in de dagen van de inquisitie"
Nico Kramer vestigde zich in 1907 als fotograaf in Arnhem. Hij nam, samen met zijn broer Carel, de fotozaak Kühlmannn aan de Kleine Oort 2 over. De broers hadden de belangstelling voor het fotografenvak van hun Rotterdamse vader, Carel Kramer, meegekregen. Nico Kramer woonde, toen de Tweede Wereldoorlog in 1939 uitbrak, in een huis in de wijk Alteveer. In oktober 1944 moest Kramer, net als andere Arnhemmers, evacueren en de Gelderse hoofdstad verlaten als gevolg van de Slag om Arnhem. De Duitse bezetter nam zijn huis in beslag. De stad kwam zwaar gehavend en geplunderd uit de oorlog. Hij schreef na de bevrijding in zijn dagboek: "“Onder den knoet uit van het Duitschen regiem, wat ons bijna vijf jaar de borstkas heeft ingedrukt, ons leven heeft vergald, honger en ellende gebracht heeft over de geheele wereld, ons onze bezittingen ontnomen en verdreven van huis en haard, ons onze bestaansmogelijkheden ontnomen, de steden verwoest. Vrouwen hun man, kinderen hun vader en ouders hun zonen ontnomen en gefolterd als in de dagen van de inquisitie”. Zijn oorlogservaringen brachten hem er onder meer toe een fotoreportage te maken van het verwoeste Arnhem, Oosterbeek en omgeving. In deze blog vindt u enkele van zijn foto's uit zijn reportage.
We beheren meer dan 1700 foto's van Nico Kramer. Bekijk de foto's.
De informatie over Nico Kramer is ontleend aan het Biografisch Woordenboek Gelderland, deel 5 (2006).
Afbeeldingen, alle gemaakt door Nico Kramer.
Een Duitse tank aan de Weverstraat in Oosterbeek, 1945. Bron: Gelders Archief 2867 - 374, CC-BY-4.0 lic., https://bit.ly/3KsYKQN.
Een gebouw aan de Pieterbergseweg in Oosterbeek, 1945. Bron: Gelders Archief 1560-6040, CC-BY-4.0 lic., https://bit.ly/3KjLopK.
Oude Haven en Oude Kraan in Arnhem, 1945. Bron: Gelders Archief 1584 - 398, CC-BY-4.0 licentie, https://bit.ly/3MsuR4O.
Westervoortsedijk 67-D
Openingstijden studiezaal