Rijksarchivaris in Gelderland Anthonie Paul van Schilfgaarde verzuchtte omstreeks 1946 dat het grootste deel van het huisarchief Hemmen verloren is gegaan door oorlogshandelingen. De documenten van de leenkamer en een omvangrijke briefwisseling uit de tijd van hertog Karel van Gelre (15e-16e eeuw) gingen verloren. "Dit is zeer te betreuren", aldus de rijksarchivaris, die zich sterk inzette om het rijksarchief te behoeden voor oorlogsschade. Het huisarchief trof daarmee min of meer hetzelfde lot als het kasteel Hemmen.
Kasteel Hemmen, dat lag aan de Linge in de Overbetuwe, schijnt een flink slot te zijn geweest, waar in de middeleeuwen en daarna de aanzienlijke familie Van Lynden woonde. De burcht brandde in 18e eeuw af, maar de voortvarende familie Van Lynden liet er een landhuis bouwen, dat echter verloren ging tijdens de Tweede Wereldoorlog. Drama alom.
Ingeplakte charters
Wat bewaard bleef van het Huisarchief Hemmen, valt sinds kort onder onze gratis service van scannen-op-verzoek. Verschillende documenten uit de 17e, 18e en 19e eeuw in dat archief hebben oorlog, branden en rampspoed overleefd. Hiertoe behoort toch een leenboek van Hemmen, dat is aangelegd en bijgehouden door Diederick van Lynden en zijn stadhouder tussen 1636 en 1679. Het zit vol met ingeplakte charters, originele stukken, afschriften en uittreksels van oudere documenten. Archivaris Van Schilfgaarde schreef over dit leenboek: "Het gewichtigste [van het overgebleven archief] is het leenboek, in de inventaris hierachter beschreven onder nr. 58, vooral merkwaardig doordat tal van charters, vnl. bestaande uit uitgegane leenbrieven, in dit leenboek zijn geplakt voordat het in 1636 gebonden werd". Een klein walhalla voor streekhistorici. Het boekwerk ziet er op de afbeelding toch wel respectabel uit.
Ver- en bezegelde stukken zijn een lust voor het historische oog. Dat geldt bijvoorbeeld voor de akten van confirmatie (bevestiging) van het testament van Derck baron Wolter van Lynden en Anna Ursulina baronesse van Rheede uit 1712. Kijk maar naar de afbeelding, het resultaat van scannen op verzoek.
Afbeeldingen
Links: Leenboek, 17e eeuw. Bron: Gelders Archief 0401-58. https://bit.ly/3Bycp4T.
Rechts: Akte van confirmatie, 1712. Bron: Gelders Archief 0401-4-0002, https://bit.ly/3aw2UHm.
Westervoortsedijk 67-D
Openingstijden studiezaal