Het reconstrueren van de stamboom van Wageningen University & Research lijkt een beetje op noest genealogisch onderzoek. Oprichtingen, fusies en opheffingen doen denken aan geboorte, huwelijk en overlijden. In onze collectie zijn diverse archieven van groene onderzoeksinstituten, voorlopers van Wageningen University & Research, terug te vinden.
In 1856 meldde het Algemeen Handelsblad dat een commissie aan de koning heeft voorgesteld om een landbouwschool in Nederland op te richten: "bij voorkeur in het midden des lands, op voldoende afstand eener stad...een school waaraan een boerderij is verbonden". Het duurde nog twintig jaar voordat een rijkslandbouwschool er kwam in Wageningen. Het ging niet erg van een leien dakje. Er waren meer kapers op de kust, zoals Zutphen en Tiel. Wageningen had sinds 1873 een gemeentelijke landbouwschool, die aan de Hogereburgerschool (HBS) was verbonden. Het Rijk nam die landbouwschool eenvoudigweg in 1876 over en startte de Rijkslandbouwschool. De gemeente Wageningen deed een duit in het zakje en gaf vier herenhuizen en grond aan het Rijk voor de nieuwe school. Zie daar, het groene rijksonderwijs nam een aanvang. De eerste lessen begonnen op 18 september 1876.
Voorlopers van de universiteit
Zijn er nog meer organisaties die tot de voorlopers behoren van de huidige Wageningse Universiteit, of Wageningen University & Research zoals de eigenlijk naam is?
Jazeker. Wageningen University & Research heeft een aardig, maar zeker niet volledig overzicht gepubliceerd van de oprichting van organisaties en instellingen die tot haar voorlopers behoren. Onder die voorlopers vallen verschillende historische onderzoeks- en andere instituten, zoals de Dorschkamp - Instituut voor Bosbouw en Groenbeheer, het International Institute for Land Reclamation and Improvement, het Instituut voor Plantenziektenkundig Onderzoek, het Rijksinstituut voor Natuurbeheer en de Stichting Bodemkartering. Om er maar enkele te noemen.
Enkele voorbeelden van archieftoegangen:
Rijkslandbouwschool, Rijks Hogere Land-, Tuin- en Bosbouwschool en Landbouwhogeschool (voorlopers van de Wageningse Universiteit). Dit archief valt onder onze gratis scannen-op-verzoek-service.
De Dorschkamp, Instituut voor Bosbouw en Groenbeheer: het doen en bevorderen van het onderzoek in de bosbouw en houtteelt.
Rijksinstituut voor Natuurbeheer: het doen van onderzoek in de natuur.
Stichting Bodemkartering (Stiboka): het bestuderen, classificeren (in klassen rangschikken) en karteren (in kaart brengen) van de bodem van Nederland.
De laatste drie voorbeelden vallen nog niet onder onze scannen-op-verzoek-service, omdat de archiefstukken jonger zijn dan 110 jaar.
Afbeeldingen:
Boven: Gebouwen van de Rijkslandbouwschool, 1890. Gelders Archief 1554-1505-III-185A6rood-0005, Uitgever VVV Wageningen - H. van Gortel, Public Domain Mark 1.0 licentie, https://bit.ly/3wfXGZa.
Onder: Plattegrond van Wageningen in 1890 met daarop de Rijkslandbouwschool. Gelders Archief 1554-1505-III-185A6rood-0004, S. Butters, Public Domain Mark 1.0 licentie, https://bit.ly/3yo42YC.