Om vrijmetselaars hangt al eeuwenlang een sluier van mysterie en geheimzinnigheid. Die raadselachtigheid komt onder meer doordat leden van vrijmetselaarsverenigingen bij hun inwijding rituelen ondergaan. Alleen vrijmetselaars kennen die rituelen, anderen niet. Maar het Vrijmetselaarsloge ‘De Geldersche Broederschap’ had er helemaal geen problemen mee om zijn archief open te stellen voor gratis scannen op verzoek (scanning on demand). Wij beheren het archief van deze loge (vereniging van vrijmetselaars).
Wat zijn vrijmetselaars?
Volgens de website vrijmetselarij.nl kenmerken drie trefwoorden de vrijmetselarij: “Vrijheid, verdraagzaamheid, broederschap”. Vrijmetselaren vinden, aldus deze website, dat iedereen het recht heeft om zelfstandig naar waarheid te zoeken. Vrijmetselaars willen zichzelf als mens verbeteren en helpen elkaar daarbij.
Meer dan twee eeuwen oud
Vrijmetselaren verenigen zich in loges. In Nederland zijn zo’n 5500 mensen lid van een 150-tal loges. De oorsprong van de vrijmetselarij ligt in Engeland, waar in het begin van de 18e eeuw een koepelorganisatie van loges ontstond. De Nederlandse Grootloge, de koepel van vrijmetselaarsverenigingen in ons land, kwam er in 1756. De vrijmetselaars richtten in Gelderland dertig jaar later de loge ‘De Geldersche Broederschap onder het Grootoosten der Nederlanden’ in Arnhem op. Grootoosten verwijst naar de jaarlijkse vergaderingen van vertegenwoordigers van de Nederlandse loges. De Gelderse loge is dus van een respectabele leeftijd.
Oude documenten
Sommige documenten van de Gelderse loge gaan terug tot het beginjaar, 1786. Dat gaat bijvoorbeeld om de notulen van de Leerlingenvergaderingen, de correspondentie, het reglement en de oprichtingsakte. Dit laatste document vermeldt als oprichtingsdatum 12 februari 1786. De toenmalige grootmeester overhandigde de oprichtingsakte aan een van de oprichters. Die kwam hem zelf ophalen, omdat de vaarwegen bevroren waren. Het was hartje winter.
Ga naar de archieftoegang van de Vrijmetselaarsloge De Geldersche Broederschap
Nieuwe bestanden voor scanning on demand
We voegden begin december weer een handvol particuliere archieven toe aan de lijst van bestanden, waaruit u scans kunt aanvragen. Dat zijn, naast het vrijmetselaarsarchief, de huisarchieven:
Familie Van Verschuer (voorheen Huis Leur)
Huis Laar
Huizen Nettelhorst en De Heest
Huis Ter Schuur
Familie Mos
En verder de archieven van:
Thorbecke Scholengemeenschap Arnhem
Arnhemsche Schoolvereniging.
Groen Links, Provinciale Statenfractie
Buurtschap Dieren
Gratis scans aanvragen kan. Hoe dat precies werkt en uit welke archieven u scans kunt aanvragen, leest u op onze website.
Afbeelding: Portretten van vrijmetselaars van de Orde van Vrijmetselarij, 1854. Bron: 1583-2812, Public Domain Mark 1.0 lic., https://bit.ly/3gnd3bM.