Carola van Dijk wil oude films redden

Sinds 1 september 2020 werkt Carola van Dijk als medewerker audiovisuele collectie bij het Gelders Archief. Ze is bij ons medeverantwoordelijk voor een flinke collectie bewegend beeld, die nog steeds groeit. Er staan inmiddels meer dan 1.300 films of filmfragmenten online en bijna 700 films zijn om auteursrechtelijke redenen in de studiezaal te bekijken. Wat boeit haar zo aan haar vak? En wat speelt er zoal op haar vakgebied?

Wat voor werk doe je bij het Gelders Archief?

“Ik werk met filmmateriaal. Dat mag ik in ontvangst nemen, bekijken, inventariseren, digitaliseren en samen met collega’s online beschikbaar stellen voor het publiek, als de afspraken die we maken over auteursrecht dat toestaan.”

Wat vind je leuk aan je werk?

“Werken met oud filmmateriaal. Ik ben gespecialiseerd en opgeleid in audiovisueel materiaal, dus de films vind ik het mooist.”

Wat maakt jouw werk uitdagend?

“Film vervalt. Zeker video en andere nieuwere beelddragers verliezen in rap tempo afspeelkwaliteit. Bovendien is niet voor alle recente videoformaten nog goed werkende apparatuur te vinden. Maar ook oudere filmrollen gaan achteruit, als je ze niet correct bewaart. Als je het materiaal wil redden, ren je voortdurend achter de feiten aan. Naast de materiële uitdagingen moeten we ook auteursrechten uitzoeken voor we films openbaar kunnen maken.”

Wat is jouw professionele achtergrond?

“Ik heb aan de Rijksuniversiteit Groningen filmanalyse gestudeerd. Na mijn bachelor ben ik aan de Universiteit van Amsterdam een duale master gaan doen: ‘Preservation and presentation of the moving image (P&P)’. Die was meer praktisch gericht, onder meer met een stage. Daar heb ik veel contacten opgedaan. Ik heb stage gelopen in Italië, in een filmrestauratielab in Bologna. Dat was erg leuk. (Met trots en lachend gezicht) Daar heb ik nog meegewerkt aan de digitale restauratie van de filmklassieker ‘The Good, the Bad and the Ugly’.

“Na mijn afstuderen in 2014 werkte ik een jaar bij Het Utrechts Archief en daarna bij het Nederlands Filmfonds als archiefmedewerker. Ik onderhield daar onder meer contacten met het EYE Filmmuseum om het Nederlands filmerfgoed te bewaren. En nu werk ik hier."

Waarom heb je voor dit werk gekozen?

"Dat gaat best ver terug, maar dat is achteraf altijd makkelijk praten. Toen ik ongeveer 13 jaar was nam ik films van tv op. Ik hield nauwkeurig bij wat ik had opgenomen. Ik had belangstelling voor de foto’s van mijn oma en wilde altijd weten hoe het vroeger was. Ik vond dat erg fascinerend. Als je het dan kan zien bewegen, dat vind ik top. En dat ik daar nu een baan in heb, is helemaal cool.”

Wat zijn de belangrijkste issues op jouw vakgebied?

“Het verval van de beelddragers. Dat blijft maar doorgaan. Zeker als je straks meer videobanden binnenkrijgt. Als die ergens dertig jaar hebben gelegen, moet je er snel bij zijn daar nog iets van te redden. De auteursrechten worden belangrijker en dringender. We moeten daar scherp op zijn, voordat we iets online plaatsen. Linked Open Data is ook een item dat speelt. Daarmee kunnen mensen beter bij je materiaal, ook als ze zoeken via collecties van andere instellingen.”

Wat denk je over de toekomst van filmpjes op social media of opgenomen met je mobiel?

“Die komen nu nog niet binnen, maar het wordt een grote uitdaging om die te preserveren. De filmpjes op Facebook en YouTube zijn in beheer van die bedrijven. Om dat materiaal in context te bewaren is een flinke opgave. Ook voor andere online video content geldt dat. We moeten daar met z’n allen nog heel hard over nadenken hoe we dat moeten aanpakken.”

Wat moeten de lezers volgens jou onthouden over je vak of werk?

“We communiceren in onze maatschappij heel veel met bewegend beeld. Dat wordt een belangrijke manier om straks ons verleden te kennen. Dat is als onderzoeksmateriaal super interessant.”