Hernen is tegenwoordig een dorp van nog geen duizend inwoners in het Land van Maas en Waal. Eens was Hernen een vrije en hoge heerlijkheid en een leen van de keizer en later van de hertog van Gelre. We tasten in het duister over de oudste geschiedenis van de heerlijkheid Hernen. De eerste oorkonde waarin een eigenaar wordt genoemd dateert uit de 13e eeuw. De heerlijkheid behoorde lange tijd toe aan de geslachten Van Driel en Van Wijhe, daarna aan adellijke Belgische families. Anna Mathilde den Tex, gehuwd met Adriaan Jacob Paul Metelerkamp van Bronkhorst, schonk het kasteel Hernen met tuin in 1940 aan de de Stichting Vrienden der Geldersche Kasteelen. De stichting liet het kasteel grondig restaureren. De populaire tv-serie Floris is gedeeltelijk opgenomen in en bij het kasteel.
Hoge heerlijkheid
Wat hield dat in: een hoge heerlijkheid? De heer van zo'n heerlijkheid mocht boetes en lijfstraffen opleggen en zelfs de doodstraf. Hij benoemde schout en schepenen, evenals armen-, kerk- en schoolmeesters, en had het recht van collatie van de kosterie en vicarieën. Dat was niet niks. Volgens het Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden van A.J. van der Aa bestond de heerlijkheid Hernen in 1844 uit het dorp Hernen en enkele verspreid liggende huizen, in totaal 81 huizen en 450 inwoners.
Het Gelders Archief kreeg onlangs toestemming om documenten uit het archief van de heerlijkheid Hernen te scannen en online te publiceren. Archiefstukken in dit heerlijkheidsarchief ouder dan 110 jaar worden op verzoek van het publiek gescand en online geplaatst. Dat betekent dat onder meer lijsten van eigendommen en goederen, taxatielijsten, brieven, testamenten, schenkingsakten, volmachten, financiële stukken, maar ook documenten over bestuurlijke, gerechtelijke en kerkelijke zaken onder scanning on demand vallen. De oudste stukken dateren uit het midden van de 17e eeuw en de jongste uit de 19e eeuw.
Gratis
Wij scannen gratis archiefdocumenten op verzoek van ons publiek. Belangstellenden vragen via onze website de archiefstukken aan die ze willen laten scannen. Hoe het precies werkt, leest u op onze website. Een bezoek aan onze studiezaal is in het geval van scanning op verzoek niet meer nodig.
We zoeken momenteel uit welke private partijen voor scanning op verzoek toestemming willen geven. Archiefstukken die voor deze vorm van digitale dienstverlening in aanmerking komen, zijn in de digitale archieftoegang voorzien van een speciaal icoontje: 
. Op onze website publiceren we komende periode meer voorbeelden van particulieren die toestemming gaven om hun archief te scannen en online te publiceren.
Welke archiefstukken komen in aanmerking voor scanning on demand?
Afbeeldingen: Kaart van de vrije heerlijkheid Hernen, 1663. Het afgebeelde kasteel Hernen is een uitsnede van de kaart. Bron: Gelders Archief 0402-214, Public Domain Mark 1.0 licentie, https://bit.ly/2OOct9g.
Westervoortsedijk 67-D
Openingstijden studiezaal