Op de vraag of het digitaliseren van oude geluidsdragers complex is, zegt Gerrit Beukema: ”Je kunt er knap in worden. Het is voor velen onbekende materie”. Gerrit Beukema werkt sinds 2012 als vrijwilliger bij het Gelders Archief/ AVAG in de film- en geluidsstudio. Hij specialiseerde zich in het digitaliseren en beschrijven van geluidsopnamen.
Jarenlang werkte Gerrit Beukema als elektronicus bij het natuurkundig laboratorium van de Rijksuniversiteit Groningen en later de Universiteit Twente. Hij ontwierp er onder andere apparatuur voor wetenschappelijk onderzoek. Zijn interesse in techniek en zijn hobby in bandrecorders liggen dicht bij elkaar. Over zijn hobby vindt hij: “Daar zit een hele wereld achter”. Bij een vraag naar een vergelijking tussen band- en cassetterecorders zegt hij een voorkeur te hebben voor het “groot grof spul”, de bandrecorders.
“Sinterklaasmoment”
Als er een doos met geluidsdragers binnenkomt, leeft Gerrit Beukema op. Hij noemt dat een “Sinterklaasmoment”. Wat zit er in? Welke geluidsdragers treft hij dan aan? Geluidsbanden, cassettebandjes, grammofoonplaten of minidiscs? De bulk van wat binnenkomt bestaat uit geluids- en cassettebanden. Wat is de voorgeschiedenis ervan? De oud-elektronicus loopt het materiaal altijd na op de staat waarin het verkeert. Zijn de banden ongeschonden of zijn ze verkleefd?
Het digitaliseren van geluidsopnamen kan behoorlijk intensief zijn, zegt Gerrit Beukema. Zijn de lassen van een geluidsband uitgedroogd? Een las is een plakbandje tussen twee banddelen. Die kunnen na uitdroging afbreken. Het vergt aardig wat peuter- en knutselwerk om de lassen weer te herstellen. De kwaliteit van bandopnamen valt niet altijd af te lezen van de verpakking en het merk, vindt hij. De chemische samenstelling van de banden behoorde tot de fabrieksgeheimen.
Oudste geluidsdragers en langste geluidsbanden
De oudste geluidsdragers zijn grammofoonplaten. De oudste platen die Gerrit Beukema bij het Gelders Archief in zijn handen had stammen uit 1938. Ze zijn vervaardigd toen de Nederlandse Heidemaatschappij een halve eeuw bestond. Het zijn vooral toespraken die je er op hoort. De eerste bandrecorders voor consumenten verschenen na de Tweede Wereldoorlog. De Duitsers gebruikten al bandopnameapparatuur tijdens die oorlog.
De ‘langste’ geluidsbanden in de collectie komen van Provinciale Staten en de gemeenteraden Arnhem en Rheden. Het zijn opgenomen verslagen van vergaderingen en kunnen wel 5 tot 6 uur duren. Gerrit Beukema draait de opnamen realtime af. Zelf becijferde de oud-elektronicus dat hij zo’n 5000 uren geluidopnamen heeft gedigitaliseerd.
Audiovisueel Archief Gelderland wil AV-materiaal (films, video's, geluidsbanden) over de Gelderse geschiedenis veilig stellen en beheerders van dit materiaal adviseren over kwalitatief goed AV-beheer in Gelderland.
Westervoortsedijk 67-D
Openingstijden studiezaal