Gelders topstuk maakt 'grand tour'

Zelden heeft een middeleeuws Gelders archiefstuk binnen een tijdsbestek van een jaar zo'n rondreis gemaakt als de akte van hertogin Maria van Gelre uit 1419. Het archiefstuk was in 2018 te zien in de Zutphense Walburgiskerk en het Huis der Provincie in Arnhem, toen de provincie Gelderland zes eeuwen Gelders parlement vierde. Nu is het topstuk tentoongesteld in de bijzondere expositie Ik, Maria van Gelre in het Museum Het Valkhof in Nijmegen.

Harde voorwaarden

In de akte uit 1419 gaat hertogin Maria van Gelre namens haar man in op de eisen van het verbond van ridders en steden, dat harde voorwaarden stelt aan het hertogelijk bestuur en de opvolging van de Gelrese hertog Reinald, de man van Maria. De hertogin geeft, aldus gastcurator van de tentoonstelling in Het Valkhof, professor Johan Oosterman, nauwelijks toe. Zij onderhandelde op een stevige wijze met het verbond. De akte uit 1419 bevat een van de best bewaarde zegels van de hertogin en is uitvergroot voor de tentoonstelling (zie foto beneden). Het archiefstuk is afkomstig uit het Oud-Archief Arnhem, de stad die zich bij het verbond had aangesloten.

Potentie van een kaskraker

In de tentoonstelling Ik, Maria van Gelre, die het in zich heeft om uit te groeien tot een nationale museale kaskraker, bevinden zich nog drie andere stukken van het Gelders Archief: rekeningen uit het hertogelijk archief en een verklaring van het klooster Mariënborn dat hertog Reinald betrokken is bij de goede werken van het klooster. De opening van de expositie op 12 oktober trok veel landelijke media-aandacht ("Middeleeuwse Máxima"), waaronder de NOS, EenVandaag en NRC.nl. 

'Powervrouw'

Museum Het Valkhof omschrijft zijn tentoonstelling als volgt: "Deze eerste grote expositie over Maria van Gelre vertelt het levensverhaal van deze haast moderne, zelfbewuste middeleeuwse vorstin en ‘powervrouw’. Vanwege de vele parallellen kan zij worden gezien als de Máxima van de 15de eeuw. U volgt haar boeiende levensreis aan de hand van ruim 100 (kunst)objecten: miniaturen en handschriften, schilderkunst en sculpturen, textiel en sieraden en uiteraard haar prachtige gebedenboek. Tot de bruiklenen behoren vele artistieke topstukken uit internationale collecties die niet eerder in Nederland zijn tentoongesteld".

Duur: 13 oktober 2018 tot en met 6 januari 2019
Waar: Museum Het Valkhof, Nijmegen

^{Bron: akte Maria van Gelre uit 1419, 2000-5451.}