De Oud Rechterlijke Archieven (ORA) zijn mateloos populair onder de gevorderde genealogen en (streek)historici. Wie op zoek is naar een testament, akte van boedelscheiding of een verkoop van vóór 1811 in Gelderland komt vaak uit bij een ORA.
Voorlopers van de notarissen
Notarissen waren er in Gelderland voor de Franse tijd nauwelijks. De Fransen hebben het rechts- en registratiesysteem in 1811, toen Nederland onderdeel uitmaakte van het Franse keizerrijk, flink gemoderniseerd. Wat de notarissen tegenwoordig doen, zoals het opstellen van testamenten en huwelijkse voorwaarden en het vastleggen van een verkoop of geldlening, dat deden vóór 1811 lokale rechtbanken. We noemen dat vrijwillige (voluntaire) rechttspraak. Daarnaast spraken deze lokale rechtbanken uiteraard ook recht in straf- en civiele zaken.
Gelderland was vóór 1811 verdeeld in vele rechtsgebiedjes (circa 130) met onderling grote verschillen in rechtsmacht. De ene rechtbank mocht wel lijfstraffen opleggen, de andere niet.
Meer weten?
Wie meer wil weten over het zoeken in ORA's, kan terecht in onze onderzoeksgids daarover.
De archiefstukken van de ORA Veluwe en veluwezoom zijn gedigitaliseerd en staan op onze website.
De archiefstukken uit andere ORA's, die bij ons in beheer zijn, kunnen via scanning on demand besteld worden.