Abortus is een beladen onderwerp en het maatschappelijk debat hierover is complex. In 2020 werkte Omroep Gelderland aan een documentaire over het Mildredhuis in Arnhem, de eerste abortuskliniek in Nederland. Een contactpersoon bij de omroep benaderde vervolgens het Gelders Archief met twee videobanden die het Mildredhuis bij ons wilde onderbrengen. Deze banden zijn nu via onze website te bekijken.
Op één van de videobanden is een symposium vastgelegd met de titel ‘Abortus: dilemma’s tussen hoofd en hart’. Met dit symposium namen dokters Paul Bekkering (1930-2021) en Willem Bossevain (1930-?) in 1998 afscheid van het Mildredhuis. Op het symposium reflecteerden verschillende sprekers op de maatschappelijke status en het belang van seksuele voorlichting, anticonceptie, en abortus. De video-opname van deze bijeenkomst functioneert als een kijkje in de abortuszorg in Nederland aan het eind van de vorige eeuw.
Verantwoorde abortuszorg
Bekkering en Bossevain waren twee van de vier gedreven huisartsen, die in 1971 de eerste Nederlandse abortuskliniek openden aan de Zijpendaalseweg in Arnhem: het Mildredhuis. Als gevolg van de vrijer geworden seksuele moraal in de jaren ’60, gecombineerd met achterblijvende voorlichting over seksualiteit en zwangerschap, zagen de huisartsen de hulpvraag bij ongewenste zwangerschappen toenemen. Hoewel afbreken van een zwangerschap bij wet verboden was in Nederland, voelden deze huisartsen de noodzaak voor medisch verantwoorde abortuszorg.
Geïnspireerd op abortusbehandelingen in Engeland, waar deze ingreep sinds 1967 legaal was, zette het Mildredhuis in op een onderbouwd medisch protocol, dat helemaal correct werd gevolgd om zo min mogelijk aanleiding te geven voor strafrechtelijke vervolging. De kliniek behandelde vrouwen van alle leeftijden, uit alle lagen van de bevolking, uit verschillende landen, met verschillende verhalen over het ontstaan van de zwangerschap, en met verschillende redenen om deze af te breken.
Gedoogde zorg
Dertien jaar lang werd het werk in de abortusklinieken in Nederland gedoogd, tot in 1984 de Wet afbreking zwangerschap bepaalde dat abortus was toegestaan. De maatschappelijke omslag naar acceptatie van abortus was daarmee echter nog geen feit. Abortusklinieken hebben vaak te maken gehad met sociale weerstand. Zo waren er zelfs op de feestelijke gelegenheid van het afscheidssymposium in 1998 dames aanwezig die flyers uitdeelden in protest tegen abortus.
Hoewel de zorgverleners dachten dat met betere seksuele voorlichting en beschikbaarheid van anticonceptie de vraag naar abortus zou verdwijnen, bestaat het Mildredhuis in 2025 nog steeds. Onder de naam Mildred Clinics heeft de kliniek een vestiging in Arnhem en één in Eindhoven, waar nog altijd abortuszorg wordt verleend.
Afbeeldingen:
Still uit film van symposium 'Abortus: dilemma's tussen hoofd en hart', 4203-1-0001, Boet Kokke, GldA-1.0 licentie
Vrouw stapt Mildredhuis binnen, 1544-16813-0002, Gerth van Roden, CC-BY-NC-ND-4.0 licentie.
Westervoortsedijk 67-D
Openingstijden studiezaal