Sinds kort staan bijzondere foto’s online van een door het Nederlandse Rode Kruis in november 1912 uitgezonden ambulancegroep naar oorlogsgebied in Bulgarije. De ambulancegroep, onder leiding van de Arnhemse arts Eduard Willem Sikemeier, verleende medische hulp tijdens de Eerste Balkanoorlog.
Per trein en ossenkar naar het front
In oktober 1912 verklaarden verschillende christelijke Balkanlanden het Ottomaanse Rijk de oorlog om de islamitische Ottomanen van de Balkan te verjagen. De Rode Kruis-ambulancegroepen die naar de Balkan gingen bestonden uit artsen en verplegers met medische apparatuur en voorraden, die veldhospitalen gingen opzetten om oorlogsgewonden te behandelen en te verzorgen. De Arnhemse arts Eduard Willem Sikemeier (1875-1945) vertrok in november 1912 met zijn ambulancegroep per trein naar Sofia. Sikemeier en zijn groep reisden vanuit Sofia per legertrein en ossenkarren verder naar het Bulgaars-Ottomaanse frontgebied.
De groep Sikemeier werkte onder primitieve omstandigheden in Çorlu (Oost-Thracië, tegenwoordig Europees-Turkije). Verschillende gebouwen dienden als ziekenhuis. Vaak ontbrak stromend water, hadden de ramen geen glas en was er gebrek aan hout, zodat het er stervenskoud was. De ambulancegroep bleef een half jaar in het oorlogsgebied. Sikemeier werkte sinds 1906 als chirurg in Arnhem. Hij kreeg later voor zijn werk in het Balkan-oorlogsgebied verschillende onderscheidingen.
Foto's
Sikemeier en zijn medewerkers maakten foto’s van de plekken die ze bezochten, zoals Sofia, het Turkse platteland en bovenal de plaats waar ze werkten, Çorlu. Sikemeier gebruikte later lantaarnplaatjes, die van de (stereo)foto’s gemaakt waren, bij lezingen in Nederland over zijn werk in Bulgarije voor een groot publiek. Hij deed dat ook in de schouwburg van Arnhem.
De stereofoto’s en op papier geplakte foto’s van de ambulancegroep Sikemeier staan sinds kort online.
In de inleiding van de archieftoegang staan meer bijzonderheden over de medische missie van de ambulancegroep van dokter Sikemeier. Schokkende beelden van geamputeerde ledematen en ernstige verwondingen zijn alleen op aanvraag in te zien.
Foto's van het vertrek van de ambulancegroep Sikemeier vanaf station Arnhem vindt u in de fotocollectie van het voormalig Gemeentearchief Arnhem: 1583-12684 en 1583-12685.
De reis en het verblijf van de ambulancegroep is te volgen aan de hand van krantenartikelen uit 1912-193 in Delpher, de krantenbank van de Koninklijke Bibliotheek, waaraan ook het Gelders Archief meewerkt.
Afbeeldingen
Foto van medewerkers van het Rode Kruis, uitgezonden naar het oorlogsgebied tijdens de Eerste Balkanoorlog 1912-1913. Aangevuld met enkele plaatselijke medewerkers en tolken. Gelders Archief 4385-11, Public Domain Mark 1.0 licentie, https://permalink.geldersarchief.nl/60A3254529FC470E800BB872266E05E1
Foto van een bezoek van tsarina Eleonore Reuß-Köstritz van Bulgarije aan het Rode Kruis ziekenhuis te Çorlu tijdens de Eerste Balkanoorlog, 1912-1913. Gelders Archief 4385-24, Public Domain Mark 1.0 licentie, https://permalink.geldersarchief.nl/94B4832A188B4A4FAF2EDE4024832893
Foto van bevolking in lokale klederdracht met op de achtergrond een bord met cyrillische tekst, 1912-1913. Gelders Archief 4385-56, Public Domain Mark 1.0 licentie, https://permalink.geldersarchief.nl/CBDA817F41344264ADE7A97E3D65BC60.
