In 2019 boog het AV-team van het Gelders Archief zich over de vraag wat te doen met de omvangrijke collectie videobanden in onze depots. We hadden geen goed beeld van wat er precies op de videobanden stond. Hoeveel minuten speelduur was het in totaal? Wat was de beeldkwaliteit? Speelden de banden überhaupt nog wel af? Het AV-team is toen een project gestart om álle videobanden uit onze collectie extern te laten digitaliseren.
Video is een kwetsbaar medium. De magnetische tape is gevoelig voor vocht in de lucht en kan bij te hoge temperatuur en te hoge luchtvochtigheid snel achteruit gaan. De tape kan dan gaan kleven of de magnetische laag kan gaan loslaten. Bovendien neemt het magnetische signaal in de loop der tijd vanzelf af. Het doel van het project was om de inhoud van de banden veilig te stellen voordat we de banden, door dit soort verval, niet meer zouden kunnen afspelen.
Digitalisering
De partij die ons daarmee heeft geholpen is VDH-media uit Nieuwegein. Met strakke communicatie hebben we het transport geregeld van in totaal 8 ladingen van steeds enkele honderden videobanden. De banden die niet in één keer goed afspeelden konden bij VDH-media in een speciale oven om ‘gebakken’ te worden. De temperatuur van de oven is zo’n 40 graden Celsius, voldoende om overtollig vocht aan de tapes te onttrekken. De droge banden geven beter signaal af, maar kunnen daarna meestal nog maar een paar keer worden afgespeeld.
We kregen de digitale bestanden van VDH-media op harde schijf. We deden een checksum om te bepalen of de bestanden precies hetzelfde bij ons waren aangekomen als VDH-media ze had opgeslagen. Want ook digitale gegevens zijn gevoelig voor aftakeling, corruptie of crashen van de drager. Dat gebeurde één keer: een nieuw aangeschafte harde schijf was plotseling niet meer bruikbaar. Gelukkig had VDH-media nog een back-up staan.
Nu we van alle videobanden digitale bestanden hebben, kunnen we eenvoudig zien wat er precies op staat. Zo komen we er nu achter dat heel veel van die banden dubbel zijn, oninteressant materiaal bevatten of helemaal niet bij het Gelders Archief thuis horen. Een grote opschoonactie is het gevolg.
Resultaten tot nu toe
Hoewel het digitaliseren achter de rug is, zitten we op het moment nog middenin ‘het videobandenproject’. We beschrijven de beelden, doen onderzoek naar auteursrecht, sluiten nieuwe overeenkomsten af waar nodig, zijn druk in de weer met bestandsbeheer en met het definitief registeren van de videobanden in ons depot. Want alleen digitaliseren is nooit genoeg, we willen ook ontsluiten: het materiaal beschikbaar maken voor het publiek. Daarom delen we graag alvast enkele resultaten van het videobandenproject:
Firma Bruil (1558) - bouwbedrijf
Mildredhuis (4203) - abortuskliniek
Peelen (4145) – wielrennen
Cinemadoc (4114) – filmproducent
Gerritsen (4075) – dagelijks leven jaren ’70-‘90
Marinus Jansen (4248) – straatbeeld Velp
Westervoortsedijk 67-D
Openingstijden studiezaal