Immigratie en emigratie
Hoe zoekt u door historische gegevens over immigratie en emigratie?
Als u op zoek bent naar informatie over immigratie en emigratie in het verleden in Nederland, dan zijn het Nationaal Archief en het Centrum voor Familiegeschiedenis de beste plekken om uw onderzoek te beginnen. De onderzoeksgidsen van het Nationaal Archief over immigratie en emigratie bevatten erg handige informatie.
Welke informatie over immigratie en emigratie vindt u bij het Gelders Archief?
Hieronder vindt u een overzicht van Gelderse bronnen rondom immigratie en emigratie:
- Jaarlijkse opgaven van personen die zijn geëmigreerd, verstrekt door de gemeenten aan het provinciaal bestuur, de jaargangen 1850-1865 bevatten gegevens over woonplaats, naam, leeftijd, beroep, godsdienst, welstand, gezinssamenstelling, reden van vertrek en bestemming. Deze opgaven zijn te vinden in het archief van Provinciale Staten: 1850-1588 t/m 1603 (1851-1865)
- Correspondentie, met lijsten van landverhuizers van enkele gemeenten, 1816, 1832-1851. Dit is te vinden in het archief van Gedeputeerde Staten: 0039-12407
- Lijsten van vreemdelingen die vanuit/via België Nederland zijn binnengekomen, ingezonden door de Commissarissen van Politie, 1837-1838. Archieven van de rechterlijke colleges, alleensprekende rechters in de provincie Gelderland, te vinden in:0232-109
- Lijsten van onder anderen Zwitserse landverhuizers in de minuten van uitgaande brieven, 1819.
Archieven van de rechterlijke colleges, alleensprekende rechters in de provincie Gelderland, 1811-1838, te vinden in: 0232-83 - Indices op de besluiten van de Gouverneur, de Commissaris des Konings/der Koningin.
Trefwoorden: vreemdelingen, Nederlanderschap, naturalisaties.
Gegevens: naam, woonplaats. Indices op de besluiten van de Gouverneur, CdK (en -1920: GS), 1818-1949, te vinden in toegang 0040-1524-1694 - Commissie- en Politieboeken der Stad Arnhem, 1680-1795. Verzoeken van buitenlanders om burger te mogen worden van de stad. Oud archief Arnhem,te vinden in 2000-47 t/m 77.
Literatuur
Onderstaande boeken zijn aan te vragen in de studiezaal van het Gelders Archief:
- Gelderse emigranten en kolonisten
Lijst Swierenga 1835-1880
Dit is een uittreksel van: R.P. Swierenga, Dutch emigrants to the United States, South Africa, South America and South East Asia, 1835-1880; an alphabetical listing by household head (Wilmington, Delaware, Scholarly Resources Inc., 1983). Het bevat alleen de Gelderse informatie uit dit boek.Bevolkingsregister van de kolonisatie van Hollandsche boeren aan de Saramacca (Suriname), juni 1845-april 1853
Bijlage 1 in: E.F. Verkade-Cartier van Dissel, De mogelijkheid van landbouwkolonisatie voor blanken in Suriname (Amsterdam 1937) Gelders Archief, bibliotheeknummer RAG 6677 en REN D 462
- Over Hugenoten
A.J. Sevaes van Rooijen
Fransche vluchtelingen te ’s-Gravenhage, verschenen in De Wapenheraut 7 (1903) 263-270Joh. Ruys
Genaturaliseerde Fransche vluchtelingen te Haarlem in 1709, verschenen in De Wapenheraut 20 (1916) 72-78Het Rotterdamsch naturalisatieregister van Franse vluchtelingen 1709-1715
verschenen in de Nederlandsche Leeuw (1978) 159-182
- Over landverhuizers
L. Beelen-Driehuizen, J.H. Kompagnie, Landverhuizers
Aanwijzingen voor het doen van onderzoek naar Nederlandse emigranten en transmigranten (2e kwart 19e eeuw-1940) (Den Haag 1996)
Bibliotheek Gelders Archief, RAG 6534J.H. Kompagnie, POP – gids
Personen Op Papier, Overzicht van archief- en bibliotheekbestanden met gegevens over persoons- en beroepsgroepen in het Nationaal Archief
Zie onder trefwoord: genaturaliseerdenCottaer, J. Lucassen, L. Lucassen, Van over de grens
Gids voor lokaal historisch onderzoek naar immigratie in Nederland
Reeks: Cahiers voor regionale geschiedenis en volkscultuur (Utrecht 1998)J. van Barneveld en A.J. de Jong
De lotgevallen van Nederlandse boeren als kolonisten in Suriname, verslag van een merkwaardig experiment aan de Saramanca in Suriname met Nederlandse boeren en arbeiders voornamelijk afkomstig uit de provincies Utrecht, Gelderland en Overijssel (1995)
Bibliotheek Gelders Archief, RAG 6982H. Hietbrink
Lijst van personen die tussen 1857 en 1880 vanuit Ruurlo zijn geëmigreerd, in: Onder de Kroeseboom (Ruurlo 1984)G.H. Ligterink, De landverhuizers
emigratie naar Noord-Amerika uit het Gelders-Westfaalse grensgebied tussen de jaren 1830-1850 (Zutphen 1981)
Bibliotheek Gelders Archief, RAG 3044J.W. van de Mond, Landverhuizers uit Nijmegen, in: N.A. Hamers (red.)
Zoeklicht zonder Grenzen (Nijmegen 1980) 27-33
Bibliotheek Gelders Archief RAG 4696H. Odink, "Landverhuizers in vorige eeuwen"
in: Kroniek en volksmond van de Gelderse Achterhoek (Didam 1989) 1, 20-31W. Wilterink
Winterswijkse pioniers in Amerika (Winterswijk 1990)
- Overigen
J. van den Borne, Naturalisaties in Nederland in de eerste helft van de negentiende eeuw
verschenen in: Jaarboek van het Centraal Bureau voor Genealogie en het iconografisch bureau, deel 46 (1992), pagina 209-246
Met een lijst van 1471 personen die in de periode 1815-1848 zijn genaturaliseerd, met datum en nummer van het Koninklijk Besluit. Bibliotheek Gelders Archief S 183Luttenberg’s chronologische verzameling der wetten, besluiten en arresten betrekkelijk het openbaar bestuur in de Nederlanden sedert de herstelde orde van zaken in 1813
Alfabetisch register 1813-1924 (Zwolle 1925) 299-351
Onder het trefwoord naturalisatie vindt u een lijst van personen die in de periode 1850-1924 zijn genaturaliseerd, met verwijzing naar het Staatsblad (de lijsten over de periode 1901-1925 zijn ook opgenomen in de alphabetische registers).
Websites met meer informatie:
- Mariners and shipts in Australian Waters
Blader per jaar en maand, per boot, per zeeman of passagier door de State Records Authority of NSW Reels of the Shipping Master's Office. Of zoek op persoonsnaam, naam van boot of haven van vertrek. Met scans van de originele handschriften - Database met de namen van immigranten die via Ellis Island tussen 1892-1924 Amerika zijn binnengekomen
Bij veel treffers kan gerichter gezocht worden door de zoekvraag te beperken in de linkerkolom (het record kan ingezien worden na registratie) - Stichting Boeroe Kon Makandra
Genealogische informatie over de nakomelingen van de boerenkolonisatie in 1845 naar Suriname - Immigratioin and citizenship reords (National Archives of Australia)
Op deze pagina van The National Archives of Australia kunt u beginnen met uw zoektocht naar Nederlanders die na de Tweede Wereldoorlog naar Australië zijn geëmigreerd - Immigratie-database van Library and Archives Canada
Op deze pagina van The Library and Archives Canada kunt u beginnen met uw zoektocht naar Nederlanders die tussen 1865 en 1935 naar Canada zijn geëmigreerd - De website van Vijf Eeuwen Migratie
Meer weten over het migratieverleden van Nederland en haar inwoners? Het project Vijf Eeuwen Migratie van het Centrum voor de Geschiedenis van Migranten vindt u meerdere informatiebronnen en gereedschappen om uw kennis uit te breiden