Bij decreet van Keizer Napoleon van 18 augustus 1811 werd aan alle ingezetenen van de Hollandse departementen die nog geen vaste familienaam of voornaam bezaten, bevolen om binnen één jaar na afkondiging van het decreet een naam aan te nemen. Per gemeente werden daartoe registers voor christenen en joden aangelegd. Het Keizerlijk Decreet van 17 mei 1813 verlengde de mogelijkheid tot naamsaanneming tot 1 januari 1814. In 1825 werd bij Koninklijk Besluit het kiezen van een vaste achternaam nogmaals verplicht gesteld. In deze registers werd geen onderscheid meer gemaakt tussen Christenen en Joden.

De manier van vastleggen was per regio verschillend. In bepaalde regio’s dienden alle ingezeten hun naam te laten vastleggen, in andere regio’s was dat enkel verplicht voor mensen die nog geen vaste naam hadden.

Per gemeente zijn de registers op een andere manier opgemaakt. Soms beperkte de inschrijving zich enkel tot informatie over de vastgelegde naam. In akten uit andere gemeenten is vaak ook informatie terug te vinden over het gezinshoofd, (namen en leeftijden van) kinderen en de oude naam (indien van toepassing) en nieuwe naam.

In het Rivierengebied komen vaak herkomstnamen voor; op de Veluwe patroniemen en in de Achterhoek waren boerderijnamen veelvoorkomend. Meer informatie over de herkomst van familienamen is te vinden op de website van het Centrum voor Familiegeschiedenis.

De onderstaande scans zijn van de registers van naamsaanneming zoals zij te vinden zijn in het Gelders Archief. De registers zijn alfabetisch en daarbinnen op jaar geordend.