1707
Gelderse Landdagsrecessen 1581-1798
Inleiding
2 De Gelderse Landdagen en hun recessen ten tijde van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden en de Bataafse Republiek
laatste wijziging 25-01-2023
11.982 beschreven archiefstukken
509 gedigitaliseerd
totaal 509 bestanden
Inventaris
1584
Bijeenkomst van delegaties uit de Kwartieren van Nijmegen en Veluwe, 24 - 25 maart 1584, te Nijmegen; inclusief delegaties uit Tiel, Zaltbommel, de Tieler- en Bommelerwaarden en Beesd en Rhenoy. Tijdrekening: oude stijl (zie Inleiding, paragraaf 2.5, tijdrekening).
a. Deze bijeenkomst was formeel geen Landdag, d.w.z. niet uitgeschreven door het Hof, maar was wel georganiseerd als een bijeenkomst van meerdere kwartieren, steden en regio's, ter ontvangst van een commissie van drie afgevaardigden uit de Staten-Generaal. Voor deze commissie van drie, zie regest 002 (1584) Nota bene.
b. Van de zeven exemplaren Landdagsrecessen, afkomstig van bestuurlijke instellingen en berustend in het Gelders Archief, bevatten er slechts twee het reces van deze bijeenkomst (dus privé-exemplaren uit particuliere archieven niet meegerekend):
- Het exemplaar van de stad Arnhem, 2000 Oud archief Arnhem, inv. nr. 4695, fol. 48 r. - 54 v.;
- Het exemplaar van de Gelderse Rekenkamer, 0012 Gelderse Rekenkamer, inv. nr. S 2, pp. 607 - 616.
- Een derde afschrift van het reces van deze vergadering, van veel latere datum, vindt men in 0508 Handschriften Rijksarchief in Gelderland, inv. nr. 54 E, fol. 223 v. - 224 r. (zie Inleiding, lijst van bronnen, voor de auteurs van dit afschrift).
- Het exemplaar van de stad Arnhem, 2000 Oud archief Arnhem, inv. nr. 4695, fol. 48 r. - 54 v.;
- Het exemplaar van de Gelderse Rekenkamer, 0012 Gelderse Rekenkamer, inv. nr. S 2, pp. 607 - 616.
- Een derde afschrift van het reces van deze vergadering, van veel latere datum, vindt men in 0508 Handschriften Rijksarchief in Gelderland, inv. nr. 54 E, fol. 223 v. - 224 r. (zie Inleiding, lijst van bronnen, voor de auteurs van dit afschrift).
c. Dit reces is moeilijk te vinden vanwege verscheidene fouten in de bronnen:
- 2000 Oud archief Arnhem, inv. nr. 4695, inhoudsopgave (vooraan in het boekdeel), vermeldt abusievelijk dat de bijeenkomst in 1583 plaatsvond en dat het uitsluitend een overleg betrof tussen ridderschap en steden van het Kwartier van Nijmegen.
- 0012 Gelderse Rekenkamer, inv. nr. S 2, bevat de Landdagsrecessen van begin 1578 tot en met eind 1583 en 0012 Gelderse Rekenkamer, inv. nr. S 3, de recessen van 1584. Men heeft de bijeenkomst van maart 1584 dus per vergissing in inv. nr. S 2 opgenomen, geplaatst tussen de Landdagen van juli 1582 en maart 1583.
- 2000 Oud archief Arnhem, inv. nr. 4695, inhoudsopgave (vooraan in het boekdeel), vermeldt abusievelijk dat de bijeenkomst in 1583 plaatsvond en dat het uitsluitend een overleg betrof tussen ridderschap en steden van het Kwartier van Nijmegen.
- 0012 Gelderse Rekenkamer, inv. nr. S 2, bevat de Landdagsrecessen van begin 1578 tot en met eind 1583 en 0012 Gelderse Rekenkamer, inv. nr. S 3, de recessen van 1584. Men heeft de bijeenkomst van maart 1584 dus per vergissing in inv. nr. S 2 opgenomen, geplaatst tussen de Landdagen van juli 1582 en maart 1583.
d. Onmisbaar voor een goed begrip van de besprekingen is de instructie van de commissie-Van Merode uit de Staten-Generaal te Delft, gedateerd op 22 februari 1584 en te vinden in 2000 Oud archief Arnhem, inv. nr. 4744.
e. Vgl. M.J. van Gent, Landdagen...1423-1584, document nr. 800 (zie Literatuurlijst).
f. In 2000 Oud archief Arnhem, inv. nr. 4814, bevinden zich afschriften van enkele Frans- en Nederlandstalige stukken betreffende Zutphen, overgeschreven van documenten, afkomstig van de Spaanse vijand, d.d. 30 januari, 18 december en 31 december 1584, en onder meer opgesteld door de landsheerlijke raadsheren Joost van Cranevelt en Jacob van Borck. Zutphen bleef van 1572 tot 1591 in Spaanse handen.
e. Vgl. M.J. van Gent, Landdagen...1423-1584, document nr. 800 (zie Literatuurlijst).
f. In 2000 Oud archief Arnhem, inv. nr. 4814, bevinden zich afschriften van enkele Frans- en Nederlandstalige stukken betreffende Zutphen, overgeschreven van documenten, afkomstig van de Spaanse vijand, d.d. 30 januari, 18 december en 31 december 1584, en onder meer opgesteld door de landsheerlijke raadsheren Joost van Cranevelt en Jacob van Borck. Zutphen bleef van 1572 tot 1591 in Spaanse handen.
24 maart
005 punt 4 bijeenkomst: Besluit tot de stellingname dat voortaan alle convooigelden van Holland en Zeeland, evenals die van de andere gewesten, in de algemene krijgskas moeten vloeien.
1707 Gelderse Landdagsrecessen 1581-1798
Inventaris
1584
Bijeenkomst van delegaties uit de Kwartieren van Nijmegen en Veluwe, 24 - 25 maart 1584, te Nijmegen; inclusief delegaties uit Tiel, Zaltbommel, de Tieler- en Bommelerwaarden en Beesd en Rhenoy. Tijdrekening: oude stijl (zie Inleiding, paragraaf 2.5, tijdrekening).
24 maart
005
punt 4 bijeenkomst: Besluit tot de stellingname dat voortaan alle convooigelden van Holland en Zeeland, evenals die van de andere gewesten, in de algemene krijgskas moeten vloeien.
Datering:
1584 maart 24
Notabene:
a. Tot nog toe, zo luidt de kritiek, hebben Holland en Zeeland de door hen geïnde convooien uitsluitend geïnvesteerd in de oorlogsschepen van hun eigen admiraliteiten. Die admiraliteiten zouden voortaan enkel nog mogen beschikken over de door hen buitgemaakte vijandelijke schepen en niet langer over de besteding van de convooigelden.
b. Over de convooien en licenten en de besprekingen daaromtrent, zie ook 2000 Oud archief Arnhem, inv. nr. 4818, brief van Gerhardt Voeth, 18 jan. 1584 (stilo veteri).
c. Voor de termen 'Convooien', 'licenten', 'Prijsen' en 'stilo veteri', zie Verklarende woordenlijst.
b. Over de convooien en licenten en de besprekingen daaromtrent, zie ook 2000 Oud archief Arnhem, inv. nr. 4818, brief van Gerhardt Voeth, 18 jan. 1584 (stilo veteri).
c. Voor de termen 'Convooien', 'licenten', 'Prijsen' en 'stilo veteri', zie Verklarende woordenlijst.
Bloknummer:
2000
Inventarisnummer:
4695
Folionummer:
50 r.
laatste wijziging 10-05-2019
laatste wijziging 25-01-2023
11.982 beschreven archiefstukken
509 gedigitaliseerd
totaal 509 bestanden
Kenmerken
laatste wijziging 25-01-2023
11.982 beschreven archiefstukken
509 gedigitaliseerd
totaal 509 bestanden