Adresboeken zijn boeken met daarin de namen en adressen van personen (alleen de hoofdbewoner), bedrijven, instellingen en verenigingen (vaak inclusief lijsten van werknemers en bestuursleden). Vaak zijn in de adresboeken ook stadsplattegronden opgenomen. De adresboeken zijn een belangrijke bron voor genealogisch onderzoek.

Naast een overzicht van alle adressen, begint een adresboek vaak met een deel met algemene informatie. De soort informatie verschilt per boek, maar het gaat onder meer om zaken als:

Wij hebben in onze collectie alleen de adresboeken van Arnhem en omstreken (Doorwerth, Heveadorp, Oosterbeek, Rozendaal, Velp, Westervoort en Wolfheze). Voor adresboeken van andere steden, kunt u terecht bij andere archiefinstellingen.

U kunt hier online zoeken in onze adresboeken op naam, bedrijfsnaam of straatnaam. U doorzoekt dan de inhoud van deze boekjes. Wilt u alleen zoeken in een bepaald jaar of plaats? Gebruik dan de filters ‘jaar’ en ‘plaats’ onder de zoekbalk.

De adresboeken van de periode 1855-1942 zijn online te doorzoeken. Vanwege auteursrechtwetgeving mogen de adresboeken van de periode 1947-1972 niet online gepubliceerd worden. U kunt deze delen wel in onze studiezaal inzien. Voor inzage in deze jaren, neemt u contact met ons op via het contactformulier.

Houd bij het zoeken door adresboeken rekening met het volgende:

• Zoek altijd van uitgebreid naar beperkt. Zoek dus bijvoorbeeld eerst op een naam en filter daarna pas op plaats of jaar
• Zoek ook op oude spelling. In sommige adresboeken wordt namelijk oude spelling gebruikt, zoals: Nu telefoon, toen telephoon; nu vereniging, toen vereeniging; nu fotograaf, toen photograaf
• Er is sprake van een ander woordgebruik en een andere benaming van beroepen, zoals: weduwenhuis, rijks-telegraaf, lettergieter, comestibles en gérant
• Er worden vaak afkortingen gebruikt voor straatnamen, beroepen en titels, zoals:

  • Homm.weg voor Hommelseweg of Apeld.weg voor Apeldoornseweg
  • Mag. Bed. voor magazijnbediende of fab. Arb voor fabrieksarbeider
  • Bar. voor Baron, jonkvr. voor jonkvrouwe
• De adresboeken zijn door een computersysteem ingelezen via optical character recognition (OCR). Dat betekent dat de computer zelf woorden heeft herkend in de scans. Dat systeem is niet perfect. Niet alle woorden zijn goed leesbaar door een computer waardoor er dus fouten voorkomen. Het kan handig zijn om wildcards te gebruiken bij het zoeken. Relatief vaak voorkomende fouten zijn:
  • De hoofdletter R wordt soms als een hoofdletter B getoond. (Roos wordt Boos)
  • Hoofdletter V wordt soms als een hoofdletter Y getoond. (Veen wordt Yeen)
  • De kleine letter u wordt als kleine letter n gelezen
  • De kleine letters l, h, en r kunnen als i gelezen worden. (Alink wordt Aiink, Alphen wordt Alpiien en Zuiderhoek wordt Zuideihoek)

Lees het nieuwsbericht van 3 december 2015.