Militairen
Hoe zoekt u informatie over militairen?
Vraag de staat van dienst van een militair op. Het Ministerie van Defensie houdt een dossier bij van iedere militair die in dienst is of in dienst geweest is. Onder bepaalde voorwaarden kunt u deze informatie inzien. 100 jaar na de geboortedatum worden de dossiers vernietigd.
Is er geen dossier (meer) aanwezig bij Defensie? Volg dan het stappenplan van het Centrum voor Familiegeschiedenis.
Is er geen dossier (meer) aanwezig bij Defensie? Volg dan het stappenplan van het Centrum voor Familiegeschiedenis.
Welke bronnen over militairen heeft het Gelders Archief?
De volgende bronnen met betrekking tot militairen kunt u gedigitaliseerd inzien op onze website, aanvragen om te laten scannen als dat nog niet is gebeurd of inzien op de studiezaal van het Gelders Archief:
- Lijst van weerbare mannen, 1552 (Overkwartier, deel Graafschap Zutphen)
- Hof van Gelre en Zutphen (0124), inv.nr. 2018
- Staten van Oorlog, 1598, 1600-1671, 1755-1795 (met hiaten):
Jaarlijkse begrotingen met gegevens over officieren en buitenlandse politiek:- Staten van het Kwartier Zutphen en hun gedeputeerden (0005), inv.nr. 270-304 (1598, 1755-1788, 1793-1795)
- Familie van Rhemen; Bibliotheek (0993), inv.nr. 118 (1609, 1649, 1660, 1662, 1663, 1665, 1670 en 1671)
- Staten van het Kwartier van Veluwe en hun Gedeputeerden (0008), inv.nr. 219-229 (1600, 1771-1782)
- Serviesgeldregisters, 1640-1795 (met hiaten)
- Fiscale bijdragen van militairen aan de stad Arnhem
- Oud Archief Arnhem (2000), inv.nr. 3487-3506
- "Appointee's Boek", register van soldij, betaald aan militairen die door het kwartier zijn aangesteld, 1766. Met lijsten van nieuwe aanstellingen, 1764-1795
- Staten van het Kwartier van Nijmegen en hun Gedeputeerden (0003), inv.nr. 565
- Register van aanstellingen van militairen ten laste van Gelderland (register van allerhande militaire commissiën (aanstellingen), 1781-1795
- Staten van het Kwartier van Veluwe en hun Gedeputeerden (0008), inv.nr. 972
- Lijst van weerbare mannen Borculo, Gendringen en Etten, 1784
- Staten van het Kwartier van Zutphen en hun Gedeputeerden (0005), inv.nr. 1350
- Staat van gratificaties, betaald aan het te Nijmegen gelegerde Corps Anspachse Troupes in de periode 1788-1790, (1791)
- Staten van het Kwartier van Nijmegen en hun Gedeputeerden (0003), inv.nr. 566
- Gewapende Burgerwacht, 1796, 1797
- Gewestelijke besturen in de Bataafs-Franse tijd (0016), inv.nr. 427, 428
- Lijst van rekruten voor de Bataafse Leger, met kostenopgave, 1800:
- Gewestelijke besturen in Bataafs-Franse tijd (0016), inv.nr. 814
- Lijsten van weerbare mannen, 1803, 1804
- Gewestelijke besturen in de Bataafs-Franse tijd (0016), inv. 1768
- Lijsten van dienstplichtigen, lichting 1808-1811
- Gewestelijke besturen in de Bataafs-Franse tijd (0016), inv.nr. 4477-4483
- Registers met namen van mannen tussen 20 en 40 jaar, in verband met dienstplicht voor de Nationale Garde. Vaak met gegevens over burgerlijke staat, beroep en vermogen.
- Gewestelijke besturen in de Bataafs-Franse tijd (0016), rubriek Conscriptie en "inscription maritime"
- Krijgsraden in Gelderland(1078), 1814-1974
- Stammrolle der Gemeinden Sevenaer, Alt-Sevenaer, Malburgen, Amt Huissen, Wehl, Hülhuusen, Duiven, Nieuwgraaf, Loo en Groessen, ± 1815 Naam, leeftijd, geboorteplaats, beroep en keuring van mannen in verband met dienstplicht
- ORA Lobith (0706), inv.nr. 3393
- Provinciaal Blad van Gelderland, 1815-1984; Deserteurs (ouders, geboorteplaats en -datum, beschrijving van het uiterlijk), militairen en hun corps
- Controleboeken van de Mobiele Schutterij, 1830-1839, Aantekening van de veranderingen en bewegingen der officieren, onderofficieren en schutters. Naam, rang, geboorteplaats, geboortedatum, mutaties en laatste woonplaats van de schutter, namen van de ouders. Voorwaarde: nummer van afdeling en bataljon moeten bekend zijn
- Militaire hospitalen in Gelderland (1103), 1842 – 1940
Waar zijn de Gelderse militieregisters?
Na de invoering van de dienstplicht moest iedere mannelijke inwoner van achttien jaar (later negentien, later twintig) zich melden voor de Nationale Militie. In de gemeente waar ze woonden werden ze geregistreerd in de militieregisters. Niet iedereen moest ook echt in dienst, uit de lichting van dat jaar werd een bepaald aantal mannen ingeloot. Wie werd ingeloot werd bijgehouden in de lotingsregisters.
Omdat iedere dienstplichtige jonge man zich moest inschrijven zijn de militieregisters een waardevolle bron voor de periode 1811-1940. De militieregisters van het provinciaal bestuur zijn helaas in de Tweede Wereldoorlog verloren. Er is om die reden geen volledig Gelders overzicht van deze bron.
Omdat iedere dienstplichtige jonge man zich moest inschrijven zijn de militieregisters een waardevolle bron voor de periode 1811-1940. De militieregisters van het provinciaal bestuur zijn helaas in de Tweede Wereldoorlog verloren. Er is om die reden geen volledig Gelders overzicht van deze bron.
In de archieven van een aantal gemeentes zijn de registers, voor sommige periodes, nog wel bewaard gebleven:
- Arnhem, 1808 – 1813
- Arnhem, 1814 – 1851
- Arnhem, 1852 – 1859
- Elden, 1815
- Elst, 1814 – 1816
- Elst, 1817 – 1914
- Lent, 1811 – 1816
- Rheden, 1840 – 1949
- Rozendaal, 1818 – 1935
- Valburg, 1817 – 1918
Een tweede alternatief zijn de huwelijkse bijlagen. Deze werden tot 1933 voor iedereen die trouwde opgemaakt en bewaard. Voor de bruidegom vindt u er doorgaans ook een uittreksel uit het militieregister. De huwelijkse bijlagen zijn niet op onze site te vinden, om ze op te vragen neemt u contact met ons op .
Literatuur
Onderstaande boeken zijn ter inzage bij het Gelders Archief
- J. Mac Lean, Huwelijksintekeningen van Schotse militairen in Nederland, 1574-1665. (Zutphen 1976) Gelders Archief, Bibliotheeknummer 2301
- Collectie Wolters, 1648-1811. Huwelijksinschrijvingen van militairen:
- Arnhem, 1648-1811
- Garnizoenen, gelegerd in diverse Gelderse gemeenten. Hierin: Bredevoort, Doesburg, Doetinchem, Elburg, Groenlo, Harderwijk, Hattem, Lochem en Wageningen
- Overige plaatsen ten noorden van de Rijn
N.B. Het deel van Zutphen ontbreekt - Nijmegen, 1648-1810
- Tiel, 1648-1811 en Zaltbommel (1649-1811)
- Overige plaatsen ten zuiden van de Rijn en Lek
- Aangrenzend Duits gebied (Oostelijke barrièresteden)
- Provincie Overijssel met uitzondering van de steden Zwolle, Deventer en Kampen
- J.G.A. Hoogerlinden, Losse aantekeningen uit het trouwboek van de gerefor¬meerde kerk te Arnhem, 1608-1630, De Navorscher 74 (1925), p. 222-232 en 269-279. Bibliotheeknummer S 25
- Naam- en Ranglijst van de officieren van het Koninklijk Leger der Nederlanden en van Nederlands Indië 1867, 1869, 1898-1945. Bibliotheeknummer S268
- C.H.M. Hendrikx, Klapper op de stamboeken van officieren van de Landmacht. Bibliotheeknummer. 330
- Broncommentaren V: De militieregisters 1815-1922 (Den Haag, 1986)
- Broncommentaren V: De staten van Oorlog te Lande en de Generale Petities, 1576-1795 (Den Haag, 1990)
- J.P.C.M. van Hoof, Enkele richtlijnen voor het verrichten van genealogisch onderzoek naar militairen, behoord hebbende tot de Nederlandse troepen te land; Gens Nostra 39, p. 249-263 (1984). (Bibliotheeknr. 4591)
- J.H. Kompagnie, Onderzoeksgids Soldaten Overzee. Aanwijzigingen voor het doen van onderzoek naar onderofficieren en minderen bij het Koninklijk Nederlandsch-Indisch Leger (KNIL) en bij het leger in West-Indië, 1815-1949. (Den Haag 1996).(Bibliotheeknr. 6533)
- Sectie Militaire Geschiedenis: diverse titels. (Bibliotheeknr. S 403)
- Stichting Menno van Coehoorn is een landelijke vrijwilligersorganisatie die sinds 1932 ijvert voor het behoud van historische verdedigingswerken