De Gemeente, die van alle overheden het dichtst bij het publiek stond en de meeste bemoeienis had met het dagelijks leven, verkeerde daardoor als vanzelf in een ongemakkelijke positie. Ze moest fungeren als schakel tussen de bevolking en de bezetter en kreeg daardoor dan ook ruimschoots haar deel van de al genoemde zorgen en spanningen. Behalve die spanningen leverde de bezetting ook gewoon rompslomp op. Een deel van die rompslomp bestond in verzwaring van bestaande taken, bijvoorbeeld die op het gebied van de openbare nutsbedrijven. Voorzieningen moesten in de loop van de oorlog met steeds primitiever middelen en dus met steeds meer improvisatietalent worden gaande gehouden.

Er waren ook taken bijgekomen. De oorlog veroorzaakte vooral in de latere jaren een ongekende schaarste aan gebruiks- en verbruiksgoederen. Een systeem van rantsoenering was al vóór de Duitse inval opgezet. Anders dan in de Eerste Wereldoorlog ging de organisatie ditmaal uit van het Rijk, maar dat nam niet weg dat de uitvoering grotendeels op de gemeenten neerkwam. Zo had ook Arnhem weer zijn gemeentelijk distributiebureau.

Als garnizoensplaats en provinciehoofdstad kreeg de stad met Duitse militairen èn burgers te maken. De Gemeentesecretarie was het voor de hand liggende kantoor waar die met hun vragen en wensen terecht konden. Zaken moesten soms op korte termijn voor hen worden geregeld, waarbij de gewone procedures en het gewone werk wel eens op het tweede plan zullen zijn gekomen. In het ambtelijk verkeer van alledag deed de bezetter zijn invloed trouwens alleen al gelden door zijn taal. De Generalkommissar für Verwaltung und Justiz drong meteen al in juli '40 sterk aan op gebruik van het Duits in die bescheiden van Rijk, provincies en grotere gemeenten waarvan was te verwachten dat ze Duitse autoriteiten onder ogen zou komen. In feite kwam die aandrang neer op een voorschrift. Inzending van teksten in het Nederlands was weliswaar niet verboden, maar de Duitsers pasten een eenvoudig middel toe om ze zich van het lijf te houden: ze maakten van elk Nederlandstalig stuk hun eigen Duitse versie,
die automatisch de status van alleen geldig origineel kreeg. Dat was, nog afgezien van de te verwachten vertraging, een weinig aanlokkelijk vooruitzicht, in het bijzonder wanneer het op subtiele formuleringen aankwam. Secretarieën konden voor problemen met het Duits overigens de hulp inroepen van de Vereeniging van Nederlandsche Gemeenten. Zie Archief Gemeentesecretarie Arnhem, serie 1940-1949, inv. nr. 25.