Menu

De chat is beschikbaar van maandag tot en met vrijdag tussen 13:00 en 16:00 uur. Is de chat offline? Bekijk onze Veelgestelde vragen of stel uw vraag via ons contactformulier.

Uw zoekacties: Aartsdiocesane R.K. Boeren- en Tuindersbond (ABTB)

0681 Aartsdiocesane R.K. Boeren- en Tuindersbond (ABTB)

Archieftoegang

Hier vindt u de inventaris van een archieftoegang. Hierin staat beschreven welke stukken zich in dit archief bevinden. 
 
Het nummer dat voor de titel van het archief staat is het toegangsnummer van dit archief. Het nummer dat voor de beschrijving van een stuk staat is het inventarisnummer. 
  • Bij ‘Kenmerken’ vindt u algemene informatie over dit archief
  • Bij ‘Inleiding’ vindt u achtergrondinformatie over dit archief, denk hierbij aan de openbaarheid, de archiefvormer en de oorsprong en opbouw van het archief.
  • Bij ‘Inventaris’ vindt u de lijst met beschrijvingen van stukken die zich in dit archief bevinden. 

Hoe zoekt u door een archieftoegang?

Klik op de zoekbalk links bovenin en voer uw zoekterm(en) in. Klik vervolgens op ‘zoek’.
Onder ‘Gevonden archiefstukken’ verschijnen de beschrijvingen van stukken uit dit archief waar deze term in voorkomt. Om te zien in welk deel van het archief deze stukken zitten klikt u op ‘Inventaris’. Dor telkens te klikken op het woord/de woorden die vetgedrukt worden weergegeven komt u uit bij de (met geel gemarkeerde) zoektermen. 

Welke archieftoegangen heeft het Gelders Archief?

Bekijk het Archievenoverzicht  om te zien welke archieven zich in het Gelders Archief bevinden. Deze zijn niet allemaal geïnventariseerd en beschikbaar voor inzage. Als er geen inventarislijst beschikbaar is, is dit archief helaas nog niet in te zien. 
 

 

beacon
 
 
Naar boven om te zoeken
0681   Aartsdiocesane R.K. Boeren- en Tuindersbond (ABTB)
Inleiding
1. Auteursrechten en andere rechten
2. Openbaarheid en citeren
3. Provinciale Gelderse Boerenbond (P.G.B.) 1896-1917
4. Aartsdiocesane Rooms-Katholieke Boeren- en Tuindersbond (A.B.T.B.)
5. Het archief
6. Aanwijzingen voor het onderzoek
7. Bijlagen
laatste wijziging 05-01-2024
683 beschreven archiefstukken
13 gedigitaliseerd
totaal 16 bestanden
Inventaris
1. Provinciale Gelderse Boerenbond
N.B. De Provinciale Gelderse Boerenbond (P.G.B.) werd in 1896 opgericht als christelijke tegenhanger van de neutrale Gelders-Overijsselse Maatschappij van Landbouw. Zij bleef bestaan tot 1917, toen zij werd opgevolgd door de rooms-katholieke A.B.T.B. De protestants-christelijke leden van de P.G.B. verenigden zich enige jaren later in de Christelijke Boeren- en Tuindersbond.
2. Aartsdiocesane Rooms-Katholieke Boeren- en Tuindersbond
2.1. Hoofdbestuur
2.2. Door de A.B.T.B. opgerichte organisaties
N.B. De gegevens betreffende de organisaties, vermeld in de kopnoten bij de subrubrieken in deze afdeling, zijn (tenzij anders vermeld) ontleend aan de jaarverslagen van de A.B.T.B., inv.nrs. 133-179, en aan inv.nr. 283.
0681 Aartsdiocesane R.K. Boeren- en Tuindersbond (ABTB)
Inventaris
2. Aartsdiocesane Rooms-Katholieke Boeren- en Tuindersbond
2.2.
Door de A.B.T.B. opgerichte organisaties
N.B. De gegevens betreffende de organisaties, vermeld in de kopnoten bij de subrubrieken in deze afdeling, zijn (tenzij anders vermeld) ontleend aan de jaarverslagen van de A.B.T.B., inv.nrs. 133-179, en aan inv.nr. 283.
laatste wijziging 15-07-2019
2.2.01. Algemeen Assurantiekantoor
N.B. Zie ook inv.nr. 184. Het Algemeen Assurantiekantoor werd in februari 1920 opgericht met als doel: advisering en bemiddeling voor de leden bij het afsluiten van verzekeringen. De algemene vergadering keurde de (her?)oprichting op 23 augustus 1927 goed.
2.2.02. Agrarisch-Sociale en Sociaal-Economische Voorlichtingsdienst
N.B. Eind 1957 besloot het hoofdbestuur tot het instellen van een studiegroep voor agrarisch-sociale voorlichting. Deze moest bestuderen hoe de voorlichting gegeven kon worden. De agrarisch-sociale voorlichting startte in 1958 met de vorming van gespreksgroepen, eerst in enkele, later in meer afdelingen. In deze gespreksgroepen kwamen onderwerpen aan de orde als: boer en tuinder in de samenleving, financiële verhoudingen in het gezin en bedrijfsopvolging. In 1960 werd voor de eerste maal een hoofd van de agrarisch- sociale voorlichting benoemd. In 1963 werd gestart met de sociaal-economische voorlichtingsdienst. Het accent lag bij deze nieuwe vorm van voorlichting op de individuele advisering inzake bedrijfsoverdracht en -beëindiging, investeringen en oudedagsvoorzieningen.
2.2.03. Boerenvakbond
N.B. Het besluit tot oprichting van de Boerenvakbond werd genomen in de algemene vergadering van 13 en 14 november 1919. De bond werd in 1925 opgeheven.
2.2.04. Boerinnenbond/Katholieke Plattelandsvrouwenorganisatie
N.B. Zie ook inv.nr. 254. De Boerinnenbond werd als centrale organisatie in 1947 opgericht. Vanaf eind jaren twintig bestonden er in het werkgebied van de A.B.T.B. op diverse plaatsen "boerinnenbonden", ook wel "afdelingen" genoemd (zie inv.nr. 141, p. 41, en 277, 8 juli 1927). De A.B.T.B. stimuleerde de oprichting van de bonden door verslagen van hun activiteiten in het Boerinnenblad te plaatsen, dat vanaf 1929 als bijlage in het "Boeren- en Tuindersblad" was opgenomen. Toen na de oorlog de A.B.T.B. en zijn eigen organisaties opnieuw werden opgericht, besloot men de boerinnenbonden centraal te organiseren. In 1964 werd de naam van de bond "Katholieke Plattelandsvrouwenorganisatie" (K.P.O.).
2.2.05. Bond van Landelijke Rijverenigingen
N.B. Zie ook inv.nr. 255. De bond is ca. 1933 opgericht. De concept-reglementen van de werden in de vergadering van het dagelijks bestuur van de A.B.T.B. van 4 december 1933 goedgekeurd.
2.2.06. Bond van R.K. Agrarische Functionarissen
N.B. Sinds 1958 in de jaarverslagen vermeld, met secretariaat in het kantoor van de A.B.T.B.
2.2.07. Commissie voor cursussen voor zaakvoerders
N.B. De commissie bestond al in 1919. In de eerste vergadering na de oorlog werd vastgesteld, dat de archiefstukken van vóór 1945 verdwenen waren. In 1952 werd de naam: "Commissie voor opleiding tot zaakvoerder", met als taak: de zorg voor de cursus voor coöperatieve organisatie en bedrijfskennis, vroeger zaakvoerderscursus geheten. Van 1952-1962 was de secretaris van de A.B.T.B. tevens secretaris- penningmeester van de commissie.
2.2.08. Coöperatiedienst
N.B. Zie ook inv.nr. 256. De toenemende behoefte aan een ruimere voorlichting over de coöperatie als middel om de economische positie van de leden te versterken leidde in 1958 tot de instelling van een Coöperatiedienst. Tot de taken van de dienst behoorde o.a. de vorming van kader, dat (inv.nr. 174, p.10) op bestuurlijk niveau mee leiding moest geven aan coöperatieve samenwerkingsvormen in de land- en tuinbouw.
2.2.09. Coöperatieve Centrale Landbouwver. "De Handelsraad"
N.B. De Handelsraad werd in 1918 opgericht (inv.nr. 133, p. 119) en had als taak de bundeling van de aankoop van grondstoffen voor het boerenbedrijf van alle aangesloten leden (inv.nr. 305, 25 okt. 1957). Het dagelijks bestuur van de A.B.T.B. vormde het bestuur van de Handelsraad, het hoofdbestuur de raad van toezicht. Bij de tijdelijke opheffing van de A.B.T.B. in 1941 werd de Handelsraad verzelfstandigd als "Coöperatieve Centrale Landbouwvereniging De Handelsraad van de A.B.T.B. G.A.".
2.2.10. Coöperatieve Eierveiling
N.B. De Gelderse Eierveiling werd sinds de oprichting van de A.B.T.B. samen met de Gelders-Overijsselse Maatschappij van Landbouw geëxploiteerd (inv.nr. 155, p. 206, en inv.nr. 156, p. 225). Na opzegging van het samenwerkingscontract door de G.M.L. per 1 jan. 1947 werd de Coöperatieve Eierveiling van de A.B.T.B. (C.E.V.) opgericht, die het bedrijf voortzette van de Twentse Eierond te Almelo en de Gelderse Eierveiling. Op 1 juli 1965 ging de eierveiling een fusie aan met de Oostelijke Pluimveecoöperatie (O.P.C.) onder de naam Sameico.
2.2.11. Coöperatieve Pluimveehoudersbond Groenlo
N.B. Zie ook inv.nr. 257. Deze bond was een instelling van de afdeling Groenlo. Zij had als doel: bevorderen van de nutpluimveehouderij in het algemeen en de exploitatie van de aan de vereniging toebehorende broedmachines in het bijzonder. Sinds de statutenwijziging in 1967 luidt de naam van de bond: Coöperatieve Pluimveehoudersbond van de A.B.T.B.
2.2.12. Coöp. Ver. Voorlichtingsdienst van de A.B.T.B.-coöperatie
N.B. De vereniging had als doel het geven van voorlichting op het gebied van de veeteelt, en het verrichten van technische werkzaamheden op de bedrijven van de leden. Leden konden zijn: de Handelsraad en zijn leden, en andere rechtspersoonlijkheid bezittende verenigingen werkzaam in het werkgebied van de A.B.T.B.
2.2.13. Coöperatieve Verkoopvereniging
N.B. Zie ook inv.nr. 184. Op 3 december 1926 werd in de Kring Gelderland een verkoopvereniging voor vee opgericht (inv.nr. 276, 10 dec. 1957). Zij werd goedgekeurd bij K.B. van 8 april 1927 en had als doel: aan- en verkoop van vee op coöperatieve basis (inv.nr. 305, 25 okt. 1957). Ook in de Kring Overijssel werd in 1926 een verkoopvereniging opgericht, die goedgekeurd werd bij K.B. van 31 maart 1927. De officiële naam van de verenigingen luidde: "Vereeniging van den A.B.T.B. Kring ... ter bevordering van den eerlijken handel in landbouw- en veeteeltproducten", in de praktijk afgekort tot "Verkoopvereeniging van den A.B.T.B. Kring ..." In 1942 fuseerden beide verenigingen tot Coperatieve Verkoopvereniging (C.V.V.). De statuten werden goedgekeurd in de vergaderingen van 24 april en 23 mei 1947 en bij notariële akte vastgesteld op 8 december 1947. De C.V.V. was sinds 1942 eigenaar van NV Engrosslachterij "Welling" te Borculo, en sinds 1949 via "Welling" ook van de Eerste Gelderse Vleeswarenfabriek (EGV), en van de Autogarage de Enk (inv.nr. 282). Op 1 juli 1960 vond een fusie plaats met de Coöperatieve Veeafzetvereniging voor Limburg, de Limco. De nieuwe combinatie heette de Coöperatieve Centrale Veeafzetvereniging GA, afgekort Saveco. Deze fuseerde per 1 januari 1965 met de Vleescentrale. De nieuwe coöperatie kreeg de naam Coveco (inv.nr. 173; zie 0746 Coöperatieve Vereniging voor Veeafzet en Vleesverwerking Coveco B.A.).
2.2.14. Deken van der Waardenfonds
N.B. De Stichting "Deken van der Waardenfonds" werd op 27 september 1938 opgericht ter gelegenheid van het vijftigjarig priesterjubileum van de geestelijk adviseur van de A.B.T.B., H.A.P.C. van der Waarden. Het doel van het fonds is het verlenen van financiële steun aan zonen van leden van de A.B.T.B., die opgeleid worden voor het priesterschap. Deken van der Waarden was zelf voorzitter van de Stichting en beheerde ook de financiële middelen van het fonds tot zijn overlijden op 19 januari 1947.
2.2.15. Imkersbond
N.B. De belangen van de bijenhoudende leden van de A.B.T.B. werden aanvankelijk waargenomen door de Bijenhoudersbond van de Noord-Brabantse Christelijke Boerenbond (N.C.B.). In 1946 besloot de A.B.T.B. tot de oprichting van een eigen bijenhoudersbond. Op 27 augustus 1947 werd de oprichtingsvergadering gehouden en op 9 januari 1948 werd koninklijke goedkeuring verkregen. De "R.K. Bond van Bijenhouders van de A.B.T.B.", kortweg Imkersbond, begon haar werkzaamheden per 1 januari 1948.
2.2.16. Inspectiedienst
N.B. Zie ook inv.nr. 258. De inspectiedienst bestaat vermoedelijk al sinds 1917, met als taak: de organisatie in kennis te stellen van de werkzaamheden der afdelingen en verslag uit te brengen over hun geestelijk en stoffelijk welzijn. Bovendien moest de dienst zorgen voor goede boekhouding bij de afdelingen en regelmatig de boekhoudingen controleren.
2.2.17. Jonge Boeren- en Tuindersbond (J.B.T.B.)
N.B. Zie ook inv.nr. 259. De J.B.T.B. werd als centrale organisatie van jonge boeren en tuinders van de A.B.T.B. in 1946 opgericht. Sinds de jaren twintig bestonden in het werkgebied van de A.B.T.B. al op diverse plaatsen "Jonge Boerenbonden", ook wel "afdelingen" of "verenigingen van jonge boeren" genoemd. In 1926 sloten de jongeboerenbonden in Salland zich onder auspiciën van de A.B.T.B. Kring Overijssel tot een "kring" of "federatie" aaneen. In de jaren daarop geschiedde hetzelfde in de andere kringen. Na de oorlog besloot men ook de jonge boeren en tuinders centraal te organiseren. Na herstel van de organisatie op lokaal niveau (afdelingen) en op streekniveau (kringen) in het najaar van 1945 ging men over tot het formeren van provinciale besturen. De voorzitters van deze besturen vormden het hoofdbestuur van de J.B.T.B., dat voor het eerst vergaderde op 15 februari 1946. De J.B.T.B. ging overeenkomstig de wens van het episcopaat deel uitmaken van de in 1946 opgerichte Katholieke Nederlandse Jonge Boeren- en Tuindersbond (K.N.J.B.T.B.). In de loop van de jaren vijftig liep door de ontwikkelingen in de agrarische sektor het ledental van de J.B.T.B. terug. In reaktie hierop ontwikkelde de J.B.T.B. zich van een standsorganisatie voor jonge boeren tot een plattelandsjongerenorganisatie. Een nauwe samenwerking groeide met de meisjesorganisatie van de A.B.T.B. (M.B.A.), die o.a. tot uiting kwam in gecombineerde jaarvergaderingen. M.B.A. en J.B.T.B. gingen in 1965 samen als Katholieke Plattelandsjongeren Organisatie (K.P.J.).
2.2.18. Jonge Boerinnenbond/Meisjesbeweging (J.B.B./M.B.A.)
N.B. De jonge boerinnen hadden tot 1956 geen eigen centrale organisatie. Ze maakten tot dat jaar deel uit van de Boerinnenbond (B.B.), die plaatselijk wel zogenoemde jongerensecties kende. Op 3 oktober 1956 ontving men van de aartsbisschop van Utrecht het goedgekeurde organisatieschema voor de eigen organisatie. De veranderingen in de agrarische sector leidden ertoe, dat de standsorganisatie werd uitgebouwe tot een katholieke plattelandsjongerenorganisatie. In 1962 werd de naam "Jonge Boerinnenbond" (J.B.B.) gewijzigd in "Meisjesbeweging van de A.B.T.B." (M.B.A.). In toenemende mate kwam het tot samenwerking met de J.B.T.B. Men hield o.a. gecombineerde jaarvergaderingen. In 1965 gingen M.B.A. en J.B.T.B. samen als "Katholieke Plattelandsjongeren Organisatie" (K.P.J.).
2.2.19. Katholieke Plattelandsjongerenorganisatie (K.P.J.)
N.B. Zie ook inv.nr. 259. De K.P.J. is ontstaan uit een fusie tussen de Meisjesbeweging van de A.B.T.B. (M.B.A.) en de Jonge Boeren- en Tuindersbond van de A.B.T.B. (J.B.T.B.). De fusie kwam tot stand op een gecombineerde algemene vergadering op 14 november 1965. De K.P.J. is georganiseerd in afdelingen (lokale organisaties), kringen (streekorganisaties) en (inter-)provinciale organisaties. De K.P.J. is ook vertegenwoordigd in de overkoepelende Vereniging van Katholieke Plattelandsjongeren in Nederland (K.P.J.N.).
2.2.20. Kringen
N.B. Zie ook inv.nrs. 222-240. Notulen van kringvergaderingen 1920-1928 in inv.nrs. 271-278. De kringen behartigden de belangen van de leden op provinciaal niveau. De kringen Friesland en Overijssel bestonden al in 1919. Utrecht werd opgericht in januari 1920 (inv.nr. 271; eerste bestuursvergadering 11 dec.), Gelderland op 13 februari 1920 (sinds 1921 verdeeld in kring- of streekgroepen, waarvan de voorzitters het kringbestuur vormen). Oprichting van de Vereniging Drenthe Vooruit (inv.nrs. 487-490) in 1926 leidde tot vorming van afdelingen en een kring in Drente (sinds 1935 Groningen-Drente, in 1959 gesplitst in de kringen Groningen en Drente). De kring Zuiderzeeland dateert van 1956.
2.2.21. Landbouwboekhoud- en Accountantsbureau
N.B. Het Landbouwboekhoudbureau wordt in de jaarverslagen voor het eerst genoemd in 1927 en had als doel leden te adviseren bij het opstellen en bijhouden van hun boekhouding en hen behulpzaam te zijn bij oplossen van belastingtechnische en bedrijfseconomische vraagstukken. Vanaf 1940 werden op verschillende plaatsen bijkantoren gesticht. In 1950 is de naam gewijzigd in Landbouwboekhoud- en Accountantsbureau.
2.2.22. Pluimvee(houderij)commissie
N.B. Zie ook inv.nr. 260. Aanvankelijk waren er provinciale pluimveecommissies. De eerste vergadering van de Diocesane Commissie voor de Pluimveebelangen, bestaande uit vertegenwoordigers van de gewestelijke commissies, vond op 17 november 1920 plaats. Sinds 1921 werd de commissie de Diocesane Pluimveecommissie genoemd, van 1946-1950 Pluimveecommissie. Er wordt hierna in de jaarverslagen van de A.B.T.B. niets meer vermeld over een pluimveecommissie, totdat in 1958 een pluimveehouderijcommissie wordt genoemd.
2.2.23. Tuinbouwcommissie/Tuinbouwvakorganisatie
N.B. Zie ook inv.nrs. 263-265. In 1932 besloot het dagelijks bestuur een tuinbouwcommissie in het leven te roepen (inv.nr. 31, 1 feb. en 4 juli 1932). Moeilijke omstandigheden voor de tuinbouw, met name voor de groenteteelt, waren voor het hoofdbestuur mede aanleiding om na te gaan of voor deze tak van bedrijf een eigen vakvereniging binnen de A.B.T.B. opgericht kon worden. Op 28 juni 1946 werd de voorbereidingscommissie, de tuinbouw-commissie, geïnstalleerd. Op 17 februari 1950 vond met goedkeuring van de aartsbisschop en het hoofdbestuur de oprichting van de tuinbouwvakorganisatie plaats.
2.2.24. Tuinbouwdemonstratiebedrijf Breedenbroek
N.B. Zie ook inv.nrs. 266-267 en voor de periode 1928-1949: archief Ged. Staten van Gelderland, voorl. inv.nr. 9576. Het tuinbouwdemonstratiebedrijf werd op 1 augustus 1927 opgericht. Het doel was, onder leiding van bekwame vakonderwijzers belanghebbenden proefondervindelijk en aanschouwelijk te tonen hoe diverse produkten geteeld moesten worden en welke resultaten konden worden bereikt. In 1956 werd het bedrijf opgeheven (inv.nr. 305, 25 okt. 1957).
2.2.25. Tuinbouwdemonstratiebedrijf Didam
N.B. Zie ook inv.nrs. 266-267 en voor de periode 1928-1949: archief Ged. Staten van Gelderland, voorl. inv.nr. 9576. Het tuinbouwdemonstratiebedrijf werd op 1 augustus 1927 opgericht. Het doel was, onder leiding van bekwame vakonderwijzers belanghebbenden proefondervindelijk en aanschouwelijk te tonen hoe diverse produkten geteeld moesten worden en welke resultaten konden worden bereikt. In 1956 werd het bedrijf opgeheven (inv.nr. 305, 25 okt. 1957).
2.2.26. Tuinbouwdemonstratiebedrijf Vinkeveen
N.B. In december 1927 werd besloten een tuinbouwvoorbeeldbedrijf voor glascultures op te richten. De feitelijke stichting vond in oktober 1928 plaats (inv.nr. 143, p. 155). Het bedrijf is begin 1940 opgeheven (inv.nr. 160, p. 7).
2.2.27. Vereniging Eigen Erf
N.B. Deze vereniging had als doel het verstrekken van grond aan kleine boeren en tuinders in Gelderland.
2.2.28. Vereniging Drenthe Vooruit
N.B. Zie ook inv.nr. 184. In 1926 opgericht door de A.B.T.B. in samenwerking met de regering. De vereniging had als taak te trachten na landaankoop en ontginning in Drente kleine percelen te verpachten aan veenarbeiders om deze tot kleine boeren te maken.
2.2.29. Vestigingscommissie
N.B. In 1946 opgericht met als taak: adviseren van adspirant-emigranten inzake emigratiegebieden, vestigingsmogelijkheden en financiële regelingen (inv.nr. 156, p. 122). Na 1952 vergaderde de Vestigingscommissie niet meer. De meeste emigratieaangelegenheden werden voortaan door de Katholieke Emigratiestichting in het Aartsbisdom behandeld (inv.nr. 162, p. 104). Vanaf 1955 wordt de commissie niet meer in de jaarverslagen vermeld; zij zal in dat jaar opgeheven zijn.
2.3. Organisaties, waarvan de A.B.T.B. het secretariaat voerde
3. Films
4. Geluid
laatste wijziging 05-01-2024
683 beschreven archiefstukken
13 gedigitaliseerd
totaal 16 bestanden

Kenmerken

Datering:
1896-1985
Auteur:
Th.P.J. van Herwijnen
Categorie:
laatste wijziging 05-01-2024
683 beschreven archiefstukken
13 gedigitaliseerd
totaal 16 bestanden
 
 
 

Contact

location Westervoortsedijk 67-D
     6827 AT Arnhem
     (parkeerplaats aan de
     Mercatorweg)

E-mail Contactformulier
Telefoon  Telefoon
calender2 Openingstijden studiezaal

Handige links

Disclaimer
Klachten
Privacy statement
Toegankelijkheid
Wet open overheid (WOO)