0168
Notariële Archieven 1811-1925
Inleiding
6. Notariële archieven in Gelderland
0168 Notariële Archieven 1811-1925
Inleiding
6.
Notariële archieven in Gelderland
laatste wijziging 04-03-2014
Testamenten, boedelscheidingen, hypothecaire akten, overdracht van onroerend goed enz. voor vóór 1811 bevinden zich in de zg. oud-rechterlijke archieven van de plaatselijke of regionale schepenbanken, en wel voornamelijk in de stukken die in de inventarissen van die archieven beschreven zijn in het hoofdstuk Vrijwillige rechtspraak. Stukken over boedels kan men soms ook vinden in het hoofdstuk Secretarie/Huishoudelijke zaken. De meeste van deze oud rechterlijke archieven zijn aanwezig in het Gelders Archief; deels zijn ze overgebracht naar lokale archiefdiensten.
Van een paar plaatsen in Gelderland zijn notariële protocollen van vóór 1811 bewaard gebleven: Culemborg 1680-1811 (inv.nrs. 244-347, 354a-361, 365, 366, 386 en 398-402), 's- Heerenberg 1492-1513 (aanwezig in het Huis Bergh: Archief Huis Bergh, inv. nr. 7311), Zaltbommel 1432-1440 ( inv. nrs. 1668; in het Streekarchief Bommelerwaard) en Zutphen (aanwezig in het gemeentearchief Zutphen: kapittelarchief, notarisprotocol, voorl. inv. nr. 17).
Voor een editie van de protocollen uit 's-Heerenberg, Zaltbommel en Zutphen zie men: Caspar van Heel, Drie middeleeuwse notariële protocollen uit Zaltbommel, Zutphen en 's-Heerenberg (Provinciale Archiefinspectie in Gelderland, Arnhem 1982).
Het ambt van notaris werd in de zg. Bataafs-Franse tijd (1795-1813) o.a. voor het departement van de Boven- IJssel (in hoofdzaak bestaande uit het gedeelte van de huidige provincie Gelderland dat boven de Waal is gelegen) ingevoerd bij decreet van keizer Napoleon van 2 februari 1811. Bij dit decreet werd tevens bepaald, dat de griffiers van de vredegerechten de functie van notaris zouden waarnemen (zie de inleiding op 0016 Archieven der gewestelijke besturen in de Bataafs-Franse tijd in Gelderland, 1795-1813).
Als gevolg van het feit dat griffiers van de vredesgerechten de functie van notaris zouden waarnemen, kan men in de archieven der vredegerechten eveneens akten van notariële aard aantreffen (zie 0232 Nieuw Rechterlijk Archief, 1811-1838).
De organisatie van het notariaat was geregeld in de Franse wet van 25 ventôse an IX = 16 maart 1803. De tekst hiervan kan men vinden in Verzameling van wetten, besluiten en andere regtsbronnen van Franschen oorsprong (....). Uitgegeven door G.J. Fortuyn. Tweede deel (1799-1807), Amsterdam 1840, p. 231-242. Deze wet is de grondslag van de huidige wet op het notariaat, die werd ingevoerd bij wet van 9 juli 1842, Staatsblad nr. 20, laatstelijk gewijzigd bij wet van 12 januari 1977, Staatsblad 25. Van deze laatstgenoemde wet kan men de tekst vinden in De Nederlandse wetboeken zoals zij tot 1 januari 1979 zijn gewijzigd en aangevuld. Uitgegeven door J.A. Fruin e.a. Uitgave 1979, p. 1334-1360.
laatste wijziging 10-01-2024
3.183 beschreven archiefstukken
2.810 gedigitaliseerd
totaal 1.775.550 bestanden
Inventaris
laatste wijziging 10-01-2024
3.183 beschreven archiefstukken
2.810 gedigitaliseerd
totaal 1.775.550 bestanden
Kenmerken
laatste wijziging 10-01-2024
3.183 beschreven archiefstukken
2.810 gedigitaliseerd
totaal 1.775.550 bestanden