Geschiedenis van en leven op Landgoed 't Medler. De baron (1950) bewoont een deel van het jaar een gehuurd appartement in Huis ’t Medler. De overige vertrekken worden alleen bij familiebijeenkomsten gebruikt. De baron vertelt over de geschiedenis van het landgoed (oral history). Thema’s die aan de orde komen:
Het landgoed. De familie kwam van het kasteel Dorth via omzwervingen op ’t Medler. Vandaar de naam Van Dorth tot Medler. Pachters kwamen de grond ontginnen. Twee pachters wonen nog op het landgoed. De andere pachters pachten alleen grond. In de jaren ’70 is de grond bij de boerderijen in erfpacht overgegaan en hebben de boeren de opstallen gekocht.
Bewoners. Men kwam pas op het Huis wonen als de oudere generatie overleden was. Uit angst voor inwoning van vreemden kwam de vader van Zeno met zijn gezin na de oorlog bij diens moeder op het Huis wonen. Er waren strikte regels. Grootmoeder had haar eigen vertrekken en een eigen kleine keuken. Ze had haar eigen dienstmeisje dat voor haar kookte. De ouders van Zeno hadden hun eigen dienstmeisjes; die zaten in de grote keuken.
Personeel. In 1947 werkten er tien mensen in het huis en in de tuin. Alleen de dienstmeisjes waren inwonend. In 1964 of ’65 is het laatste dienstmeisje weggegaan. De omgang met huishoudelijk personeel was altijd met respect. De kinderen mochten geen bevelen geven, maar moesten beleefd om iets vragen.
Beheer. Vader deed het beheer van het landgoed. Omdat de kinderen nooit van het landgoed zouden kunnen leven, moesten ze ervoor zorgen dat ze financieel onafhankelijk van het landgoed waren. De vier kinderen zijn aandeelhouder en werken met een directeur.
Jeugd. De jeugd was heerlijk, maar er waren weinig vriendjes. Er was beperkt contact met kinderen van pachters. Ook op de lagere school was een grote afstand tot de andere kinderen. Hoewel de jaren ’60 een kentering betekenden, blijft er een afstand tussen pachters en de eigenaren van het Huis voelbaar.

Leven op landgoed Middachten. Henk Dijkerman (1927) is geboren op Klein Middachten, de koetsierswoning van Middachten. Meer gebouwen op het landgoed hebben Middachten in de naam. Hij vertelt over zijn jeugd op het landgoed (oral history).Thema’s die aan de orde komen:
Het wonen. In de jaren ’30 is het landgoed aangesloten op het elektriciteitsnet. Daarvoor kwam stroom van het landgoed dat een eigen stroomvoorziening, 110 volt, had. Elektriciteit hoorde bij het salaris. Water kwam uit de pomp en er was vrij hout voor de kachel. Verder was er vrij wonen en een moestuin.
Duitsland. Om fiscale redenen tok de grafelijke familie in 1930 naar hun landgoed in Duitsland. De vader van Henk, koetsier, ging dan steeds voor een paar maanden mee.
Oorlogsjaren. Na de evacuatie van Arnhem trokken verschillende gezinnen voor een paar maanden in bij de ouders van Henk.
Jeugd. Afgezonderd van het dorp, waren de kinderen van de andere huizen en boerderijen op het landgoed de vriendjes. Behalve de paardenstal was het fazantenbos een geliefde plek. In het fazantenbos werden fazanten gevoerd, grootgebracht en later losgelaten om in het wild te broeden.
Weck. In de zomer werden de groenten uit de moestuin geweckt. Dat gebeurde op een groot met hout gestookt fornuis. Er was geen gas. Met een lange thermometer werd de temperstuur goed in de gaten gehouden.
School. Terwijl de gravinnetjes een gouvernante hadden, gingen de andere kinderen op het landgoed naar de dorpsschool.
Wonen na trouwen. Na zijn trouwen kreeg Henk een huis in een woonwijk toegewezen. Voor kinderen die op een landgoed geboren zijn viel het wonen in een straat niet mee.
Trouw. De gravin was altijd geïnteresseerd in hoe het met het personeel en de arbeiders ging. Het personeel was trouw aan de adellijke familie en die trouw was wederzijds. Die trouw is er nog steeds, richting personeel en richting vrijwilligers.

Werken op de Hoge Veluwe. De heer A. (1932) vertelt over zijn werk (oral history). Aanvankelijk werkte hij, evenals zijn vader, zelfstandig met eigen paard; vooral hout slepen. In 1957 kwam hij er in dienst, in het bos. Hij werkte in een groepje met een man of 8, 9. Later werd hij chauffeur in het park. Hij is er twintig jaar geleden weggegaan.
Thema’s die in het verhaal aan de orde komen:
Vier directeuren meegemaakt; kwamen niet zo veel in het bos.
Arbeiders van het bos en de jacht was apart.
In de tijd van vader: als mevrouw thuis was wilde ze de arbeiders niet tegenkomen.
Bosbazen kwamen op bromfiets langs om te vertellen wat er moest gebeuren.
Omgewaaide en dode bomen werden vroeger weggehaald; nu blijft alles in het bos liggen.
Werken in eigen kleren, nu kleding van het werk.
Diverse werkzaamheden. Heiplaggen brengen naar het graf van X. en mevr. X. op de Franse Berg. Vuilnis opruimen in het park; met beetje geluk veel statiegeldflessen. Witte fietsen ophalen en repareren.
Als chauffeur ook ritjes naar Amsterdam, Den Haag en Scheveningen, zonder TomTom.
Anekdotes; blussen heidebrand.
Werk was vroeger nog niet zo ‘jachterig’.

Leven en werken op een landgoed. De heer E. (1940), voorheen directeur van het landgoed, vertelt over de periode dat zijn vader beheerder (in 1927) en vervolgens eigenaar (in 1953) van het landgoed was (oral history). Toen zijn vader in 1956 overleed, kregen de kinderen de leiding. Thema’s die aan de orde komen:
Zomerverblijf. Voor en na de oorlog kwam de oudtante van de heer E. ’s zomers in het ‘Grote Huis’ logeren. ’s Winters woonde de jachtopziener er. ’s Zomers woonde hij dan in ‘het kippenhok’ van de buurman. De jachtopziener was tevens onbezoldigd rijksveldwachter die als eerste zorgde voor alle wildaanrijdingen. Als de oudtante er was, dan zorgde de bosbaas voor de boodschappen en dat alle paden schoon en aangeharkt waren.
Oorlogstijd. In de oorlog werden alle arbeiders in loondienst gehouden om te voorkomen dat ze in Duitsland te werk werden gesteld. De vader van de heer E. liep het risico als gijzelaar opgepakt te worden.
Verhoudingen. Standsverschil, ontzag. Het landgoed stond in E. bekend als elitair en gesloten. Er was nauwelijks contact met de bevolking.
Beheer van het landgoed. De vader van de heer E. deed het landgoed ‘erbij’, naast zijn baan in Almelo. Het beleid werd jaarlijks samen met de rentmeester bepaald. De dagelijkse leiding lag bij de bosbaas die bepaalde wat de bosarbeiders elke dag moesten doen. De vader van de heer E. bekwaamde zich in de economische kant van de bosbouw die als enige inkomstenbron overbleef.
Moderne tijd. Kosten voor het beheer waren niet meer op te brengen en grond werd opgekocht door natuurbeschermingsorganisaties. De familie doet nog altijd het beheer en krijgt beheersubsidie. Naast een directeur is er één werknemer, de bosbaas die tevens bedrijfsleider is. Verder gebeurt alles via outsourcing. Vanaf 1980 werd marktwerking steeds belangrijker. Als lid van de Vereniging Gelijkberechtiging Grondbezitters voert E. actie voor gelijke rechten van particuliere landeigenaren en natuurbeschermingsorganisaties.