0433
Heerlijkheid Swanenburg
Inleiding
2. Geschiedenis van de archiefvormer
0433 Heerlijkheid Swanenburg
Inleiding
2.
Geschiedenis van de archiefvormer
laatste wijziging 17-09-2012
De eerste bezitter van de Swanenburg, waarvan in dit archief sprake is, is Reynolt van Aeswiin, die in 1411 nurcht en heerlijkheid kocht van Willem van Ulft, genaamd van den Swanenborch, aan wien Reynolt nog geld schuldig bleef (cf. inv.nr. 159). Hij en zijn zoon Johan behoorden onder de edelen, die in 1423 weigerden Arnold van Egmond te erkennen als hertog van Gelre. Zij ondernamen strooptochten in de landen van de partijgangers van de hertog, met het gevolg dat deze op 11 maart 1425 voor de Swanenburg verscheen. Na een week gaven zij zich over. Reynolt en Johan van Aeswiin droegen de Swanenburg aan de hertog op, die het hun als leen teruggaf. De dochter van Johan van Aeswiin, Beyla, trouwde Bitter van Raesfelt, die zijn schoonvader opvolgde op de Swanenburg en op de Asewiinsburcht te Emmerik (1462-1474).
Na hem komt zijn zoon Johan van Raesfelt, 1474-1493, gehuwd met Frederike van Reede tot Satzfeld, dochter van Godfrie en Judith van Rutenburg. Hij werd opgevolgd door zijn broer Hendrik, 1493-1505, die in 1496 huwde met Seyna van Dorth, dochter van Diederik en Johanna van Vianden.
Hij werd opgevolgd door zijn zoon Johan, 1505-1547, die achtereenvolgens gehuwd was met Christina van Horst en Margaretha van Wolff-Ludingshausen. In het geschil tussen graaf Oswalt II van Berg en Joachim van Wisch hield hij de partij van de laatste; 1539 nam Oswalt de Swanenburg in. Zijn zoon Henrick was slechts kort in het bezit van de heerlijkheid, 1547-1554; hij was gehuwd met Elisabeth van Elverick.
Onder Johan van Raesfelt, 1554-1624, werd de Swanenburg 2 oktober 1580 ingenomen en geplunderd door Spaanse soldaten uit het garnizoen van Anholt. Johan van Raesfelt was gehuwd met: 1e. Agnes van Baer, dochter van Willem van den Slangenburg, 1576; 2e. Maria van den Clooster, 1610; 3e. Hester van den Berg. Hij stierf tussen 10 en 20 augustus 1624.
Zijn zoon Hendrik, gehuwd met Gijsberta van Aeswiin, stierf al in oktober 1625.
Na hem komt zijn zoon Johan van Raesfelt, 1474-1493, gehuwd met Frederike van Reede tot Satzfeld, dochter van Godfrie en Judith van Rutenburg. Hij werd opgevolgd door zijn broer Hendrik, 1493-1505, die in 1496 huwde met Seyna van Dorth, dochter van Diederik en Johanna van Vianden.
Hij werd opgevolgd door zijn zoon Johan, 1505-1547, die achtereenvolgens gehuwd was met Christina van Horst en Margaretha van Wolff-Ludingshausen. In het geschil tussen graaf Oswalt II van Berg en Joachim van Wisch hield hij de partij van de laatste; 1539 nam Oswalt de Swanenburg in. Zijn zoon Henrick was slechts kort in het bezit van de heerlijkheid, 1547-1554; hij was gehuwd met Elisabeth van Elverick.
Onder Johan van Raesfelt, 1554-1624, werd de Swanenburg 2 oktober 1580 ingenomen en geplunderd door Spaanse soldaten uit het garnizoen van Anholt. Johan van Raesfelt was gehuwd met: 1e. Agnes van Baer, dochter van Willem van den Slangenburg, 1576; 2e. Maria van den Clooster, 1610; 3e. Hester van den Berg. Hij stierf tussen 10 en 20 augustus 1624.
Zijn zoon Hendrik, gehuwd met Gijsberta van Aeswiin, stierf al in oktober 1625.
Zijn dochter Agnes trouwde 22 juni 1627 Arend Vijgh, heer van Zoelen en Aldenhage, waardoor deze heerlijkheden tijdelijk werden verenigd. Zij verhuisden naar het huis Zoelen, waar zij in 1661, hij in 1666 stierf.
Hun zoon Carel Vijgh huwde Hester Jacomina van Welderen, dochter van Dirk en Cornelia van Druten. Hij was ambtman, rechter en dijkgraaf van de Nederbetuwe en stierf in 1682, kinderloos en diep in de schulden gestoken.
Zijn erfgename Johanna Vijgh kwam nu in het bezit van de heerlijkheid met haar derde echtgenoot, Johan Adriaen van Renesse. Na een boedelscheiding verkocht Lucas Willem van Essen, zoon uit haar eerste huwelijk, de Swanenburg aan Hester Jacomina van Welderen, inmiddels getrouwd met Caspar van Els. Zo werd de band met Zoelen verbroken, Zij keerden niet terug naar de Swanenburg, die al eerder verhuurd was aan Johan Albert Poortman. Volgens haar testament kwam de heerlijkheid in 1723 aan baron Carel van Lijnden; hij stierf 11 januari 1742.
Baron Derk van Lijnden, zijn zoon, huwde Catharina Lucia Pater; hij was rechter en dijkgraaf van Wageningen en ordinaris gedeputeerde ter Staten Generaal. Zijn verzoek, de Swanenburg als havezate te erkennen, werd 5 mei 1757 door de ridderschap van het graafschap Zutphen afgewezen. Hij is de laatste bezitter van de Swanenburg, van wien in dit archief stukken aanwezig zijn.
30 juli 1900 werd de Swanenburg door de toenmalige eigenaars verkocht onder voorwaarde, dat het huis vóór 1 mei 1901 moest worden afgebroken. Dit is ook gebeurd; alleen een torentje van de voorburcht is overgebleven.
Hun zoon Carel Vijgh huwde Hester Jacomina van Welderen, dochter van Dirk en Cornelia van Druten. Hij was ambtman, rechter en dijkgraaf van de Nederbetuwe en stierf in 1682, kinderloos en diep in de schulden gestoken.
Zijn erfgename Johanna Vijgh kwam nu in het bezit van de heerlijkheid met haar derde echtgenoot, Johan Adriaen van Renesse. Na een boedelscheiding verkocht Lucas Willem van Essen, zoon uit haar eerste huwelijk, de Swanenburg aan Hester Jacomina van Welderen, inmiddels getrouwd met Caspar van Els. Zo werd de band met Zoelen verbroken, Zij keerden niet terug naar de Swanenburg, die al eerder verhuurd was aan Johan Albert Poortman. Volgens haar testament kwam de heerlijkheid in 1723 aan baron Carel van Lijnden; hij stierf 11 januari 1742.
Baron Derk van Lijnden, zijn zoon, huwde Catharina Lucia Pater; hij was rechter en dijkgraaf van Wageningen en ordinaris gedeputeerde ter Staten Generaal. Zijn verzoek, de Swanenburg als havezate te erkennen, werd 5 mei 1757 door de ridderschap van het graafschap Zutphen afgewezen. Hij is de laatste bezitter van de Swanenburg, van wien in dit archief stukken aanwezig zijn.
30 juli 1900 werd de Swanenburg door de toenmalige eigenaars verkocht onder voorwaarde, dat het huis vóór 1 mei 1901 moest worden afgebroken. Dit is ook gebeurd; alleen een torentje van de voorburcht is overgebleven.
laatste wijziging 13-01-2023
360 beschreven archiefstukken
82 gedigitaliseerd
totaal 4.557 bestanden
Inventaris
laatste wijziging 13-01-2023
360 beschreven archiefstukken
82 gedigitaliseerd
totaal 4.557 bestanden
Kenmerken
laatste wijziging 13-01-2023
360 beschreven archiefstukken
82 gedigitaliseerd
totaal 4.557 bestanden