Menu

De chat is beschikbaar van maandag tot en met vrijdag tussen 13:00 en 16:00 uur. Is de chat offline? Bekijk onze Veelgestelde vragen of stel uw vraag via ons contactformulier.

Uw zoekacties: Huis Bronkhorst

0381 Huis Bronkhorst

Archieftoegang

Hier vindt u de inventaris van een archieftoegang. Hierin staat beschreven welke stukken zich in dit archief bevinden. 
 
Het nummer dat voor de titel van het archief staat is het toegangsnummer van dit archief. Het nummer dat voor de beschrijving van een stuk staat is het inventarisnummer. 
  • Bij ‘Kenmerken’ vindt u algemene informatie over dit archief
  • Bij ‘Inleiding’ vindt u achtergrondinformatie over dit archief, denk hierbij aan de openbaarheid, de archiefvormer en de oorsprong en opbouw van het archief.
  • Bij ‘Inventaris’ vindt u de lijst met beschrijvingen van stukken die zich in dit archief bevinden. 

Hoe zoekt u door een archieftoegang?

Klik op de zoekbalk links bovenin en voer uw zoekterm(en) in. Klik vervolgens op ‘zoek’.
Onder ‘Gevonden archiefstukken’ verschijnen de beschrijvingen van stukken uit dit archief waar deze term in voorkomt. Om te zien in welk deel van het archief deze stukken zitten klikt u op ‘Inventaris’. Dor telkens te klikken op het woord/de woorden die vetgedrukt worden weergegeven komt u uit bij de (met geel gemarkeerde) zoektermen. 

Welke archieftoegangen heeft het Gelders Archief?

Bekijk het Archievenoverzicht  om te zien welke archieven zich in het Gelders Archief bevinden. Deze zijn niet allemaal geïnventariseerd en beschikbaar voor inzage. Als er geen inventarislijst beschikbaar is, is dit archief helaas nog niet in te zien. 
 

 

beacon
 
 
Inleiding
1. Openbaarheid en citeren
2. Verzamelinventaris
3. Het archief van Huis Bronkhorst
0381 Huis Bronkhorst
Inleiding
3.
Het archief van Huis Bronkhorst
De heeren van Bronkhorst hebben, als behoorende tot de vier bannerheeren, die van ouds afzonderlijk op den landdag van Gelre en Zutphen verschreven werden, als eerste lid der Staten van het kwartier van Zutphen steeds een bijzondere positie bekleed. Hun luister werd nog vergroot, toen omstreeks 1530 Joost van Bronckhorst, de toenmalige Heer, door keizer Karel V tot graaf verheven werd. Hoewel later de bannerij Bronkhorst naar aanleiding van deze verheffing vaak met den naam van graafschap betiteld werd, schijnt wel aangenomen te mogen worden, dat, evenals dit met Bergh het geval is geweest, hier een verheffing van het geslacht Van Bronckhorst tot den gravenstand bedoeld was, zonder dat nochtans het territoir tot graafschap gemaakt zou worden. Verder dient opgemerkt te worden, dat Bronkhorst allodiaal goed was, dat nòch aan het Rijk, nòch aan het gewest leenroerig was.
De rol, welke verschillende leden van het geslacht Van Bronckhorst van de vroegste tijden af in de geschiedenis van Gelderland hebben gespeeld, is te bekend, dan dat er hier nog over uitgeweid zou moeten worden. Hun groot-grondbezit, dat geregeld uitgebreid werd, werkte er toe mede, om hun invloed in het gewest te vergrooten. Onder de voornaamste bezittingen, welke in handen der Bronckhorsten geraakten, worden genoemd Batenburg, het aan Gelderland grenzende Anholt en Borculo. Vooral laatstgenoemde heerlijkheid dient in dit verband vermeld te worden, omdat te Borculo de leden van het geslacht Van Bronckhorst en de latere Heeren, de Van Limburg Stirums, veelal vertoefden, waardoor een waarschijnlijk zeer groot gedeelte van het familie-archief op het huis te Borculo is bewaard gebleven *  . Dit is dan ook de oorzaak, dat het archief van Bronkhorst slechts als een fragment familie-archief is te beschouwen en dat de hier beschreven stukken hoofdzakelijk betrekking hebben op het beheer der Bronkhorster goederen.
Of de Bronckhorsten hun naam ontleend hebben aan het Huis, dan wel, dat het omgekeerde het geval is geweest, staat niet vast. Als eerste naamdrager komt in een acte, welke tusschen 1127 en 1131 is opgemaakt, zekere Adam van Bronckhorst voor *  , wiens naamgenooten tot het jaar 1553 de heerlijkheid bezeten hebben. In dat jaar overleed Joost van Bronckhorst, die bij zijne vrouw Maria van der Hoya geen kinderen had, waarna de heerlijkheid, niet zonder oppositie, overging op Ermgard van Wisch, een achternicht van Joost, voor de tweede maal gehuwd met Georg graaf van Limburg Stirum *  , terwijl Maria het vruchtgebruik behield. Tot 1721 bleef Bronkhorst aan het geslacht Van Limburg Stirum, in welk jaar het verkocht werd aan J. P. van Raesfelt, die op zijn beurt de heerlijkheid in 1754 overdeed aan J. R. van Glasenapp. Achtereenvolgens kwam Bronkhorst nu door koop aan Z. D. W. baron van Tengnagell (1760), F. A. graaf van Limburg Stirum (1793), C. J. Wolterbeek (1805) en H. L. Ketjen (1824). Op 19 Maart 1830 deed laatstgenoemde de heerlijkheid krachtens ruil over aan D. de Haas, wiens erfgenamen Bronkhorst den 8sten Augustus 1846 verkochten aan den heer A. Th. L. Metelerkamp. Deze schonk op 12 Februari 1879 de heerlijkheid aan zijn zoon A. J. P. Metelerkamp, destijds 1ste-luitenant der huzaren te Haarlem, die in 1880 het archief in bruikleen afstond aan het Rijksarchief, later Algemeen Rijksarchief te 's-Gravenhage. Met toestemming van vrouwe Metelerkamp-den Tex, de weduwe van laatstgenoemde, werd het archief van Bronkhorst in 1926 overgebracht naar de Rijksarchiefbewaarplaats te Arnhem.
Tijdens de ordening kon het archief aangevuld worden met eenige stukken van verschillende herkomst, welke, naar alle waarschijnlijkheid, vroeger deel ervan uitgemaakt hebben. Het zijn de nummers 26-28, 30-34, 37, 80, 81, 210, 213, 214 en 231, welke thans Rijkseigendom zijn. Bijzondere vermelding verdienen de nummers 27, 28 en 31, welke afkomstig zijn uit de collectie Van Spaen, vroeger berustende op het Algemeen Rijksarchief; verder nr. 210, een om zijn inhoud merkwaardige rentmeestersrekening, welke gevonden is tusschen de stukken van het rechterlijk archief van Borculo en die dus waarschijnlijk wel op het kasteel aldaar bewaard is geweest, en het om zijn ouderdom en zegels belangrijke nr. 231. Dat er toch nog wel het een en ander niet terecht is gekomen, blijkt uit de onder nr. 249 vermelde lijst van verloren stukken, waarvan slechts een gedeelte thans in het archief berust.
4. Literatuur

Kenmerken

Datering:
1241-1863
Auteur:
D.P.M. Graswinckel
Categorie:
 
 
 

Contact

location Westervoortsedijk 67-D
     6827 AT Arnhem
     (parkeerplaats aan de
     Mercatorweg)

E-mail Contactformulier
Telefoon  Telefoon
calender2 Openingstijden studiezaal