Het protocolleeren in Veluwe is ingevoerd in 1675, nadat reeds in 1656 door den toenmaligen landschrijver van Veluwe Mr. Arnold Penninck een poging was gedaan om de toen in Over en Nederbetuwe en Tusschen Maas en Waal ingevoerde registrature ook in het kwartier van Arnhem in praktijk te brengen. Bij ordonnantie van de Staten van dit kwartier d.d. 3 September 1675, niet in druk gepubliceerd maar op dato in het kwartiersreces te vinden, is het protocolhouderschap ingesteld voor Veluwe en Veluwezoom. In alle ambten en heerlijkheden van het kwartier zouden krachtens dit reglement voortaan tot dienst en zekerheid der ingezetenen alle transporten van vaste goederen, mitsgaders de vestenissen en realisatien van renten en andere lasten daarop aan den houder van het protocol en (in de heerlijkheden en gerichten) de secretarissen vertoond en door dezen "in 't kort" aangetekend moeten worden in zeker boek of protocol, dat daarvan gemaakt en gehouden zou worden. Binnen 's jaars moesten de
inheemschen, binnen twee jaar de uitheemschen hun oude transporten en verbanden laten registreeren en in het eerste jaar zijner bediening moest daartoe de protocolhouder voor de 13 scholtambten in elk ambt 10 à 12 dagen zitdag houden ter voorkoming van extra kosten voor de ingezetenen.

De dientengevolge aangestelde protocolhouder moest voor het bijhouden der aldus voor elk ambt aangelegde protocollen spoedig locale hulp van de scholten of anderen inroepen en vroeg machtiging om daarover met de schouten te accordeeren. Dit mislukte, maar 7 Mei 1684 kreeg hij last om in Barneveld tevens voor Ede en Nijkerk, in Ermelo ook voor Putten en Doornspijk, in Apeldoorn tevens voor Heerde, en in Epe ook voor Voorst, bekwame personen tot waarneming van het protocol te stellen. Zelf hield hij blijkbaar de protocollen in Veluwezoom. Hierin is later weder verandering gebracht. Immers uit een besluit, genomen op 9 Februari 1733 na den dood van den laatsten protocolhouder blijkt, dat deze de protocollen voor Apeldoorn en Nijkerk, zoowel als die voor de 3 ambten in Veluwezoom, met behulp van een stadhouder zelf bijhield en de andere door gesubstitueerden liet houden.

Aan deze minder gewenschte toestanden werd een einde gemaakt door de invoering van het "Reglement op het Prothocolhouden van Veluwen en Veluwensoom", vastgelegd door de Staten van het Veluwsche kwartier op 3 April 1733. Hierbij werd bepaald, dat het protocolhouderschap zou worden bediend door den scholt van ieder ambt, die de transporten van vaste goederen, alsmede de vestenissen en realisatien van renten en andere lasten moest aantekenen "in 't geheel" in een boek of protocol, dat daarvan gemaakt en gehouden zou worden. Voorts werd den protocolhouders de verplichting opgelegd om ieder jaar op den eersten dag, dat het gericht de zitting in zijn ambt aanving, het protocol ter controle over te leveren, onder bedreiging met boete, wanneer het niet behoorlijk was bijgehouden. Een en ander is oorzaak, dat de nieuwe protocollen veel beter zijn dan die uit de periode 1675-1733. Deze laatste zijn op last van het kwartier bij Gedeputeerde Staten ingeleverd, die er een afschrift van moesten laten vervaardigen. Zie 0008 Staten van het Kwartier van Veluwe en hun Gedeputeerden, inv.nrs. 868-884. Nadat dit geschied was, zijn volgens resolutie van 14 Mei 1734 de origineele protocollen aan de respect. scholten ter verdere bewaring toegezonden ten einde de voorkomende royementen van bezwaren e.d. te kunnen aanbrengen. Al deze protocollen zijn in 1812 naar de griffie der rechtbank te Arnhem overgebracht en uiteindelijk naar het Rijksarchief in Gelderland.