Menu

De chat is beschikbaar van maandag tot en met vrijdag tussen 13:00 en 16:00 uur. Is de chat offline? Bekijk onze Veelgestelde vragen of stel uw vraag via ons contactformulier.

Uw zoekacties: Graven en hertogen van Gelre, graven van Zutphen

0001 Graven en hertogen van Gelre, graven van Zutphen

Archieftoegang

Hier vindt u de inventaris van een archieftoegang. Hierin staat beschreven welke stukken zich in dit archief bevinden. 
 
Het nummer dat voor de titel van het archief staat is het toegangsnummer van dit archief. Het nummer dat voor de beschrijving van een stuk staat is het inventarisnummer. 
  • Bij ‘Kenmerken’ vindt u algemene informatie over dit archief
  • Bij ‘Inleiding’ vindt u achtergrondinformatie over dit archief, denk hierbij aan de openbaarheid, de archiefvormer en de oorsprong en opbouw van het archief.
  • Bij ‘Inventaris’ vindt u de lijst met beschrijvingen van stukken die zich in dit archief bevinden. 

Hoe zoekt u door een archieftoegang?

Klik op de zoekbalk links bovenin en voer uw zoekterm(en) in. Klik vervolgens op ‘zoek’.
Onder ‘Gevonden archiefstukken’ verschijnen de beschrijvingen van stukken uit dit archief waar deze term in voorkomt. Om te zien in welk deel van het archief deze stukken zitten klikt u op ‘Inventaris’. Dor telkens te klikken op het woord/de woorden die vetgedrukt worden weergegeven komt u uit bij de (met geel gemarkeerde) zoektermen. 

Welke archieftoegangen heeft het Gelders Archief?

Bekijk het Archievenoverzicht  om te zien welke archieven zich in het Gelders Archief bevinden. Deze zijn niet allemaal geïnventariseerd en beschikbaar voor inzage. Als er geen inventarislijst beschikbaar is, is dit archief helaas nog niet in te zien. 
 

 

beacon
 
 
Naar boven om te zoeken
0001   Graven en hertogen van Gelre, graven van Zutphen
Inleiding
1. Auteursrechten en andere rechten
2. Openbaarheid en citeren
3. Archief en inventarisatie
4. Verkort aangehaalde literatuur en bronnenuitgaven
5. Genealogisch overzicht
laatste wijziging 26-03-2024
13.225 beschreven archiefstukken
5.243 gedigitaliseerd
totaal 117.690 bestanden
Inventaris
1. Graven van Zutphen
2. Graven, later hertogen, van Gelre, graven van Zutphen
3. Rechten en bezittingen
3.1. Rechtstitels en privileges vanwege het Heilig Roomse Rijk
N.B. Hier zijn de rechtstitels en privileges opgenomen die als bepalend voor het vorstendom Gelre op te vatten zijn. Dat deze stukken al vroeg door het vorstelijk bestuur als zodanig werden beschouwd, blijkt uit hun min of meer collectieve afzondering uit het hertogelijk archief tijdens de Gelders-Gulikse personele unie (1379-1423).
3.2. Overige rechtstitels
3.2.1. Algemeen
N.B. Registers van stukken betreffende domeinbeheer zijn aangelegd ten behoeve van acties tot krijgen van inzicht in de staat van het domein en opsporen en herwinnen van verduisterde domeingoederen. In 1519 raamt hertog Karel de waarde der verpande domeinen per 1465 op 464.500 goudgulden; de actueel uitstaande schuldenlast op 100.000 goudgulden en stelt de kosten van hofhouding en regering op 35-36.000 goudgulden, met de opmerking dat ondanks de omstandigheden sedert 1492 meer is gelost dan bezwaard. De ontvangsten uit de domeinen dekken nauwelijks een kwartaal van de benodigde uitgaven, daarom voorstel aan de Staten 12 jaar 60.000 goudgulden toe te staan, uit schatting, accijnzen en vermogensheffing (vgl. Nijhoff, Gedenkwaardigheden VI 2, 954).
Behalve ca. 1493/1494 (zie de inv.nrs. hieronder) moeten er ook later ten tijde van hertog Karel acties tot domeinherwinning zijn geweest. In 1527 en 1529 is een aanschrijving gedaan aan de ambtlieden van Overbetuwe en Maas en Waal om de bezitters van (voormalige) domeingoederen te gelasten hun rechtstitels op straffe van verbeurdverklaring te tonen (blijkens aantekening in GldA, 0012 Gelderse Rekenkamer, inv.nr. 400, fo. 1vo; de betreffende stukken in de hand van Ghijsbertus Roover, “thans” (=1551) kanunnik te Zaltbommel, zijn ter charterkamer door de landrentmeester (in 1551) gevonden; zie ook inv.nr. 2608, deels in inv.nr. 2271 overgenomen).
Na 1538 zijn er weer zulke acties ondernomen (zie inv.nrs. 2267, 2273 en 2608).
3.2.2. Munt
N.B. Zie ook inv.nrs. 1632 en 1814.
3.2.3. Rivieren
3.2.4. Riviertollen
N.B. Zie ook par. 3.1.
3.2.5. Andere rechtstitels
N.B. Ook stukken betreffende goederen waarvan niet met zekerheid vaststaat dat zij aan de graven/hertogen van Gelre toebehoorden, zijn hier opgenomen.
3.2.5.1. Algemeen
3.2.5.2. Kwartier van Nijmegen
3.2.5.3. Kwartier van Zutphen
N.B. Zie ook GldA, 0012 Gelderse Rekenkamer, inv.nr. 7402.
Leggers van tijnzen, met bijlagen, 1371-1545.
N.B. Zie ook de Bourgondische "estats", 4322-4323.
Stukken betreffende de verkoop door abt, prior en convent van het klooster Mariënweerd aan graaf Otto II van hun bezittingen te Zoelmond, 1250, 1259.
2501 Akte waarbij Herman, graaf van Loon (Lohn) graaf Otto II zijn jurisdictie te Zelhem en Hengelo in het land van Goij verkoopt met vijf huizen, malengoed geheten, de overdracht door zijn vader van Bredevoort bevestigt en bovendien het aandeel van zijn oom Otto daarin overdraagt aan de graaf, 1255.09.28. 1 charter
N.B. Afschrift: inv.nr. 1677 fo. 35 en vo. Druk: Sloet, Oorkondenboek, 775 (naar het origineel) en Van Doorninck, Acten 1107-1415, 106-108 (naar 1677); gevidimeerd (met andere akten) in inv.nr. 2319, 1312.07.24. Van Loon wordt voor het kasteel leenman (ledigman) van de graaf. i
Stukken betreffende de verwerving door graaf Reinoud I van delen van de gruit te Zutphen, 1290, 1294.
2504 Akte waarbij de stad Doetinchem aan graaf Reinoud I een rente uit de molen aldaar transporteert, 1294.10.29. 1 charter
N.B. Druk: Nijhoff, Gedenkwaardigheden I, 38. i
2505 Akte waarbij de stad Zutphen bevestigt de grafelijke watermolen en het molenrecht aldaar in erfpacht te hebben gekregen, 1312.06.18. 1 charter
N.B. Afschrift: inv.nr. 1677 fo. 114. Druk: Van Doorninck, Acten 1107-1415, 379 (naar 1677); regest: Nijhoff, Gedenkwaardigheden I, 135 (naar het origineel). i
2506 Akte van uitgifte in erfpacht door graaf (Reinoud II) aan Winrik van Wesenthorst van de watermolen te Gendringen, 1329.10.10. 1 charter
N.B. Onder verkrijging van het molenrecht aldaar en van het recht zijn manleen uit de tol te Lobith voortaan uit de pacht te mogen heffen. Afschrift: inv.nr. 1677 fo. 80 en vo. Druk: Nijhoff, Gedenkwaardigheden I, 229 (naar het origineel) en Van Doorninck, Acten 1107-1415, 265-267 (naar 1677). i
2507 Akte waarbij Wouter van Berchem en zijn vrouw Mechteld aan graaf Reinoud II haar leengoed de hof te Verlehorst (Velhorst onder Lochem) overdragen. Met een retroactum, 1334.07.01; 1343.06.22. 2 charters (getransfigeerd)
N.B. Afschrift: inv.nr. 1677 fo. 78 en vo. Druk: Van Hasselt, Roozendaal, 13-14 en Van Doorninck, Acten 1107-1415, 257-259 (naar 1677). Regesten: Nijhoff, Gedenkwaardigheden I 291 en 403 (naar de originelen). i
2508 Akte waarbij Johan van Hagenbeke Everardsz. aan graaf Reinoud II zijn horigen in en buiten Emmerik, horend in de hof Brecht transporteert. Met aangehechte akte waarbij het stift Essen erkent dat deze horigen Johan van Hagenbeke toebehoren, 1343.05.25, 1338.04.19. 2 charters (getransfigeerd)
N.B. Druk: Van Hasselt, Roozendaal, 32-35. Regest: Nijhoff, Gedenkwaardigheden I, 329 en 400. i
2509 Akte van transport door het stift Elten aan hertog Eduard van de hof te Baldering met bijbehorende goederen en horigen, behalve het goed "Vranchken hoeve" in het kerspel Lochem, 1368.03.06. 1 charter
N.B. Regest: Nijhoff, Gedenkwaardigheden II, 157. i
2510 Akte van bevestiging door Hendrik, heer van Wisch, van een wissel van wastijnzigen met hertog Willem I, 1384.09.17. 1 charter
N.B. Regest: Nijhoff, Gedenkwaardigheden III, 104. i
Stukken betreffende huis en heerlijkheid Bredevoort, 1388-1534.
N.B. Zie ook inv.nr. 2501.
2546 Akte waarbij Gerard van den Cortenhoeren en zijn zoons aan hertog Willem I het huis Wesenthorst, het goed Praestinck en andere goederen onder Gendringen transporteren, 1390.11.03. 1 charter
N.B. Afschrift: inv.nr. 1677 fo. 80vo-81. Druk: Nijhoff, Gedenkwaardigheden III, 161 (naar het origineel) en Van Doorninck, Acten 1107-1415, 267-269 (naar 1677). i
2547 Akte waarbij Albert Paedze van Heijenoord aan hertog Willem I de Hoge Steenweerd en de Zijde Steenweerd op Ruwenoorde bij de Stuvenborch en een kamp land bij Hummelo met twee hofsteden, alles in het richterambt Doesburg, transporteert, 1390.11.07. 1 charter
N.B. Afschrift: inv.nr. 1677 fo. 26vo-27. Druk: Van Doorninck, Acten 1107-1415, 83-84 (naar 1677). Druk: Nijhoff, Gedenkwaardigheden III, 162. i
2548 Akte waarbij Gijsbert van Bronckhorst, heer van Borculo, alle in zijn bezit zijnde domaniale goederen en inkomsten in de kerspels Lochem, Groenlo en Ruurlo afstaat aan hertog Willem I, onder behoud van het vruchtgebruik van de gruit te Groenlo en een jaarrente, 1393.08.24. 1 charter
N.B. Afschrift: inv.nr. 1677 fo. Druk: Nijhoff, Gedenkwaardigheden III, 193 (naar het origineel) en Van Doorninck, Acten 1107-1415, 93 (naar 1677). Zie inv.nr. 1677 fo. 117 en vo: in feite een ruil van oorkonders rechten met het kapittel te Zutphen, dat de gruit in gebruik had. i
2549 Akte waarbij Adolf, graaf van Kleef, verklaart de rechten op de Liemers van hertog Reinoud IV, conform de erin opgenomen akte van verpanding, in pand te hebben genomen, 1406.01.31. 1 charter
N.B. Afschrift: inv.nr. fo. 47. Druk: Nijhoff, Gedenkwaardigheden III, 285 (naar het origineel) en Van Doorninck, Acten 1107-1415 (naar 1677). i
2550 Akte waarbij hertog Reinoud IV aan Hendrik, heer van Wisch de nieuwe Wildentiend in het kerspel Doetinchem verpandt, 1414.05. 1 charter
N.B. Regest: Nijhoff, Gedenkwaardigheden III, 383. i
2551 Akte waarbij hertog Reinoud IV aan Andries Pelgrim genaamd Lerinck en diens vrouw Wibberich zijn hof Angeren in de buurschap Angeren, kerspel Warnsveld, voor hun leven in vruchtgebruik geeft, behalve enkele jaarlijkjse renten en een uitkering voor de hertogelijke vicarie in de Nieuwstadskerk te Zutphen. Gecancelleerd, 1420.04.21. 1 charter
N.B. Afschrift: inv.nr. 2260 fo. 16 en vo. Het goed is 1455 opnieuw gedurende hun leven aan de gebroeders Lerinck gegeven en in 1504 aan het kapittel te Zutphen geschonken. Zie ook inv.nr. 2260 fo. 31vo. i
2552 Akte waarbij hertog Arnoud zijn horigen Zweder ten Zande, diens vrouw Lutgard en hun kinderen tot vrije dienstlieden maakt en hun horig goed Ten Zande te Hummelo tot tijnsgoed, 1433. Authentiek afschrift. 1 stuk i
Stukken betreffende de door hertog Arnold in 1462 aan Hendrik, heer van Wisch, c.s., uit de domeinen van Zutphen toegekende jaarrente, 1442-1448, 1462, 147(4/5).
N.B. In 1487 gebruikt in een procedure ter zake.
2553 Akte van bevestiging door Karel, hertog van Bourgondië aan Johan, heer van Wisch van het bezit van de door hertog Arnold in 1462 aan Van Wisch’ vader c.s. toekende jaarrente uit de domeinen in het Kwartier van Zutphen. Authentiek afschrift, 147(5).02.28 1 stuk (perkament)
N.B. Regest: Nijhoff, Gedenkwaardigheden V, 66. Datering en deel tekst niet meer leesbaar; gedateerd op grond van de in dorso van het origineel geschreven en aan het slot van de kopie opgenomen bevestigingsformule van de gens commis aux domaines, niet op grond van de datering van de akte zelf. De akte van verpanding: Nijhoff, Gedenkwaardigheden IV, 367, naar inv.nr. 2260, fo. 12-15. i
2554 Overzicht van posten in een door Dirk ter Hoethorst, rentmeester van jonker Gijsbert van Wisch vertoond "liber quorundam reddituum comitatus Zutphaniensis" betreffende de ontvangst van de herfstbede te Almen in de jaren 1442-1448. Authentiek afschrift, 1487.10.23 1 stuk (perkament)
N.B. 1442-1448: blijkens de opgenomen betalingstekens. Notaris: Andreas van Haeften. i
0001 Graven en hertogen van Gelre, graven van Zutphen
Inventaris
3. Rechten en bezittingen
3.2. Overige rechtstitels
3.2.5. Andere rechtstitels
N.B. Ook stukken betreffende goederen waarvan niet met zekerheid vaststaat dat zij aan de graven/hertogen van Gelre toebehoorden, zijn hier opgenomen.
3.2.5.3. Kwartier van Zutphen
N.B. Zie ook GldA, 0012 Gelderse Rekenkamer, inv.nr. 7402.

Stukken betreffende de door hertog Arnold in 1462 aan Hendrik, heer van Wisch, c.s., uit de domeinen van Zutphen toegekende jaarrente, 1442-1448, 1462, 147(4/5).
N.B. In 1487 gebruikt in een procedure ter zake.
2554
Overzicht van posten in een door Dirk ter Hoethorst, rentmeester van jonker Gijsbert van Wisch vertoond "liber quorundam reddituum comitatus Zutphaniensis" betreffende de ontvangst van de herfstbede te Almen in de jaren 1442-1448. Authentiek afschrift, 1487.10.23 1 stuk (perkament)
N.B. 1442-1448: blijkens de opgenomen betalingstekens. Notaris: Andreas van Haeften.
Datering:
1487.10.23
Omvang:
1 stuk (perkament)

Vorige
Volgende

Gebruik CTRL + scroll om te scrollen

Ga
laatste wijziging 14-06-2022
1 gedigitaliseerd
totaal 2 bestanden
2555 Akte waarbij hertog Arnold ten behoeve van heer Arnold van Middachten, ridder, raad, maarschalk, het vrijgoed Moelincksgoed, onder Steenderen, buurschap Rha, in de Luur gelegen, uit de horigheid ontslaat en tot een edel erftijnsgoed in de hof te Zutphen maakt voor de duur van diens leven en van dat van diens oudste zn., 1465.01.04. 1 charter
N.B. Afschrift; inv.nr. 5095 nr. 288. Regest: Nijhoff, Gedenkwaardigheden IV, 405. Mogelijk niet uitgevaardigd. i
Stukken betreffende de pandschap van de domeinen in het rentambt Zutphen en het korenambt van Veluwe, 1461-1496.
N.B. In 1463 gaf hertog Arnold pandrechten op genoemde domeincomplexen aan zijn landrentmeester Alphert Schimmelpenninck, wegens door deze ten behoeve van bestuur en hofhouding voorgeschoten gelden. Schimmelpenninck deed zijn rechten in 1465 over aan een consortium van personen die zich voor hem borg gesteld hadden en zijn vorderingen mede hadden gefinancierd. Vgl. GldA, 0012 Gelderse Rekenkamer, inv. nrs. 408-455. Zie voor het korenambt ook de verzameling stukken ingebonden bij de rekening van de korenmeester Johan van den Berghe over 1499/1500-1500/1501 (inv.nr. 4615, fo. 1-96vo).
Stukken betreffende het eigendom voor hertog Karel van goederen in het graafschap Zutphen en eventueel elders, door wijlen Albert Middeldorp getransporteerd aan hertog Adolf, 1493.
Stukken betreffende de verwerving door hertog Karel van rechten op het goed Ter Luur te Rha, kerspel Steenderen, met retroacta, 1417, 1425, 1493.
N.B. Ter Luur behoorde tot de aan de Schimmelpennincks c.s. verpande Zutphense domeinen (vgl. GldA, 0012 Rekenkamer, inv.nr. 404, fo. 3). Zie voor het voorafgaande aan het transport inv.nr. 2260, fo. 20; inv.nr. 2569 is daar ook afgeschreven, fo. 9.
Stukken betreffende hertogelijke bezittingen te Zutphen, 1501-1536.
Stukken betreffende het beheer van archivalia van het rentambt Zutphen en het korenambt van Veluwe, 1532-1541.
N.B. Zie ook inv.nrs. 2558-2559.
2584 Akte waarbij Gerard Kremer te Zutphen de bezwaring van het leengoed Wassink in het kerspel Warnsveld erkent, 1539. 1 charter
N.B. Vgl. Van Veen, Leenaktenboeken. Zutphen, 6 nt. 3. i
3.2.5.4. Kwartier Veluwe
N.B. Zie ook inv.nr. 2556 e.v. betreffende de verpanding van de Zutphense renten en het korenambt van Veluwe aan de Schimmelpennincks c.s. Zie voor dit kwartier bovendien 1341 en 3022.
3.2.5.5. Overkwartier
3.2.5.6. Buiten Gelre
3.3. Roerende goederen
4. Financieel beheer
5. Inventarissen en andere stukken betreffende het beheer van het archief
6. Stukken niet behorend tot dit archief of waarvan het verband met dit archief onduidelijk is
7. Niet bewaard gebleven charters
N.B. In de loop van de tijd zijn zeer veel archiefbescheiden uit de Gelderse landsheerlijke archieven verloren gegaan, deels al tijdens de landsheerlijke periode, deels daarna, tot aan het begin van het moderne archiefwezen in de negentiende eeuw en zelfs ook nog tijdens die periode (vgl. inv.nr. 5270 met regesten).
In de door G. van Hasselt, I.A. Nijhoff en hun opvolgers vervaardigde beschrijving van de Charterverzameling (bekend onder nr. 0243, zie inv.nrs. 5296 e.v.), is een aantal nummers opgenomen behorend tot het archief van de graven en hertogen dat tegenwoordig ontbreekt. Dit betreft vooral charters die ter hand gesteld waren aan P. Bondam, maar niet zijn teruggekeerd. Zij zijn hieronder gespecificeerd.
Daarnaast zijn in het Koninklijk Huisarchief twee inventarissen van archivalia uit het Gelderse hertogelijke archiefdepot in het kasteel te Buren bewaard gebleven. De daarin beschreven stukken zijn over het algemeen verloren gegaan. Voor regesten van deze deperdita zie inv.nr. 5270.
8. Appendix. Inventarisatie sinds de 19e eeuw
9. Concordansen
laatste wijziging 26-03-2024
13.225 beschreven archiefstukken
5.243 gedigitaliseerd
totaal 117.690 bestanden

Kenmerken

Datering:
(969) 1107-1543 (2020)
Auteur:
I.A. Nijhoff, A.H. Martens van Sevenhoven, P.J. Meij, A.H. Jenniskens, J. den Draak, M. van Driel, red. F.J.W. van Kan
Categorie:
laatste wijziging 26-03-2024
13.225 beschreven archiefstukken
5.243 gedigitaliseerd
totaal 117.690 bestanden
 
 
 

Contact

location Westervoortsedijk 67-D
     6827 AT Arnhem
     (parkeerplaats aan de
     Mercatorweg)

E-mail Contactformulier
Telefoon  Telefoon
calender2 Openingstijden studiezaal

Handige links

Disclaimer
Klachten
Privacy statement
Toegankelijkheid
Wet open overheid (WOO)