Menu
ingeklapt

De chat is beschikbaar van maandag tot en met vrijdag tussen 13:00 en 16:00 uur. Is de chat offline? Bekijk onze Veelgestelde vragen of stel uw vraag via ons contactformulier.

  • Home
  • Bronnen
  • Archieven
Uw zoekacties: Graven en hertogen van Gelre, graven van Zutphen

0001 Graven en hertogen van Gelre, graven van Zutphen

Meer informatie

Archieftoegang

Hier vindt u de inventaris van een archieftoegang. Hierin staat beschreven welke stukken zich in dit archief bevinden. 
 
Het nummer dat voor de titel van het archief staat is het toegangsnummer van dit archief. Het nummer dat voor de beschrijving van een stuk staat is het inventarisnummer. 
  • Bij ‘Kenmerken’ vindt u algemene informatie over dit archief
  • Bij ‘Inleiding’ vindt u achtergrondinformatie over dit archief, denk hierbij aan de openbaarheid, de archiefvormer en de oorsprong en opbouw van het archief.
  • Bij ‘Inventaris’ vindt u de lijst met beschrijvingen van stukken die zich in dit archief bevinden. 

Hoe zoekt u door een archieftoegang?

Klik op de zoekbalk links bovenin en voer uw zoekterm(en) in. Klik vervolgens op ‘zoek’.
Onder ‘Gevonden archiefstukken’ verschijnen de beschrijvingen van stukken uit dit archief waar deze term in voorkomt. Om te zien in welk deel van het archief deze stukken zitten klikt u op ‘Inventaris’. Dor telkens te klikken op het woord/de woorden die vetgedrukt worden weergegeven komt u uit bij de (met geel gemarkeerde) zoektermen. 

Welke archieftoegangen heeft het Gelders Archief?

Bekijk het Archievenoverzicht  om te zien welke archieven zich in het Gelders Archief bevinden. Deze zijn niet allemaal geïnventariseerd en beschikbaar voor inzage. Als er geen inventarislijst beschikbaar is, is dit archief helaas nog niet in te zien. 
 

 

beacon
 
 
Naar boven om te zoeken
Uw zoekterm komt voor in de vetgedrukte onderdelen van de archieftoegang.
0001   Graven en hertogen van Gelre, graven van Zutphen
Inleiding
1. Auteursrechten en andere rechten
2. Openbaarheid en citeren
3. Archief en inventarisatie
4. Verkort aangehaalde literatuur en bronnenuitgaven
5. Genealogisch overzicht
laatste wijziging 10-02-2023
12.265 beschreven archiefstukken
5.238 gedigitaliseerd
totaal 116.990 bestanden
Inventaris
1. Graven van Zutphen
2. Graven, later hertogen, van Gelre, graven van Zutphen
3. Rechten en bezittingen
4. Financieel beheer
5. Inventarissen en andere stukken betreffende het beheer van het archief
6. Stukken niet behorend tot dit archief of waarvan het verband met dit archief onduidelijk is
7. Stukken die niet bewaard zijn gebleven
N.B. In de loop van de tijd zijn zeer veel archiefbescheiden uit de Gelderse landsheerlijke archieven verloren gegaan, deels al tijdens de landsheerlijke periode, deels daarna, tot aan het begin van het moderne archiefwezen in de negentiende eeuw en zelfs ook nog tijdens die periode.
In de door G. van Hasselt, I.A. Nijhoff en hun opvolgers vervaardigde beschrijving van de Charterverzameling (bekend onder nr. 0243, zie inv.nrs. 5296 e.v.), is een aantal nummers opgenomen behorend tot het archief van de graven en hertogen dat tegenwoordig ontbreekt. Dit betreft vooral charters die ter hand gesteld waren aan P. Bondam, maar niet zijn teruggekeerd. Zij zijn hieronder gespecificeerd.
Daarnaast zijn in het Koninklijk Huisarchief twee inventarissen van archivalia uit het Gelderse hertogelijke archiefdepot in het kasteel te Buren bewaard gebleven. De daarin beschreven stukken zijn over het algemeen verloren gegaan. Voor regesten van deze deperdita zie inv.nr. 5270.
8. Appendix. Inventarisatie sinds de 19e eeuw
9. Concordansen
laatste wijziging 10-02-2023
12.265 beschreven archiefstukken
5.238 gedigitaliseerd
totaal 116.990 bestanden

Kenmerken

Datering:
(969) 1107-1543 (2020)
Auteur:
I.A. Nijhoff, A.H. Martens van Sevenhoven, P.J. Meij, A.H. Jenniskens, J. den Draak, M. van Driel, red. F.J.W. van Kan
Categorie:
laatste wijziging 10-02-2023
12.265 beschreven archiefstukken
5.238 gedigitaliseerd
totaal 116.990 bestanden
Gevonden archiefstukken
Registers, al in de 16e eeuw aangeduid als de XIV libri, met afschriften van ingekomen en uitgaande brieven, van uitgevaardigde akten en andere stukken en aantekeningen van uiteenlopende aard, 1477-1482 (1492) en 1492-1538 (1546).
N.B. Liber I (inv.nr. 1679) is mogelijk aan het begin van hertog Karels regering aangelegd als formulier- en voorbeeldboek en bevat daarnaast overwegend oudere stukken (midden 13e-einde 15e eeuw, met als zwaartepunt de tweede helft van de 15e eeuw). Oudere stukken (10e-15e eeuw) komen ook in andere delen voor.
Liber II (inv.nr. 1680) is gezien de inhoud, mogelijk fragmentarchief van hertogin-regentes Catharina; de aanwezigheid kan ook samenhangen met het besluit/verlangen van de Landdag te Nijmegen van 1493.04: Item mijn ghen. jonffr. van Gelre oir segel ende brieve in oeren machte te blieven (inv.nr. 1681 fo. 140vo-141). Overigens komt een deel van de inhoud van II ook in I voor (aldaar fo. 65-73, 108-113).
Liber III-XIV (inv.nrs. 1681-1691) vormen een chronologisch min of meer opeenvolgende reeks, zij het met overlappingen en zonder dat binnen de afzonderlijke banden de chronologie in acht genomen is. In die reeks vormt het deel Primus van VIII (inv.nr. 1686), met eigen foliëring 1-47 vrijwel geheel een afschrift (begin 16e eeuw) van een deel van III (inv.nr. 1681, fo. 106-151 en 171-184vo). In III zijn overigens in dat deel passende stukken tussen- of bijgevoegd die in VIII-1 ontbreken).
De dateringen van Liber III-XIV betreffen globaal de door elke band bestreken periode, toch komen per deel ook oudere en jongere stukken voor. Waarschijnlijk aangelegd als geheugensteun voor het lopend bestuur ten aanzien van binnenlandse aangelegenheden (vgl. Nijhoff, Gedenkwaardigheden VI 1, iv).
De XIV Libri waren zoals wij ze nu kennen in de eerste helft van de 16e eeuw aanwezig; Gerard van Rhenoy en Johan Bell bevestigen op 1547.01.05 dat zij de registers in hun bewaring hebben (inv.nr. 1695, fo. 242).
Liber XII werd
1693 Klapper op de in het voorafgaande nummer beschreven inhoud, ca. 1545 1 deel
N.B. De trefwoorden zijn alfabetisch geordend, en binnen elke letter van het alfabet per Liber. Het zijn meest persoonsnamen, waarbij de beginletter van de voornaam is bepalend voor de letter waaronder een naam is opgenomen. De klapper verwijst naar de foliëring van inv.nr. 1692. i
1703.1-0150 Enno en Johan, graven van Oostfriesland, verklaren op voorspraak van hun zwager (Johan), graaf van Oldenburg en Delmenhorst, een zoen en vrede te hebben gesloten met Balthasar tot Esens, waarbij Bathasar de leenhoogheid van eerstgenoemden erkent en Esens als Oostfries leen ontvangt, met alle daaraan verbonden verplichtigingen, hij als gelijke van de Oostfriese graven wordt erkend maar zich niet meer 'wij' maar alleen 'ik' mag noemen, hij afstand doet van de heerlijkheid Wittmund en waarbij wordt bepaald dat als hij zonder wettig nageslacht sterft, Esens terug valt op de Oostfriese graven.
1731.1-0021 Hertog Karel stelt Hans van Coelne tot bevelhebber van stad en heerlijkheid Anholt aan.
2554 Overzicht van posten in een door Dirk ter Hoethorst, rentmeester van jonker Gijsbert van Wisch vertoond "liber quorundam reddituum comitatus Zutphaniensis" betreffende de ontvangst van de herfstbede te Almen in de jaren 1442-1448. Authentiek afschrift, 1487.10.23 1 stuk (perkament)
N.B. 1442-1448: blijkens de opgenomen betalingstekens. Notaris: Andreas van Haeften. i
3178 1406.07.13-1409.07.13 1 band
N.B. Specificatie:
a) Als drost (fo. 1-14), 1406-1409.
b) Als rentmeester (fo. 15-62), 1406-1409.
NB Elke rekening met resumptie van de ontvangsten in geld, van de uitgaven en met berekening van het slot.
De rekeningen zijn op fol. 15, 31 en 47 resp. genummerd VI, VII en VIII. Op diezelfde folio's is echter eveneens aangetekend resp. "Primus liber", "Secundus liber" en "Tercius liber". i
3230 Kladrekening van de rentmeester Hendrik van Herwen van ontvangst van restanten op de Veluwe, en van ontvangsten van Veluwe en de Liemers; met bijgebonden: protocol van het richterambt Veluwe door Hendrik van Herwen, rentmeester van het hertogdom Gelre en richter van Veluwe, en register van ontvangsten van het gericht van Veluwe, 1387.07.13-(1388.07.13). 1 band
N.B. De binnenzijde van de oude perkamenten bandomslag bevat ook enige aantekeningen. Op de buitenzijde hiervan is o.a. aangetekend "Liber Judicium".
Fo.101vo heeft als opschrift "Recepta reddituum terre zallandie atque emergentiarum de hominibus et terris ibidem morantibus et dno duci attinentibus", maar is verder blanco.
Specificatie:
Restanten uit 1383-1386, door rendant wel als ontvangen gerekend maar feitelijk waarschijnlijk niet ontvangen (fo. 1-4).
Ontvangst van restanten van Veluwe en de Liemers, 1387 (fo. 5-24).
Ontvangsten van Veluwe 1387(/1388) (fo. 25-99; 102vo-108vo)
NB Fo. 102vo-107vo: tijnzen, met aantekening van gemaakte kosten; 108vo: varia.
Ontvangsten in de Liemers, 1387 (fo. 100).
Protocol van het richterambt Veluwe (fo. 109-126), 1387.
NB De inschrijvingen betreffen de eerste helft van het jaar.
Register van ontvangsten van het richterambt Veluwe (fo. 127-141), 1387. i
4175 1436.07.13-1437.07.13 1 band
N.B. De resumptie van de totale ontvangsten op fo. 50vo. Afgehoord 1438.02.19. Op de voorzijde van de omslag van de band is onder andere aangetekend "liber pro domino" en "secunda". i
4463 Derde boek, 1520 1 deel
N.B. Door de keukenmeesters Sander Bentinck en Wilhem van Hoemen. De laatste is (met tegenzin) keukenmeester geworden 1520.07.28 ter vervanging van Sander Bentinck (zie de rekening van de landrentmeester 1522/1523 (inv.nr. 4442, fo. 74-75). Er zijn bladen uitgesneden.
Specificatie:
a) Keukenboek van Sander Bentinck. Met resumptie van de totale uitgaven. Wel vermelding van afhoringen bij de subtotalen, niet bij de resumptie van de totale uitgaven, 1520.05.18-1520.06.03 9 (fo. 10-30).
NB Aansluitend aan diens verloren tweede keukenboek 1519/1520.
b) Keukenboek (van achtereenvolgens de landrentmeester Hendrik die Groeff en keukenmeester Willem van Hoemen), 1520.06.04-1520.12.30 (fo. 31-295).
NB Blijkens aantekening fo. 28 in marge heeft de landrentmeester op 1520.06.04 aangenomen in persoon de keuken (als keukenmeester) te doen. Van Hoemen is dan 07.28 in functie getreden (zie de notities bij de hoofdbeschrijving). Inrichting als in het vorige keukenboek. De uitgaven van 1520.12.31 te Arnhem (fo. 296) zijn doorgehaald. "Quartus liber coquine" waarin het vervolg van deze rekening, ontbreekt. i
4482 Rekeningen van de keukenmeester Sander Bentinck van uitgaven voor de keuken, provisie en bodeloon, 1527.08.19-1528.05.10 1 band
N.B. Aantekening van de afhoring van de drie rekeningen (a)-(c) door raden en rekenmeesters (getekend; ongedateerd, fo. 343).
Specificatie:
a) Keukenboek, geschreven door de keukenschrijver Johannes Kuper, 1527.08.19-1528.05.10 (fo. 1-310).
NB Met resumptie van de uitgaven (fo. 310).
b) "Provisieboick". "Secundus liber van den koecken". Rekening van buitengewone uitgaven voor de keuken, 1527.08.20-1528.05 (fo. 321-330).
NB Met resumptie van het totaal van de uitgaven (fo 327). Na de resumptie volgen nog een aantal posten; deze bevatten alleen opsomming van geleverde artikelen, met hoeveelheden, maar geen vermelding van bedragen.
c) "Tertius liber". Rekening van uitgaven voor bodeloon, 1527.08.20-1528.05.10 (fo. 322-343).
NB Met resumptie van het totaal der uitgaven (fo. 343). i
4484 Eerste keukenboek, 1528/1529 1 deel
N.B. Specificatie:
a) Keukenboek, geschreven door de keukenschrijver Johannes Kuper, 1527.08.19-1528.05.10 (fo. 1-310).
NB Met resumptie van de uitgaven (fo. 310).
b) "Provisieboick". "Secundus liber van den koecken". Rekening van buitengewone uitgaven voor de keuken, 1527.08.20-1528.05 (fo. 321-330).
NB Met resumptie van het totaal van uitgaven (fo. 327). Na de resumptie volgen nog een aantal posten; deze bevatten alleen opsomming van geleverde artikelen, met hoeveelheden, maar geen vermelding van bedragen.
c) "Tertius liber". Rekening van uitgaven voor bodeloon, 1527.08.20-1528.05.10 (fo. 322-343).
NB Met resumptie van het totaal van uitgaven (fo. 343). i
Registers van afschriften van in 1543 in het hertogelijk hof te Arnhem aangetroffen oorkonden, alsmede van enkele akten van later datum, ca. 1550.
N.B. Een nu ontbrekend Primus Liber Copiarum is nog door Van Hasselt gebruikt, zoals blijkt uit diens nagelaten afschriften (zie o.a. Stukken van groot belang voor het Quartier van Veluwe, deel G, fo. 203 (GldA, 1186 G. van Hasselt, inv.nr. 5), maar is Nijhoff niet meer bekend geweest. Voor een reconstructie van het Primus Liber zie GldA, 0648 P. Bondam, inv.nrs. 8-10 en 31-32 (mogelijk is het Liber via hem verloren gegaan), voor een inhoudsopgave zie inv.nr. 5225.
In GldA 0552 Huis Biljoen 1, inv.nr. 4 een afschrift van een kwitantie uit dit Liber, fo. 116.
De in het en eerste en tweede Liber afgeschreven oorkonden zijn genummerd geweest 1-512. In het derde Liber zijn zij tot fo. 142vo genummerd 465-527. Deze nummers staan ook op de oorspronkelijke stukken. De afschriften zijn vermoedelijk gemaakt nadat de inventaris van deze stukken (inv.nrs. 5090-5091) voltooid was, dus na 1547.01 of 1548.01. In ieder deel voorin een inhoudsopgave.
5225 Bijlagen H, I en K, 1804 1 deel
N.B. Specificatie:
H. Register op "Dat alste Registre" (inv.nr. 1677).
I. Register op het (niet bewaard gebleven) "Primus Liber Copiarum".
K. Register op "Per Comitem Renoldum..." (inv.nr. 1058). i
5306 J.J.S. baron Sloet, "Inhoud van de Libri Copiarum I, II en III, concordantie van de in de Libri Copiarum opgenomen stukken met de toenmalige vindplaats van de originelen of van andere afschriften; gevolgd door een concordantie van de nummers van de charterverzameling volgens de inventaris Bondam-Nijhoff met de vindplaats in de Libri Copiarum, z.j. 1 deel
N.B. Handschrift. Betreft de inv.nrs. 5095-5096 en het Primus Liber Copiarum dat nog door Van Hasselt is gebruikt, maar verloren is gegaan. i
 
 
 

Adres

Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem
(parkeerplaats aan de Mercatorweg)

Telefoon  Telefoon
E-mail  Contact

Openingstijden studiezaal

Disclaimer
Privacy statement
Toegankelijkheid

Direct naar